Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem planı kapsamında POS cihazı ile yazar kasalar birleşecek. Yetkililer, bu uygulama ile her alışverişin fişi istisnasız olarak kesileceğinden devlete 5 ila 10 milyar lira arası vergi geliri sağlanacağını belirtiyor. Cihazların birleştirilmesi sürecinin 2008 yılında Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem planında duyurulduğunu, sürecin 31 Aralık 2012'de tamamlanmasının ve uygulamaya geçilmesinin kararlaştırıldığını ancak daha sonra sektör bileşenlerinin de talepleriyle uygulamaya geçişin 1 Temmuz 2013 tarihine uzatıldığını ifade ettiler.
Gelirler İdaresi'ne bağlı
Sistemin ilk etapta yol kenarı otopark hizmeti veren şirketler ve faaliyetlerinde mobil POS cihazı kullanan restoranlar, ev ve iş yerlerine sipariş götüren işletmeler için 1 Temmuz 2013'ten itibaren yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanma zorunluluğu getirdiğini kaydeden yetkililer, "Bunun dışındaki işletmeler ise mevcut yazar kasa cihazlarını 2015 yılı sonuna kadar kullanabilecekler. Ancak 1 Ocak 2014'ten itibaren mali hafızaları dolan cihazlar için hiçbir işletmeye yeni mali hafıza takılmayacak ve yeni nesil yazar kasalar ile değiştirilecek" diye konuştu.
Yeni nesil ödeme kaydedici cihazların, Gelirler İdaresi'ne bağlı olarak çalıştığını belirten yetkililer, içinde SİM kart bulunan cihazlardan yapılan tüm işlemlerin Gelirler İdaresi'ne yansıdığını ifade etti.
Yetkililer, "Şu anki işletmelerde bir sürü pos makinesi ve yazar kasa var. Pos makinesinde yaptıkları işlemlerden sonra bir de yazar kasadan fiş vermek zorunda kalıyorlar. Bu yeni nesil ödeme kaydedici cihazlarda hem fiş hem de pos slibi aynı anda veriliyor. Türkiye'de eskiden kural koyucular bankalardı. Geldiğimiz noktada ise artık cihazın sahibi mükellef olacak ve hangi banka ile isterse onunla çalışma imkanı bulacak. Tüketici ise bu süreç tamamlandığı vakit kredi kartı ile ödeme yapma konusunda hiçbir yerde sıkıntı yaşamayacak. POS ile yazar kasa birleşince her 1000 liralık kart harcamasından 20 liralık vergi geliri artışı sağlanacak. POS ile yazar kasa birleşince her bin liralık kart harcamasından 20 liralık vergi geliri artışı sağlanacak. Bunu Kayıt Dışı İle Mücadele Ekonomi Koordinasyon Kurulu belirtiyor. Ayrıca her alışverişin fişi istisnasız olarak kesileceğinden devlete 5 ila 10 milyar lira arası ek vergi geliri sağlanacak. Cihaza sahip bir iş yerinde bir yazar kasa ve yanında da 3-5 POS cihazı görülmeyecek. Çünkü hem yazar kasa hem POS işlemi cihaz üzerinden yapılabilecek. Kısacası 1 Temmuz 2013 itibariyle kapıda, sokakta ya da masada ödeme yapmak isteyen tüketici, yazar kasa fişini ve POS slibini aynı cihaz üzerinden alabilecek" dediler.
"30 Eylül'e ertelenmeli"
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, seyyar POS cihazı kullananlar için POS'lu yazar kasa uygulamasının 1 Temmuz'da yürürlüğe gireceğini hatırlatarak, bu uygulamanın geçiş süresinin 30 Eylül'e ertelenmesi gerektiğini bildirdi. Palandöken, bu cihazın tedarik edilebileceği 2 firma olduğunu, piyasada rekabet koşullarının yeterince oluşmadığını ifade etti. Palandöken, piyasada yeterince firma olmaması nedeniyle yeni cihazların fiyatlarının da yüksek olduğunu belirtti. Palandöken, esnafın, fiyatlar düşer umuduyla sabit POS'a dönmeye başladığına dikkati çekerek, şunları kaydetti: "Özellikle evlere servis yapan bakkal, manav, lokanta gibi işletmeler dışarıya yaptığı servislerde sadece nakit ödeme kabul etmeye ve işyerinde de sabit POS cihazı kullanmaya başladı. Sürenin kısa olması nedeniyle Maliye, Dimyat'a pirince giderken evdeki bulgurdan olabilir. Yeni nesil cihaz alamayanlar sadece nakit ödemeleri kabul etmeye başladı. Bu durumda kayıt dışı faaliyetlerin artacağından endişe ediyoruz. Süre uzamazsa vergi gelirleri artırılmaya çalışılırken, tersine gelirler azalabilir."
"Esnafa yeni kambur geliyor"
Uşak Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Sadettin Öztürk, 1 Temmuz'dan itibaren uygulamaya girecek yeni nesil yazar kasa ve POS cihazlarının esnafın sırtına yeni bir ekonomik yük getireceğini savundu. Uşak'ta da 2 binden fazla esnafın bu durumdan etkileneceğini belirten Başkan Öztürk, "Bu yasa esnafın sırtında yeni bir kambur oluşturacak" dedi.
Öztürk, daha önce telefon cihazlarını nasıl PTT sağladıysa bankaların da aynı şekilde esnafa yeni nesil POS makinesi ve cihazları ücretsiz vermesi gerektiğini savundu. Maliye Bakanlığı tarafından kredi kartı ile yapılan ödemelerde kayıt dışı işlemlerin azaltılması ve yapılan satışların anlık olarak denetlenebilmesi için yazar kasalarda bulunması gereken teknik özelliklerin yeniden belirlendiğini dile getiren Öztürk,
Yeni cihazın fiyatının KDV hariç 590 euro olduğunu kaydeden Sadettin Öztürk, "Her çıkan yasa vergi toplamada devlete ve hükümete büyük kolaylık sağlamayı amaçlıyor. Ama esnafın sırtına da kambur üzerine kambur ekleniyor. Bu yasa Uşak'ta da esnafımıza maddi anlamda büyük külfet getiriyor. Benim önerim, yeni nesil yazar kasa ve POS cihazlarının bedeli olan 590 euro esnafın cebinden çıkmasın. Vergi daireleri tüm Türkiye'de bu cihazları ücretsiz dağıtsın. Geçmişte PTT'lerin telefon cihazı dağıttığı gibi olsun" diye konuştu.
SALİH KILINÇ