Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Ekim ayı enflasyon verilerinden yıllık enflasyonun yeniden yükselişe geçtiğini gözlemliyoruz. Gerek talep gerekse maliyet enflasyonu bir aylık aradan sonra yönlerini yukarı doğru çevirdiler. Haziran ayından sonra enflasyonda belirgin bir düşüş bekleyen Merkez Bankası açılacak marjı faiz indirimiyle değerlendirmek istiyordu. Ama evdeki hesap çarşıya uymadı.
Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) geçen ay yüzde 1.90 artmış. Yıllık bazda ise yüzde 8.96 düzeyine ulaşıyor. Yıla yüzde 7.75 ile başlayan TÜFE Haziran ayında yüzde 9.16 ile zirve yapıp ve ardından yüzde 8.86'ya inmiş izleyen birkaç ayda... Ancak kısa bir düşüşün ardından Ekim ayında beklenmedik bir şekilde yukarı çıkıyor. Orta Vadeli Programa ve Merkez Bankası tahminlerine göre çıkış kalan 2 ayda da sürecek... Yılsonunda ise yüzde 9.4'ler düzeyine gelecek.
YENİDEN 2 HANEDE!
Maliyet enflasyonu göstergesi olan "yurt içi üretici fiyat endeksi" (Yİ-ÜFE) de paralel olarak Ekim ayında yükselmiş. Eylül ayında yıllık bazda tek hane olan oran Ekim'de bir kez daha iki haneye çıkıyor yüzde 10.10 ile... Şu notu düşelim; maliyet enflasyonuna özellikle baskı yapan alt sektör dayanıksız tüketim malları...
Her iki enflasyon verisinin yukarı yönlü hareketlerinde üç temel faktör rol oynuyor. Birincisi kuraklığa bağlı gıda fiyatları, ikincisi birikimli kur etkisi ve üçüncüsü enerji zamları... Tabi bu şiddeti hafifleten bazı unsurlarda Hızır gibi yetişiyor Merkez Bankası'nın imdadına... Örneğin petrol fiyatlarında gerçekleşen beklenmedik fiyat düşüşleri enflasyona gecikmeli de olsa olumlu katkı yapabiliyor. Diğer unsur ise FED'in mesajlarını yumuşatması, faiz artırımında agresifleşmeyeceği sinyalleri vermesi ile kur tansiyonunun düşmesi... Bu gelişmede aynı şekilde gelecek yıl enflasyonuna geçici olsa da pozitif yansıyacak.
Merkez Bankası'nın faiz kararını etkileyen çekirdek enflasyon olarak tanımladığımız Özel Kapsamlı TÜFE H grubu da ne yazık ki üst banttaki seyrini koruyor. Oran yüzde 9.83 seviyesinde...
ORTA NOKTA 8.9
Geçen hafta açıklanan "Enflasyon Raporu"nda Merkez Bankası'nın tüm bu gerçekleri kabul ederek yıl sonu enflasyon beklentilerinde yukarı yönlü revizyon yaptığını izlemiştik. Daha önce yüzde 7.6 olan orta noktayı yüzde 8.9'a, belirsizlik aralığı ile üst bandı da yüzde 9.4 çıkarmıştı. Merkez Bankası'na göre yüzde 70 olasılıkla enflasyon 2014 yılını yüzde 9'lar civarında bir oranla kapatacak. Bu revizyonun 0.80 puanlık kısmının gıdadan, 0.20'lik payının da enerji zamlarından geldiğini de ekleyelim. Sonuçta, yılbaşında açıkladığı yüzde 5 hedefinde oldukça üzerinde kalacak gerçekleşecek enflasyon oranı. Doğrudan enflasyon hedeflemesi gereği Hükümete de hesap verecek bir mektup yazacak.
Bu durumda Merkez Bankası'nın Kasım ve Aralık aylarında yapacağı 2 toplantıda da faiz indirim kararını kolay kolay vermeyeceğini söyleyebiliriz. Yani politika faiz oranı yüzde 8.25, borç verme faiz oranı da yüzde 11.25'lerde demirleyecek yılın kalan son 2 ayında... Aynı şekilde tahvil faiz oranlarının da yüzde 8.20'lere çekilme olasılığı düşüyor. Hani futbolcular der ya önümüzdeki maçlara bakacağız. Merkez Bankası da 2015'e bakacak faiz indirimi için...