Türkiye'de "demiryolu" denince akla ilk gelen şehir İzmir olur. Çünkü, demiryolu ilk kez İzmir'de kurulmuştur. Bu ilk demiryolunun adı da 'İzmir-Aydın Demiryolu'dur.İzmir-Aydın Demiryolu'nun yapımına 1856 yılında başlanmış, tamamlanması 10 yılı bulmuştur. Bu hattın 15 kilometrelik Alsancak-Seydiköy (Gaziemir) kısmı 1858 yılında hizmete girmiştir. Böylelikle bu kısım Türkiye'de hizmete giren ilk demiryolu olmuştur.
* * *
Basmane-Cassaba (Turgutlu) demiryolu hattının yapımına da, Alsancak-Aydın hattından biraz sonra başlanmış, Basmane'den, Manisa'ya kadar olan 66 kilometrelik bölüm 10 Ekim 1865 yılında işletmeye açılmıştır. Üç ay sonra da Turgutlu'ya kadar olan 28 kilometrelik bölüm hizmete girmiştir. Basmane'den Bornova'ya hadar olan 8 kilometrelik bölüm ise, 25 Ekim 1866'da faaliyete başlamıştır.
***
Berlin'deki POTACI Hüdai Ülker, İzmir demiryolu dünyasının yetiştirdiği değerlerden biri...
Hüdai Ülker'in not defterinden...
"Böyle köklü demiryoluna sahip bir şehrin elbette demiryolcuları da çok olur. Halkapınar Buharlı ve Motorlu Depo'da, Alsancak'taki Revizörlük Atölyesi'nde, Yol Atölyesi'nde ve Mekanik Atölye'de, ayrıca Alsancak ve Basmane garlarında ve tabii ki, İzmir'in diğer tren istasyonlarında, geçitlerinde, sinyal kulelerinde, makas başlarında yüzlerce demiryolcu vardı. 1950'lerde, 60'larda ve 70'lerde bu zengin demiryolu dünyasında renkli kişilikler yaşadı."
* * *
Ünlü güreşçi Ali Özdemir ve ünlü futbol adamı Doğan Emültay birer demiryolcuydu. Ayrıca İzmir Demirspor camiasında birçok ünlü sporcu yetişmiştir. İzmirli ünlü sanayici Ahmet Yar da, eski bir demiryolcuydu.
***
Hüdai Ülker'i dinlemeye devam: "Çırak okulunun hocası Karşıyakalı Mehmet Ali Şarlak ve diğer öğretmenlerden Turgut usta, Süreyya usta, Rıfat usta, Revizörlük Atölyesi'nin ustabaşısı ve İzmir'in 60'lı yıllardaki ünlü fotoğrafçısı Kahramanlarlı Şahin usta (Foto Şahin), İzmirspor'un yöneticilerinden Bambino İsmail, güreş antrenörü ve ustabaşı Hayati Ertuna, Cer Servisi'nden Doğan Bey ve Hüseyin Bey ve daha niceleri İzmir'in demiryolu dünyasında hoş sedalar bıraktılar."
***
İzmir demiryollarında 30 yıl geçit bekçiliği yapmış olan Gültepeli Mehmet Sert, namıdiğer Trenci Mehmet anlatıyor: "Biz demiryolcular bir aile gibiydik. Birbirimizi görmeden yapamazdık. Basmane'den Çiğli'ye, Alsancak'tan Seydiköy'e her yerde bir arkadaşım vardı. Sinyalcilerden Kara Martin, Barzani Mehmet, Terzi Mustafa, makinistlerden Şefik, Ahmet Ulu, Kemal, geçit bekçilerinden Kara Hüseyin, Hamit Çavuş, Sokrat Kadir, makasçılardan Konyalı Mehmet, Kirli Hamdi, telefonlarda görevli Metin, ilk anda aklıma gelen arkadaşlarımdandı. Geçit kulübelerinde ve sinyal kulelerinde yaptığımız sohbetlerin, yediğimiz menemen yemeklerinin ve içtiğimiz çayların tadını unutamam."