En çok çay tüketen ülkelerin başında geliyoruz. TÜİK'in verilerine göre yılda 1.2 milyon tondan fazla çay üretilen Türkiye'de kişi başı tüketim 13.8 kiloya ulaşıyor. Bu da günde 10 bardak çaydan fazlasına denk geliyor.
Araştırmanın açıklandığı günlerde tesadüf bu ya, bir yarışma programında "çay, üzüm, zeytin, elma ve fındık"ı üretimi en fazla olana göre sıralama yapılması istendi. Yarışmacılar çay ile üzüm arasında gitti geldi ve sonunda üzüm diyerek doğru yanıtı verdiler ama diğer sıralamalarda aynı başarıyı gösteremediler.
Evet, en fazla çayı biz tüketiyoruz ama çay üretimimiz sanıldığı kadar fazla değil. Üstelik yurtdışına ihracatımız da yok denecek kadar az. Çay ülkemizde sadece Doğu Karadeniz'de yetişiyor.
Üzüm, şıklar arasında en üretimi en çok olan ürün. İlk sırada İtalya var, bizse 6. sıradayız. Tüketime gelince. Yine TUİK'in verilerine göre Türkiye'de en fazla tüketilen meyve karpuz. Her yıl üretilen 3.8 milyon ton civarındaki karpuzun 3.4 milyon tonu yurtiçinde tüketiliyor. Yıllık kişi başına tüketim 45.2 kiloya denk düşüyor. Onu üzüm izliyor. Yılda 4.3 milyon ton üzümün üretildiği Türkiye'de, kişi başına üzüm tüketimi yılda 35 kilogramı geçiyor.
ZAVALLI FINDIK!
Yarışmada yarışmacıların kafasını karıştıran konulardan biri de fındık ve elma üretimi oldu. Elmaya kimse şans vermedi ama üretimde Çin ve ABD'den sonra üçüncü sırada geliyoruz. Türkiye'nin hemen her yerinde yetişiyor ve de çok tüketiliyor. Kişi başına yılda yaklaşık 30 kilo elma tüketiyoruz. Karpuz ve üzümden sonra en fazla tükettiğimiz meyve. Bu oranla dünya birincisiyiz aynı zamanda.
Tüketimi en düşük ürün ise fındık. Fındık üretiminde ilk sırada yer alıyoruz oysa. Bütün dünyada tüketilen fındıkların yüzde 70'e yakını Türkiye'de yetiştiriliyor. Her yıl tonlarca ihraç edilen fındığın ülkedeki kişi başına tüketim miktarı sadece 1.2 kiloya denk geliyor. Aslında son derece yararlı bir besin. Diyetisyenler ekmek yerine fındık, ceviz, badem tüketmemizi öneriyor. Acıkınca açlığı yatıştıracak en değerli ürünlerden biri.
KAHVE DEPRESYONA KARŞI
Bir veri de kahve ile ilgili. Günde içilen 2-3 fincan kahvenin, zihinsel performansı artırıp, depresyona girme riskini düşürdüğü belirtiliyor. Avrupa Gıda Güvenliği Derneği (EFSA) ile Hemşire Sağlık Çalışması'nın yaptığı çalışmalara göre orta düzeyde kahve tüketmek hafıza ve mantıklı düşünme üzerine olumlu etki ediyor.
Bir kupa kahve içerisindeki kafein miktarının dikkat ve uyanıklığı artırdığına dikkat çekiliyor. Üstelik bu uyarıcı etkisine rağmen kafeinin nikotin ve alkol gibi bağımlılık etkisi yapmadığı da ortaya çıkmış. Beyin haritalama teknolojisi ile yapılan değerlendirmelerde, vücutta gösterdiği etkinin bağımlılıkla ilişkili olmadığı gözlemleniyor. Zaten Ulusal İlaç Bağımlılığı Kuruluşu NIDA'ya göre de kafein, nikotin ve alkol gibi bağımlılık yapabilecek maddelerin listesinde bulunmuyor.
Araştırmada, düşük ve orta düzeyde kafein almanın endişe seviyesini düşürürken mutluluk hissini yükselttiği de söyleniyor. Hemşire Sağlık Çalışması'nın 50.740 kadın üzerinde yaptığı çalışma günde 2-3 fincan kahve içen kadınların günde 1 fincan kahve tüketenlere oranla yüzde 20 daha az depresyona girdiğini gösteriyor. Ayrıca doğal bir antioksidan kaynağı olan kahve, içerdiği kafein sayesinde halsizlik ve uyuklama gibi semptomların ortadan kalkmasına yardımcı oluyor.