Günümüz gençleri ne kadar özgür? 14-15 yaşlarındaki çocuklardan söz ediyorum. Arkadaşlarımın çocuklarını izliyorum mesela, hep anne ve babaları ile birlikteler. Onlar sepet gibi taşıyorlar çocuklarını her yere. Arabasız, taksisiz hiçbir yere gitmiyorlar. Gidemiyorlar. Anne ve babaları izin vermiyor.
O yüzden tek başlarına bir şey yapamıyorlar. Şuradan şuraya git deseniz, gidemiyorlar.
Oysa tek başına bir yerlere gtimek, bırakın şehirlerarası yolculuk yapmayı, şehir içinde tek başına dolaşmak özgürlük veren deneyimlerin başında gelir.
Bir dergide okumuştum, yeni kuşak genç oyunculardan Julia Stiiles; "New York'ta bir şehir çocuğu olarak büyüdüm, bu yüzden daha ufacık yaşta tek başıma metroya biniyordum. Bu bana inanılmaz özgürlük veren bir deneyimdi. Çünkü istediğim her yere gidebilirdim! Ne annemin ne de büyükannemin çocukluğunda tatmadıkları türden bir deneyimdi hiç şüphesiz" diyordu.
BİZ KÜÇÜKKEN
Çok haklı. Ben de genç bir kızken istediğim her yere gidebilirdim. Bizim zamanımızda okul servisleri yoktu zaten. Genellikle evimize yakın okullarda okurduk. Yakın derken, koca bir cadde geçtiğimiz de olurdu. Ya da bir otobüse binmemiz gerekebilirdi. Caddeye gelir, önce sağa, sonra sola, tekrar sağa bakıp karşıya geçerdik. Şimdiki gibi çok fazla kırmızı ışıklar, trafik polisleri, yaya geçitleri de yoktu. Tabii şimdiki kadar yoğun trafik de...
Ama hakikaten büyük bir özgürlüktür tek başına bir yerlere gidebilmek. Büyüdüğünüzü hissedersiniz. Kendinizden sorumlusunuzdur. Büyükleriniz tembih emiştir, "Tanımadığın kimseyle konuşma, ikram edilen bir şey alma, götürmek istedikleri yere gitme!" diye... Korkardık, içimiz pır pır ederdi ama belli de etmez, başımızı dik tutarak kazasız belasız eve varmaya bakardık. Her varışımızda da bir kez daha başarmanın mutluluğunu yaşardık. Özgüvenimiz oluşurdu.
TELEFONLU YAŞAM
Bugünün gençleri de özgüven sahibi ama farklı bir özgüven bu... Kendilerine aşırı güveniyorlar ama içi boş, fos bir güven bu. Alışmışlar her yere arabayla gitmeye. Yanlarında birisi olmaya. Tek başlarına bir yerden bir yere gidemiyorlar.
Günümüzün anne-babaları da çocukları çok steril bir ortamda yetiştiriyor. Biraz da fazla şımarık... Kıyamıyorlar çocuklarına, ne tek başına yollamaya, ne ürütmeye, ne iş yaptırmaya. Kontrol hep ellerinde olsun istiyorlar. Belki haklılar. Hayat da onların gençliklerindeki gibi değil. Ama... Ya özgürlük deneyimi...
Ben çocuklara insiyatif verilmesinden yanayım. Kendilerini gelebilecek olan kötülüklerden korumanın yollarını öğrenmeliler. Kendilerini savunmayı bilmeliler. Başlarına bir şey geldiğinde ne yapabileceklerini bilmeliler.
Kimi arayacaklarını, kime ne zaman gidebileceklerini bilmeliler. Çocuklarımızı hep yanımızda tutarak koruyamayız onları. Kapıları kapalı tutarak, kapıyı tanımadıkları kimseye açmamalarını tembihleyerek koruyamayız. Elbette bu önlemleri almalarını söyleyeceğiz ama kendilerini korumayı de öğrenmeleri için tek başına sokağa salacağız.