Empati, anne babanın çocuğun gözüyle dünyaya bakabilmesidir. Çocuğun duygu ve düşüncelerini anlayabilmesi ve onun duygularına ve düşüncelerine değer verdiğini çocuğuna hissettirebilmesidir. Bir çocuk anne babasının kendi duygularını ve düşüncelerini önemsediğini hissettiğinde kendisini ailesi için değerli, kıymetli hisseder. Bu olumlu duygular da çocuğun kendisini güvende ve de birey olarak yeterli olduğunu hissetmesini sağlar.
Kendisini ailesiyle ilişkilerinde değerli ve yeterli hisseden çocuk, ailesi dışındaki insanlarla da güvenli ilişkiler kurabilir. Hadi bunları örneklendirelim ki daha iyi anlayabilin...
ANLAŞILMA DUYGUSU
Aşı olmaktan canı yanacağı için korkan çocuğunuza "korkacak bir şey yok, bak diğer çocuklar korkmuyor" dediğinizde çocuğun hissettiği korku duygusunu da anlamamış olursunuz. Çocuk temelde hissettiği korku duygusunun anlaşılmadığını hissedince sizce ailesine karşı ve kendisine karşı ne hisseder? Bunu eşinizle konuşmanızı öneriyorum. Ben kızıma şu cümleyi kurmayı daha uygun bulurdum "Canın yanacak diye korktuğunu biliyorum ve seni anlıyorum pek çok insan aşıdan korkabilir ama sağlığın için aşı olman gerekiyor.
Bazen korktuğumuz şeyleri sağlığımız için yapmak zorunda kalırız. Ben sen aşı olurken senin yanında olacağım ve elini tutacağım." demiştim.
Peki kurduğum bu cümle çocuğumun kendisini nasıl hissetmesine neden olmuş olabilir? Bunu da eşinizle kendi aranızda konuşmanızı öneriyorum.
Başka bir örnek de birçok alanda zeki görünmesine rağmen derslerde sürekli hareket halinde olan ve söz dinlemekte zorlanan bir çocuğunuz var ise ona "Çok yaramazsın kendini derste kontrol etmen gerek, bıktım öğretmeninden şikayet almaktan" dediğinizde çocuğunuz da "Haklısın anne özür dilerim" demeyecektir.
İlk olarak tepkisi olumsuz tepki vermek ya da kendini savunmaya geçmek olabilir. Hatta savunmaya geçerken de zor durumda kaldıysa yaptıklarını da inkar edecek ve sizlerin tepkisinden korktuğu için yalan söyleme yöntemine başvuracak.
Çocuk öfkelenebilir, sizinle ters de düşebilir kısaca kurduğunuz bu olumsuz cümle çocuğunuzla iletişiminizin bozulmasından başka bir işe yaramaz.
Burada işe yarayacak cümle şu olabilir, "Ali, okulda bazı dersleri dinlerken sıkıntı yaşıyorsun sanırım hangi derslerde sıkıntı yaşıyorsun?" Çocuk: İngilizce'de sıkılıyorum.
Siz: İngilizce'de sıkılmanın nedenleri neler olabilir? Öğretmenin anlattıklarını anlıyor musun?
Çocuk: Her zaman değil, öğretmenim hızlı konuşuyor ve anlamıyorum, kendimi kötü hissediyorum.
Siz: Peki İngilizce dersinde desteğe ihtiyacın olduğunu anlıyorum.
Hadi gel bu konuda kimden destek alabileceğimizi düşünelim.
Peki başka anlamakta zorlandığın dersler var mı? Şeklinde konuşmaya devam edebilirsiniz.
Burada ne yaptık? Durumu ortaya gerçekçi bir şekilde koyduk ve kesinlikle çocuğu hiçbir şekilde itham etmedik. Çocuk da kendisine yardım edilmeye çalıştığını düşününce sizinle işbirliği kurmayı başardı.