Her bayramda "eski bayramlar" nostalisi yapılır. Bu anılardaki ortak nokta sadece bayramlarda yaşanan güzelliklere duyulan özlemdir. Örneğin bayram eğlenceleri. Eskiden bayram nedeniyle şehirlerin meydanlarına lunaparklar kurulur, buralarda bakkallarda satılmayan şekerlemeler macunlar pamuk helvalar satılır, dönme dolaplara binilir, oyunlar oynanırdı.
Büyüklerinden bayram haçlığı koparan erkek çocukların akın ettiği yerler buralardı. Kız çocuklarının da aklı kalırdı ama onlar ancak büyüklerinin nezaretinde gelebilirlerdi buraya ya da kaçarlardı.
Bir başka sevinç "bayram şekeri ve çikolata"ya kavuşmaktı. Çikolatanın yüzü bayramdan bayrama görünürdü zira. Ya da düğün, nişan, söz kesme törenlerinde. Bakkallardaki şemsiye çikolatalara da harçlık dayanmazdı. Dondurmayla da sadece yazları hasret giderilirdi. O yüzden bayram demek sınırsız ve bedava yemek yemekti.
BAYRAMIN ANLAMI
Ve tabii yeni giysiler. Başta ayakkabı olmak üzere bayramdan bayrama donanırdı çocuklar ve büyükler. Terziler, anneler bayram öncesi yeni giysileri yetiştirmek için tam kapasite çalışırlardı. Babaların maaşları elde dikilemeyen giysilere harcanır, herkese bir ayakkabı alınmaya çalışılırdı.
Şimdi öyle mi ya. Her yer şekerleme, gofret, bisküvi, çikolatayla dolu. Her nevi içecek var. Dondurma var. Çocukların bayramı beklemesine gerek yok yeni bir giysiye sahip olmaları için. Her dakika alışverişlerdeler maşallah! Her sokağa çıktıklarında bir şeyler aldırıyorlar ailelerine. Onlar için eğlence AVM biliyorsunuz. Orada envai çeşit yemek de var, eğlence mekanları da, alışveriş etme imkanı da. Her gittiklerinde çarpışan arabaya binme, hamburger ya da dondurma yeme, bir tişört veya ayakkabı alma imkanı buluyorlar. Dolayısıyla bayramdan beklentileri farklı.
BARIŞ VE DOSTLUK
Yeni nesil için bayram demek tatil/seyahat demek. Otomobillere dolup yoğun trafikle birlikte yollara dökülmek, feribot kuyruklarında veya havaalanlarında uçağa binmek için beklemek demek. Bayram demek kalabalık demek. Diğer günlerden farkı olmayan bir gün yeni nesil çocuklar için.
Onlar için bugünü nasıl anlamlı kılabiliriz diye düşünmek gerek.
Bu arada, bayramların bir özelliği de küslüklerin ortadan kalkması, barışmaların yaşanması değil midir? Toplumun neredeyse ikiye ayrıldığı, birinin ak dediğine ötekinin kara dediği, komşunun komşuyu ihbar ettiği bir ortamda birbirimizi anlamaya, asgari müştereklerde anlaşmaya, birbirimizi dinlemeye ve hak vermeye çalışarak bayramları anlamlı kılabiliriz.