İzmirli mühendis Semih Salnur akıllı bir ölçüm cihazı geliştirdi. Karada, havada, denizde her şeyi ölçen cihaz, yaşamı kolaylaştıran yenilikleri beraberinde getiriyor
ŞAFAK İNCE (HABER MERKEZİ)
Su ürünleri yüksek mühendisi İzmirli Semih Salnur; denizde, havada ve karada kullanabilecek süper bir "uzaktan algılama kontrol sistemi" geliştirdi. Sistem tıpkı bir MOBESE gibi, olan biten tüm değişikliği anında tesbit edip, siz dünyanın neresinde olursanız olun cep telefonunuza otomatik bildiriyor.
Yangın göletinde ilk kez kerevit yetiştiren ayrıca Türkiye'de 2 günden fazla yaşatılamayan Lahoz türü balık da yetiştirmeyi başaran Semih Salnur, uzun süredir üzerinde çalıştığı uzaktan algılamaya dayanan "Suyun Kullanımı ve Kalitesinin Telemetre Metoduyla Yönetimi" projesini hayata geçirdi. Sensör, GSM modemi ve özel bir yazılımdan oluşan sistemin geniş bir kullanılm alanı bulunuyor. Örneğin denizi kirleten anında saptanacak, mavi bayrak artık kaybedilmeyecek. Su ürünleri yetiştiriciliğinde sistem, işletmelere çok ciddi tasarruf sağlayayacak, en önemlisi sağlıklı ürünler elde edilecek. Her türlü tarımsal sulamada kullanılabilen cihaz, toprağı da analiz edebiliyor. Soğuk zincir ürünlerin takibinden gürültü kontrolüne kadar her alanda kullanılabilecek sistem için TUBİTAK'ın da olurunu aldıklarını söyleyen Salnur, "Havada, karada, denizde olan biteni, tüm değişimi sensörler takip ediyor. Özel bir yazılımla analizleri yapılıyor ve bilgiler anında cep telefonunuza geliyor. Örneğin alabalık yetiştiriyorsunuz, sudaki oksijen miktarı, tuzluluk, pH, su sıcaklığı ve amonyak miktarı, suyun bulanıklılığı gibi parametreler cep telefonuna gelen SMS mesajları ile takip edilebilecek. Böylece bu değerlerdeki bir değişiklikten anında haberiniz olacak" dedi.
- Bu cihaz tam olarak nedir?
Aslında bir ölçüm ve müdahale cihazı. Sensörleri aracığılıyla algılama kabiliyetine sahip. Topladığı verileri, özel yazılımla anlamlı hale getiriyor. GSM teknolojisi ile de bilgiler cep telefonunuza SMS olarak geliyor.
- Neyi ölçüyor?
Aklınıza gelen birçok şeyi ölçüyor. Örneğin akılı su; deniz suyunda bulunan oksijeni, tuzluluk miktarını, sıcaklığını, bulanıklığını, debisini veriyor. Akıllı toprak; toprağın nemini, akıllı hava; ortamda duman olup olmadığını, akıllı ses yüksek sesleri ölçebilir, liste uzayıp gider. Duman sensörleri ile her türlü yangın başlangıcını bildirir, sigara içilmesinin yasak olduğu alanlarda sürekli izleme sağlar ve ses sensörleri ile yüksek seslerin ölçümünü yapar ve bildirir. Aşıların soğuk zincir kırılmaksızın saklanması ve nakli sırasında sürekli ölçüm yaparak sisteme bilgi akışı sağlar. DSİ havzalarında kuyuların su seviyesini tesbit edebilir. Bir balık çifliğinde suyun bulanıklığının arttığını öğreniyorsanız cep telefonunuzdan atacağınız sms ile otomatik yemlemeyi durdurabilirsiniz. Ayrıca 3G teknolojisinin yardımıyla görüntü alınması imkanı da var.
- Peki ölçüp ne yapıyor?
Anında her türlü acil durumdan haberdar olmayı ve müdahale edebilmeyi olanaklı kılıyor. Sürekli denetlemeyi ve kontrolü sağlar. Çalışan personelin anında ve sürekli kontrolünü sağlar. İşletmenizin kontrolünde yer ve zaman kısıtlamasını ortadan kaldırır. Yıllık dökümler saklanır bir sonraki yıla referans olur. Veriler, grafikler şeklinde de izlenebilir. Kısaca her türlü acil durumu haber verir, komutları iletir ve müdahale eder.
- Nerelerde kullanılır?
Su ürünleri yetiştiriciliğinde, yani denizlerde kafeslerde, kuluçkahanelerde, kapalı devre sistemlerinde, alabalık yetiştiriciliğinde, mavi bayraklı plajların kalite kontrolünde, marinaların kontrolünde, her türlü tarımsal faaliyette sulamanın kontrolünde kullanılır. DSİ havzalarında su kuyularında seviye tespitinin ölçümünde, belediyelerin park bahçe işlerindeki sulamada kullanılır. Duman ve ses sensörleri ile bu konularda anında bilgilendirme gerektiğinde de yine kullanma imkanı var.
- Cihazı aldık, kullanıyoruz, faydası nedir?
En önemli faydası GSM teknolojisi sayesinde kontrolün her an ve her yerde sağlanmasına olanak vermesi. Ölçümler anında size bildirildiği gibi sizin de anında müdahale imkanınız var. Atacağınız bir SMS ile işletmenizdeki otomatik sistemleri (otomatik yemleme cihazları, havuzlar için sıvı oksijen tankları gibi) çalıştırabilecek veya durdurabileceksiniz.
- Bunu biraz açar mısınız?
Diyelim ki su ürünleri yetiştiriciliği yapıyorsunuz. Bu sistem, tüm su koşullarını bildiği için bu koşulların balıklar üzerinde yarattığı etkiyi göz önüne alarak yemleme yapacaktır. Örneğin suyun sıcaklığında ani bir değişiklik olduğu bilgisi, anında cep telefonuza SMS olarak gelecek. Bu durumda balığın strese girdiği, verilen yemi almayacağı, alsa bile sindiremeyeceği ön görülecek ve buna göre yemleme durdurulabilecek. Böylelikle yem israfı önlenmiş olacak. Yemleme su koşullarına bağlı olarak en uygun şekilde yapılacak. Kullanım alanı çok çeşitli. Örneğin marina işletiyorsunuz veya mavi bayraklı bir plaj... Söz konusu suya atılabilecek her türlü atık su, kaliteyi etkileyecektir. İşte bu durumdan anında haberdar olunarak gerekli işlemler yapılabilecek. Unutmayın su artık çok kıymetli bir kaynak.
- Bu sistem daha önceden yok muydu?
Elbette dünyada örnekleri var ama bunlar ya manuel ölçüm, ya kablolu ölçüm ya da bluetooth destekli ölçüm sistemleri olarak yer alıyor. Bizim sistemde; manuel ölçümde karşılaşılan tutarsızlık sorununu, kablolu ölçümde karşılaşılan kablo kirliliği ve sistemin hava şartlarından etkilenmesi sorununu, bluetooth destekli ölçüm sisteminde karşılaşılan enerji sorununu yaşamıyorsunuz.
- Nasıl çalışıyor?
Bu sistemin üç ana unsuru bulunuyor. Birincisi sensörleri, ikincisi bilgisayar yazılım programı ve son olarak GSM teknolojisi. Sensörler verileri algılar, bu değerler yazılım programı vasıtası ile anlamlandırılır. GSM teknolojisi ile bilgi akışı sağlanır. Bilgileri alan kişi cep telefonundan mesaj atarak sisteme bağlanmış olan otomatik sistemlere müdahale eder. Sulamayı durdurur, oksijen tankını açar-kapar, taze su girişini sağlar. Bütün bu işlemleri yaparken çifliğinde olmasına gerek yoktur. Çin'de de olsa, başka bir şehirde de olsa bu işlemleri gerçekleştirebilir.
Hem daha ucuz hem daha kolay - Kaça mal olur
Yatırım masrafı 2000-3000 eurodur. Telefonunuza ve mailinize mesaj gelmesi ve komut verilmesi olarak hizmet verecek sunucu masrafı ise aylık 250-350 euro olacaktır.
- Eski sistem ne kadar?
Bu ölçümlerde kullanılan vericilerin her biri için ayrı yazılım programı satılıyor. Sadece bir kriterin elde edilmesi için 40, 50 bin euro masraf gerekiyor.