Taşlar konusunda birçok tabir kullanılıyor, süstaşı, yarı değerli taş, sentetik taş.
Doğada bulunan ve süs objesi olarak kullanılan her türlü taşa süstaşı diyoruz. Bu, elmas da olabilir çok ucuz bir akik de olabilir.
Dünyada süstaşları artık değerli yarı değerli diye ayrılmıyor çünkü birçok zümrütü veya elması satın alabilecek kıymette yarı değerli denen taşlar olabilir.
"Peki bir süstaşında olması gereken özellikler nelerdir?"
Bunu bu işin İzmir'deki ustası Vecdi Ziyansız'a sorduk ve şu cevabı aldık:
"Dünyada geçerli olan belli kriterler vardır ancak bunun en çok kullanılanı 4C kuralı diye bilinen kriterlerdir. İngilizcede baş harfleri C ile başlayan dört özellik (Clarity, Color, Cut, Carat) bir taşın kıymetini belirler.
Bir taşın fiyatını bu özellikler belirler. Taşınız ne kadar temiz, ne kadar kendi rengini yansıtan, ne kadar güzel kesilmiş ve ne kadar büyükse o kadar pahalıdır. Bu C'lerden bazıları düşük ise mesela taşınız çok güzel kesilmiş ve çok büyük olsa da rengi çok iyi değilse ve içi cam kadar temiz değilse o zaman taşınızın fiyatı düşük olacaktır."
* * *
Bir soru daha:
"Bu doğal taşların bir enerjisi olduğuna inanıyor musunuz? Ya da bu taşların şifa verici özellikleri var mı sizce?"
Cevap: "Taşların insanlara değişik kanallarla şifa ve uğur getirdiği inancı ise neredeyse insanlık tarihi kadar eskidir. Bizde bunların günümüzde önem kazanması, taşa olan ilginin son yıllarda artmış olmasındandır. Çok yaygın olarak dünyada ortak olarak inanılan bazı taşların bu anlamdaki özelliklerini sayalım isterseniz.
Aytaşı: Kilo problemleri
Ametist: Stres ve alkol sorunları
Malakit: Nazar
Kehribar: Tiroid ve ağrılar
Aragonit: Enerji
Pembe kuvars: Uykusuzluk
Kehribar: Alerji
Kaplangözü: Astım
Zeosit: Cinsel Sorunlar
Granat: Dalgınlık
Kuvars: Hastalık hastalığı
Havlit: Hafıza güçlendirici
Rodokrozit: Unutkanlık
Turmalin: İlham verici
Apatit: Kekemelik
Yosun Agat: Kızgınlık
Pembe kuvars: Fobiler
Amazonit: Migren
Ditsen: Sadakat
Sodalit: Tahammül."
* * *
Soru: Bu taşların inanılan bu özellikleri bilimsel olarak da kanıtlanmış mı acaba?
Cevap: Bunları bilimsel olarak bir açıklaması henüz yok ancak bunlara inanılmasının önemli bir açıklaması var. Günümüzden yüzlerce yıl önce bazı taşlara yukarıda bahsettiğim gibi değişik amaçlarla inanılmış bunların bazıları ise günümüzde bilimsel olarak da kanıtlanmış. İşte yararı kanıtlanmış bu taşlar sebebiyle henüz kanıtlanmamış olanlara da inanç devam ediyor. Dediğimiz gibi bu taşları taşımak aynı zamanda süslenmeye de yarıyor ve taşımanın hiçbir zararı yok.
Soru: Bu taşların bilimsel olarak kanıtlanmış ne gibi özellikleri var?
Cevap: Bu konuda ilk sırayı kuvars grubu alıyor. Kuvars çok özel bir mineraldir. Aslında kimyasal açıdan cam ile aynı kompozisyondadır. Ancak kristal olarak kuvars, piezo elektrik özelliği ile birçok dijital ölçümleme cihazının olmazsa olmaz parçasıdır. Hiç ileri gitmeyen geri kalmayan saatlerimiz bu özelliklerini içlerindeki kuvars kristaline borçludur.
Ayrıca yine bu gruptan olan ametist içindeki krom iyonundan kaynaklanan kararsız elektron sebebiyle insan vücudunun ürettiği elektriğin tersi yüküne sahip elektriğe sahiptir ve bu insanlar tarafından algılanabilecek düzeydedir.
Soru: Bugünlerde çok popüler bir ürün var ismi Stone Juice. Sanırım Avrupa'da 2009 Gastronomi Ödülü almış. İçtiğiniz suyun içine koyduğunuzda suyunuzun iyonlarını artırıp molekül yapısını düzeltiyormuş ve suyu vücuda yararlı bir su haline getiriyormuş. Bu taşlar bu işi nasıl yapabiliyorlar?
Cevap: Gerçekten çok çarpıcı bir ürün ve bilimsel deney ve raporlarla da bu saydığınız özellikleri kanıtlanmış. Almanya'da yapılan kimyasal ve fizikokimyasal deney sonuçlarının raporlarını inceleme fırsatım olmuştu.
Temelinde şu yatıyor: İçtiğimiz su eğer yeraltı kaynaklarından sağlanıyorsa bu su yeryüzüne ilk çıktığında iyonlar ve mineraller açısından çok zengin oluyor ama biz bu suyu borularla naklediyoruz veya plastik damacanalarda taşıyoruz. Tüm bunlar, suyun bu özelliklerini yitirmesine sebep oluyor.