Ekonominin performansını gösteren temel parametrelerin bazılarında belirgin bir düzelme görülüyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) Ekim ayı "Sanayi üretim endeksini" açıkladı. Endeks geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9.8 yükselmiş. Krizde 80'ler seviyesine kadar gerileyen endeks Ekim ayında 128.9'a ulaştı. Kriz öncesinde, yani 2008 Mart ayında ise 121.5'de idi. Ekonominin dinamosu olan sanayi kesiminde üretimin yükselmesi önemli bir gelişme tabii ki. Ancak, verilerin satır aralarını da okumamız gerekiyor.
Sanayi üretim endeksinin alt kalemlerinin bir kısmında toplama yansıyan iyileşme görülürken en önemli alt kaleminde halen kriz öncesinin oldukça uzağında olduğumuzu söyleyebiliriz. Firmaların üretim için yaptıkları "sermaye malları" üretimini gösteren endeks 128.8 düzeyinde kalmış Ekim ayında. Krizden önceki süreçte endeksin değeri 151.9'a kadar tırmanıyordu. Demek ki, firmalar yatırım harcamalarında biraz temkinli olmayı tercih ediyor.
Diğer dikkat çeken alt kalem ise "dayanıklı tüketim malları."
Ekonominin öncü göstergelerinden olan dayanıklı tüketim mallarındaki üretimi yansıtan endeks, kriz öncesi seviyenin halen altında kalıyor. Dayanıklı tüketim mallarına olan talep ekonomi aktörlerinin ileriye yönelik beklentilerinin de göstergesidir. Bu bağlamda, endeksin kriz öncesinin altında kalması da dikkate çekici.
MEHTER TAKIMI GİBİ!
Asıl vurgu yapmamız gereken konu sanayi üretim endeksiyle ilgili olarak, aylar itibariyle endeksin istikrarsız seyretmesi. Bakın endeks bu yıla 2009'un Aralık ayına göre yüzde 14.8 düşüş ile başlamış, Şubat'ta yüzde 0.1 gibi düşük oranda çıkışa geçmiş, sonra yüzde 16.4 daha çıkış gelmiş. Ama, Nisan ayında yine gerileme var. Son veriden önce de 3 ay üst üste düşüş yaşanmış endekste. Yani, sanayi üretim endeksi "mehter takımı" gibi iki ileri bir geri gidiyor.
Ekonomi için kritik bir indikatör olan "İnşaat işgücü girdi endeksleri" de TÜİK tarafından yayımlandı bu hafta içinde. Sanayi üretim endeksinde olduğu gibi bu veride de olumlu sinyallerin geldiğini izliyoruz. Üçer aylık dönemde açıklanan endeks, bu yılın üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4.8 yukarı çıkmış. Yani, inşaat sektöründe hem istihdam edilenler artmış hem de çalışma saatleri yükselmiş. Her ne kadar verimlilik artışı söz konusu olsa da, sanayi üretim endeksinde olduğu gibi inşaat endeksi de mehter marşıyla yol alıyor.
BÜYÜME ÖNGÖRÜSÜ
Merkez Bankası yaptığı ankette reel sektörde karar alıcılar ile uzmanlardan oluşan kalabalık bir gruba temel verilerle ilgili anket yapıyor. Son ankette büyüme ile ilgili sonuçlar şöyle; Anket katılımcılarına göre bu yıl ki büyüme oranı 7.2. Oysa, geçen aylarda aynı soruya 6.5'lara kadar iniyordu.
Gelecek yıl için büyüme beklentileri, katılımcılarca hükümet gibi aşağı yönlü gelişeceği yönünde yanıtlanıyor. Tahminlere göre 2011 yılında büyüme oranı yüzde 4.9 olacak. Hükümetin öngörüsü "orta vadeli programda" da belirtildiği hatırlayacağınız gibi yüzde 4.5 seviyesinde.
Merkez Bankası iyileşme gösteren temel verilere bilimsel açıyla baktığı için henüz ekonominin ısınmadığını, bu yüzden parasal sıkılaştırmaya gitmeyi düşünmediğini vurguluyor. Zaten önümüzdeki dönem hem olumsuz dışsal faktörlerin etkisi olacak hem de krizden çıkışta alınan önlemler terk edildikçe momentum düşecek.
Sözün özü, Türkiye de krizden kendini kurtaran gelişmekte olan ülkeler arasında yerini alıyor. Ancak, onlardan farkımız bizim film makinesine kriz öncesindeki makarayı yine takmamız; Dış kaynaklı büyüme...