Eksik dişlerin tamamlanması için kullanılan dental implantlar, estetik görünümün yanı sıra, çiğnemede sağladığı konfor ve rahatlıkla da gerçeğini aratmıyor
CTG Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi'nden Dr. Levent Kardeşler ile, yüz güldürücü sonuçları ile giderek yaygınlaşan dental implant uygulamaları hakkında konuştuk.
-İmplant nedir?
İmplant; diş kökünü taklit eden, titanyumdan oluşan bir yapıdır. Dilimizde "yapay kök" veya "ekin" olarak da adlandırılmaktadır.
Ancak, 30-35 yıldır dünyada kullanılan son derece güvenli bir yöntem olan dental implantlarla ilgili maalesef, "Allerji yapar, tutmaz, çene kemiğinde problemlere neden olur" gibi birtakım yanlış inanışlar var.
Oysa implantın ana maddesi olan titanyum kesinlikle vücutta allerjik reaksiyon yapmayan nadir elementlerden biridir. İmplant, günümüzde diş eksikliklerinin tamamlanmasında en teknolojik, en yeni, başarı oranı yüzde 98'lere varan bir sistemdir. Ama şunu da unutmamak lazım. Çok düşük ihtimalle de olsa implant kaybedilebilir. Kemikteki birtakım sorunlar veya önceki diş çekimindeki problemler buna neden olabilir.
-İmplant tedavisindeki yenilikler neler?
İmkanlar geliştikçe implant operasyonları da daha konforlu hale geliyor. 15-20 dakika içinde, hasta herhangi bir ağrı hissi duymadan, sedasyon veya genel anestezi ile rahat bir şekilde implantı yerleştirip ameliyatımızı bitirebiliyoruz. Belli bir süre geçmesinin ardından implantın üstü tamamlanıyor. İmplantın üstüne yapılacak olan protezler de, artık daha kısa zamanlarda hasta ağzına uygulanabiliyor.
-Normalde diş kökü ve dişin dış yüzeyi tek parça. İmplant daha farklı değil mi?
İmplant öyle değil. Kemiğin içine önce bir kök parçası konuyor. İmplantın kemiğe kaynamasından sonra kökün üstüne "abutment" adı verilen kesilmiş diş formuna sahip parça vida aracılığı ile yerleştiriliyor. Daha sonra da üzerine porselen kaplaması yapılıyor. Kaba tabiriyle üç parça diyebiliriz: kök parçası, protezin altyapısı olan destek parçası ve onun üzerine yaptığımız normal protez, yani porselen.
-İmplantın üzerine hemen kalıcı diş takılabiliyor mu?
Maalesef "İmplant 5 dakikada, 10 dakikada olur. Hemen üzerine diş konur" gibi eksik bilgiler var. Bu her vakada maalesef olmuyor. Her zaman söylediğimiz gibi her birey özel olarak değerlendirilmelidir. Hastamızda kemik düzeyi ve kalitesi iyi ise ve yaptığımız cerrahi sırasında biz hekimler onaylarsak, o implantın üzerine geçici bir protez takılabilir ama altını çizerek söylüyorum; geçici protezdir bu. Sizin söylediğiniz gibi hemen daimi protezler de yapılabiliyor özellikle dişsiz bireylerde. "All on Four" dediğimiz sistemle dişlerin hemen ameliyat sonrasında hasta ağzına uygulanması mümkün. Yani hastamız dişsiz oturup dişli kalkabiliyor. Ancak bu tip operasyonlar ancak yeterli kemik doku varsa olabilir. Eğer hastamız çok uzun seneler önce dişini kaybettiyse, kemikte aşırı bir kayıp meydana gelmiş olabilir. O zaman kemik dokuyu güçlendirmek için kemik greftleri kullanılıyor. Bu vakaları değerlendirebilmek için dental tomografilerden yararlanıyoruz. Dental tomografi demişken bunu da açmak lazım. Biliyorsunuz ki normal tomografiler hakkında yakın zamanda birçok haber yayınlandı. Dental tomografi cihazlarının en önemli özelliği sadece baş-boyun bölgesinde kullanıldıkları için hastanın aldığı radyasyon miktarı son derece azdır.
-İmplant yapımını engelleyebilen hastalıklar var mı?
Açıkcası normal koşullar sağlanabiliyorsa her bireye implant uygulanabilir. Diyabetik ve osteoporozu olan bireylere implant yapılamaz diye yanlış bir kanı var. Osteoporoz çene kemiklerini etkileyen kemiğin erimesine sebep olan bir hastalık değildir kemik kalitesini azaltabilir ancak implant yapımına engel olmaz. Diyabet yani halk arasındaki adıyla şeker hastalarına da eğer kontrol altında ise implant uygulanabilir. Yani gerekli tetkikler ve dental tomografi gibi ileri görüntüleme yöntemleri ile bu bireylere de son derece iyi implantlar yapılabiliyor. Ve en önemlisi implantlarda garanti verilebiliyor artık.
-İmplant neye karşı garantilidir, ne olabilir?
Özellikle ilk sene her şeye karşı. Yüzde 2 de olsa başarısızlık şansından bahsettik. Daha önce çekimden kalan kemik içinde lezyonlar olabilir filmde göremediğimiz. Bu lezyonlar cerrahi sırasında implantın çevresinde kalabilir ve bu nedenle implantı kaybedebilirsiniz. Çok düşük ihtimal de olsa bu olabilir. İmplantı kaybetme duumunda diş gibi ağrı, sızı olmaz. İmplant yerinden alınır ve o bölge yeniden temizlenip hazırlandıktan sonra yenisi yapılır. Bu implantın cerrahi aşamasında olabilecek kayıpdır. Protezler uygulandıktan sonra ise önemli olan implant çevresinin bakımının iyi yapılmasıdır. Dişeti hastalığı sadece dişleri değil implantları da etkileyebilir. İyi bir ağız bakımı ve düzenli diş hekimi kontrolü implantların kullanım ömrünü arttıran faktörlerdir.
-Yıllar önce çekilmiş dişler mi, çürük ve kurtarılamayacak durumdaki dişler mi daha iyi adaydır implant için?
Her iki durum da implant için uygundur. Ancak uzun süre önce çekilmiş olan bölgedeki kemik kaybı daha fazla olabilir. Bu da operasyon öncesinde yapılan tetkiklerle değerlendirilir.
Biliyorsunuz artık çürük veya lezyonlu dişler birçok tedavi seçeneği ile kurtarılabiliyor. Biz her zaman hastanın kendi dişini ağzında tutma taraftarıyız. Ama eğer dişiniz üzerine dolgu veya kaplama yapılamayacak kadar çürümüşse, yapılsa bile uzun süre gitmeyeceğini düşünüyorsak bu durumda dişin çekimi ve implant seçeneği devreye girmelidir.
-Köprü mü, implant mı?
Bizim için her zaman için hastanın kendi dişi daha iyidir. ama eksikliği veya kurtarılamaması durumunda ise en iyi çözüm implanttır. Çünkü bir köprü yaptığınız zaman sağlam dişleri kesip köprü yapıyorsunuz. Sağlam dişi ufaltıyorsunuz, üstüne olmayan doğada bulunmayan bir yapı koyuyorsunuz. Ağzımızda normalde köprüler yok. Çünkü her bir dişin ayrı bir görevi var. Bu çok önemli. Köprüler doğru olsaydı ağzımızda üç tane kök üzerinde köprü olurdu ve biterdi. Her bir dişin ağızda bulunmasının bir sebebi var o yüzden mümkün olduğu kadar dişi taklit eden implant dediğimiz yapıları uygulamakta yarar görüyoruz diş eksikliklerinde.
-İmplantın üzerine protezi ne zaman takıyorsunuz?
Üst çene ve alt çenenin kemik yoğunlukları birbirinden farklıdır. Bu yüzden üst çenede biraz daha fazla, 4-5 ay beklemek durumundayız. Alt çenede bekleme süresi ise 2-3 ay arasıdır. Yeni implant yüzeyleri ile bu süreler daha da kısalmaktadır.
KEMİKLE BÜTÜNLEŞİR
-Neden bu kadar bekliyorsunuz?
Kabaca söylersek implant, yivleri olan bir vidadır. Ama hiçbir zaman sadece fiziksel olarak duvara çakılmış bir vida gibi düşünülmemelidir. duvara çakılan vida, hiçbir zaman duvarla bütünleşmez ama implant kemikle yapışır. Bu yüzden bu yapışmayı beklememiz gerekiyor. Çoklu vakalarda, 4 ve üstünde implant yapılacaksa ve kemik uygunsa, altını çizerek söylüyorum; implant ve kemik uygunsa o zaman hemen geçici bir diş takılır.
-Geçici dişleri de herkese takamıyorsunuz
Hastamızın dişsiz gezmesini tabii ki istemeyiz.
Yüzde 90 vakada takılır ama kemik uygun değilse, implant ön bölgede değilse riski azaltmak için uygulanmayabilir. Ama ön bölgede yani estetik alanda ise geçici uygulaması gereklidir. Ancak implant arka bölgede ise, hastanın estetik bir kaygısı yoksa o zaman implantın üstünü kapatarak uyuturuz. Zamanı geldiğinde de, yani üst çene 4 ay, alt çene üç ay bekleyip ondan sonra kalıcı protezleri yaparız.
-Niye altta implant diş kemiğine kaynarken üstte kalıcı protez yapılmıyor. Ne zararı var?
Protez durur ama onu fonksiyona sokamazsınız. Sonuçta yemek yerken, ısırırken dişlerin üzerine gelen kuvvet çok büyüktür. Belli bir süre sonra implantın üzerine gelen kuvvet sürekli oynamasına ve başarısızlığa neden olacaktır. Kalıcı protezler uygun vakalarda uygulanabilir, o da dişleri dikkatli kullanmak kaydıyla. İmplantın üzerine hemen protez yapmanın bazı kaideleri vardır. Çok yanlış bilgiler veriliyor bazen. İmplantın üzerine yaptığınız dişi hasta hemen kullanmaya başlarsa o zaman implantın başarı şansı düşüyor.