Esnaf ve sanatkarlar açısından ekonomik tabloya baktığımızda, 2010 yılının oldukça sıkıntılı geçtiği görülmektedir. Küresel krizin etkileri nedeniyle durgunluk yaşayan Türk ekonomisi, henüz tam anlamıyla zor günleri atlatamamıştır.
Krizin yarattığı tahribat, insanların geleceğe güvenle bakmalarını engellemiştir. Özellikle 2010 yılının ilk yarısında piyasalara hakim olan olumsuz psikoloji, yatırımların aksamasına, zincirin devamında genel üretimin ve istihdamın düşmesine, piyasalardaki nakit akışının durmasına yol açmıştır.
UZUN VADELİ KREDİ
Piyasaları, özellikle esnaf sanatkarları boğan ekonomik durgunluğun bir başka nedenini de, üç dört yıl önce çekilen uzun vadeli krediler oluşturmuştur.
Enflasyonun tek haneli rakama inmesi ile kredi faizlerinde de önemli düşüşler görülmüştür. Bu ortamdan yararlanmak isteyen insanlar, uzun vadeli araç, tüketici, konut kredileri ile geleceklerini adeta ipotek altına almışlardır.
Bunun yanında, geliri orta veya alt seviyede olan insanlar da dahil olmak üzere, toplumun çoğunluğu farklı bankalardan, ikişer üçer kredi kartı kullanmaya başlamıştır.
Kredi kartlarının hesapsızca kullanılması, geri ödemelerin sağlıklı yapılamamasına, yüksek faizli kart borcundan kurtulmak isteyenlerin de yeni borçlanmalara gitmesine neden olmuştur.
SATIN ALMA GÜCÜ
Bu gelişmeler, Türkiye'de insanların aylık gelirlerinin önemli kısmını banka borçlarına ayırmasına neden olmuştur. Rakamlar, bugün toplumu oluşturan her üç bireyin ikisinin bankalara kredi borcu bulunduğunu göstermektedir.
Geleceğe güvenle bakamayan insanların tüketimlerini kısması, zorunlu ihtiyaçları dışında harcamadan kaçınmaları; memur, emekli, köylü gibi kesimlerin satın alma gücünün düşmesi; doğrudan halka mal ve hizmet sunan esnaf sanatkarları da iş yapamaz hale getirmiştir.
ENDİŞELENİYORUZ
Resmi rakamlar, 2010 yılının ne kadar durgun ve sıkıntılı geçtiğini göstermektedir.
2008 bütçesinde 222 milyar lira harcama yapılırken, bütçe gelirleri 204 milyar lira ile sınırlı kalmış, sonuçta bütçe açığı 18 milyar lira olarak gerçekleşmiştir. 2009 yılında bütçe gideri 267 milyar, bütçe geliri 215 milyar, bütçe açığı ise 52 milyar lira olmuştur.
2010 yılında ise tüm çabalara rağmen bütçe açığının 70 milyar lira olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.
Öte yandan İş-Kur rakamlarına göre, Türkiye'de 2010 yılının ilk yedi ayında kapanan işyeri sayısı geçen yılın eş dönemine göre yüzde 83 artışla 27 bini aşarken, İzmir'de Esnaf Sicil Müdürlüğü verilerine göre 2010 Ekim sonu itibarıyla 5862 esnaf sanatkar kaydını kapatmak zorunda kalmıştır. (Aynı dönemde 9860 yeni işyerinin açıldığı görülmektedir. Yeni işyeri açılışlarında kayıt yaptırma yasal bir zorunluluktur. Öte yandan avantajlı kredi kullanmak isteyen esnaf sanatkarın da kayıt yaptırması gerekmektedir. Bunun yanı sıra kayıt sildirmenin yasal bir zorunluluğu yoktur ve ayrı bir maliyeti bulunmaktadır. Özetle, bahsi geçen dönemde açılışların lehine olan fark, ekonominin iyi olmasından, piyasalarda canlılık yaşanmasından değil, yasal zorunluluklardan kaynaklanmaktadır.)
NEFES ALDIRDI
2010 yılı genelinde yaşanan sıkıntılı durum, yılın son döneminde hükümetin arka arkaya yaptığı açıklamalar ve çalışmalarla bir nebze olsun azalmıştır.
Emekli maaşlarında yapılan iyileştirmeler, KOSGEB tarafından yeni kredi imkanları tanınması, kanunlaşması artık an meselesi olan geniş kapsamlı borç yapılandırma tasarısı ve istihdam paketi çalışmaları, reel sektöre nefes aldıracak girişimler olmuştur.
Bu noktada umutlar 2011 yılına kalırken, esnaf sanatkarların da uzun vadeli, dövize endeksli aşırı borçlanmalardan kaçınmaları, bilgi ve teknolojiyi kullanarak kendilerini geliştirmeleri önem kazanmaktadır.
(Gelecek hafta, esnaf kesiminin 2011 yılı beklentilerini konuşacağız.)
HATIRLATMA
İlçe merkezlerinde her işlem yapılıyor
3 Aralık Cuma günü Bornova ve Tire'de, Sosyal Güvenlik Kurumu ilçe merkez müdürlükleri hizmete girmiştir.
İlçelerde açılan merkez müdürlüklerinde, il merkezinde yapılan işlemlerin tamamı yapılabilmektedir. Esnaf sanatkarlarımız, İzmir'e gelmeden, zaman ve iş kaybına uğramadan, ikamet ettikleri ilçelerdeki merkezlerde tüm işlemlerini gerçekleştirebileceklerdir.
İlçelerde bulunan esnaf sanatkarlarımızın ve sigortalıların bilgilendirilmesi, SGK işlemlerinin daha hızlı şekilde gerçekleştirilebilmesi için ilçelerdeki SGK merkezlerinin adres ve telefonlarını belirtmekte yarar görüyorum.
Aliağa: İstiklal Cad. No: 71- (616 42 52)
Kemalpaşa: M. Akif Ersoy Mah. İsmet İnönü Cad. No: 111 - (878 34 34)
Torbalı: Tepeköy Mah. Kazım Dirik Cad. No: 21/102 K: 3 - (856 40 40)
Karşıyaka: Bahriye Üçok Blv. No: 57/1A - (372 36 36)
Çiğli: 10026 Sk. No:25 Atatürk Organize Sanayi Bölgesi - (328 28 71)
Bergama: Barbaros Mah. İplik Pazarı Sok. No: 1 - (631 37 90)
Menemen: Mermerli Mah. Ertuğrul Cad. No: 15- (831 58 58)
Bayındır : Mithat Paşa Mah. Kazım Paşa Cad. No: 25-A- (581 64 37)
Bornova: 2131/20 Sok. No: 6 Manavkuyu - (344 03 00)
Tire: İsmail Taşlı Cad. No: 25 - (512 76 67)