Türk basınında Yeni Asır, bugün 122. yaşını kutluyor.
27 yılını aynı çatı altında yaşamış bir Yeni Asır'cı olarak, büyük bir onur, müthiş bir heyecan, geçmişten gelen şanlı tarihimizle haklı bir gurur yaşıyorum, yaşıyoruz.
Bu özel günde, okurlarımızın karşısına örnek olacak bir sohbetle çıkmak istedik. Bu nedenle Yeni Asır'a 40 yılını vermiş Gürkan Ertaç ağabeyimizle, geçen yıl aramıza katılan en genç muhabirimiz Emirhan Ergen'le keyifli bir söyleşi gerçekleştirdik.
'İŞTE GAZETECİLİK BU'
Gürkan ağabey, yarım asıra yakın bir süredir Yeni Asır'ı yaşıyorsun. Bizlere ve okurlarımıza gazetemizi, Ege'nin Sesi'ni anlatır mısın?
Sevgili Hürol kardeş, bu benim için büyük bir gurur... 20 Mayıs 1970'te Yeni Asır'ın eski İtfaiye Müdürlüğü'nün arkasındaki ve de Alman Kültür Merkezi'nin köşesindeki binasında göreve başlayışımın üzerinden 46 yıl geçmiş.
Dile kolay, ömür törpüsü... Ama hayıflanıyor muyum o basın mabedinde yaşadığım çok uzun yıllara? Asla... Aksine, bir daha dünyaya gelsem yine gazeteci olurdum, hele Yeni Asır'da çalışmak ayrı bir övünç, gurur vesilesi.
YENİ ASIR'ın en şaşaalı devirlerinin, Bab-ı Ali'nin en çok korktuğu, ulusal boyutta gazetelerin sabah toplantısında, genel yayın müdürleri ve yazı işleri müdürlerinin YENİ ASIR'ı yazı işleri masasının ortasına atarak, "İşte gazetecilik bu. Örnek almalısınız. Yine özel haberler, en ilginç röportajlar onlarda" dediklerini duyan, gazeteci arkadaşlarımızdan övgüyle öğrenen ekipte bulunmanın gururunu yaşıyorum.
Size abartı gelebilir ama gerçektir, tarihi kayıtlar var. YENİ ASIR, 1970'li yıllarda 6 ilde 180 bin gazete satarak tarihi bir rekora imza atmıştır.
NE USTALAR, NE CEVHERLER
1895'te Selanik'teki kuruluşundan bu yana Yeni Asır'a binlerce gazeteci emek verdi, ancak bazı isimler vardı gazetemizin gelecekte söz sahibi olmasını sağladı. O isimleri anar mıyız?
- YENİ ASIR'ın Selanik'te doğarak Türkiye'de kök salmasını sağlayan büyük patron Ali Şevket Bilgin'in gazetedeki son dönemlerini yaşayanlardanım.
Dünyaya açık, üç lisan bilen Genel Yayın Müdürümüz Cemil Devrim'i ahir ömrümde unutamam. G.Saray'ın eski kalecisi Cemil ağabey, sporu çok severdi, uluslararası ne yarışma, kupa, turnuva, olimpiyat var, YENİ ASIR her zaman orada bir veya birkaç temsilcisini bulundururdu. FİFA, UEFA, FİBA gibi dünya çapında spor örgütleri artık YENİ ASIR'ı tanımışlar, her önemli organizasyonda basın tribünündeki yerini ayırır olmuşlardı. Gidemediğimizde niye gitmediğimiz sorulur, koltuğumuz boş kalırdı.
Gazetemizde her zaman girişimci bir ekip iş başına gelmiş... Bunu neye bağlıyorsunuz?
- YENİ ASIR'ın kabından taşmasına, Ege'den Türkiye'ye nam salmasında en büyük unsur işin başında gazetecilikten anlayan patron oğullarının bulunmasıydı.
Dinç Bilgin son derece aydın, girişimci, gözüpek, atılımcı bir genç patrondu. Sayan Sokullu da diğer patron Abdi Sokullu'nun evladıydı.
YENİ ASIR'da öyle bir kadro vardı ki, sanki birbirinin tamamlayıcısı. Yazı İşleri Müdürü, sonradan Vatan Gazetesi yöneticisi olan Güngör Mengi, İstihbarat Şefleri önce Hayrullah Gülal, sonra Erhan Ünver, Erdal Şafak, Bölge Masası Şefleri, önce Gürsel Kuşdemir, sonra Özden Alpdağ, Spor Müdürü Şevket Özçelik, Teknik Sekreter sonradan Günaydın ve Bursa Hakimiyet Gazetesi patronluğuna kadar yükselen Saruhan Ayber, yardımcısı Cafer Yarkent ve de çok erken yitirdiğimiz Dinçer Kocakarakuş'tu.
At Yarışları'nda YENİ ASIR'ın eline kimse su dökemezdi.
ŞANS YETMEZ köşesini yaratan Coşkun Güzey, isabetli yorumlarıyla yarıyseverlerin sevgilisi olmuştu. Matbaamızda da o devirlerde başmürettip Alaattin usta, yardımcısı Faruş usta (Fahrettin Şendil, arkadaşımız Fatih Şendil'in babası) Ve Bartolomeo Noka. bir çırpıda sayıverdiklerimiz.
Yeni Asır, pek çok muhabir yetiştirdi.Sonra bu isimler gazetenin yönetiminde görev aldı. Bu, Yeni Asır'ı sürekli yeniledi. Siz neler söylersiniz?
- Öyle güçlü bir kadro vardı ki, bu kadronun içinden SABAH çıktı, Türkiye'nin lideri oldu. Bizler gelip geçiciyiz.
Önemli olan, baki kalacak olan müesseseler.
Benim çizdiğim tablo 40 yıl öncesine, YENİ ASIR'a başladığım devre ait. YENİ ASIR'da hizmet bayrak yarışı.
Bu irfan yuvasından daha nice değerler yetişti, saymaya kalksam buralara sığmaz. Şimdilerde, çekirdekten yetişen ve yöneticiliğin doruğuna çıkan Genel Yayın Yönetmeni Şebnem Bursalı'yla birlikte olmak mutluluk verici.
Görev şehitlerimiz Osman Öksüz ve Tarık Sarı'yı da anmadan geçmeyelim.
İLKLERİN SEMBOLÜ
- Bizler, Yeni Asır'da çalışırken, ağabeylerimiz hep Yeni Asır'ın ilklerinden söz ederdi. Bizler bunu zaman içinde yaşadık, gördük. Bir de sizden dinlemek isteriz Gürkan ağabey...
- YENİ ASIR, gazetecilikte ve sosyal hayatta ilklerin irfan yuvasıdır.
ASIR adıyla Selanik'te 122 yıl önce yayına başlayan gazete, Türkiye'nin yaşayan en eski gazetesı unvanına sahip.
"En eski" olmasına karşın, Basında devrim olarak adlandırılabilecek yeniliklerin hemen tümünü de Yeni Asır imza attı. Adına "Yeni" kelimesini eklediği günden itibaren başlığını Latin harfleriyle de yayınladı ve bunu yapan ilk Türk gazetesi oldu, hem de harf devriminden 20 yıl önce... Yeni Asır üç yüzyıla tanıklık etti.
- Hedefini daima laik düşünce ve Atatürk devrimleri üzerine kuran Yeni Asır'ı tanımlar mısınız?
YENİ ASIR, yayın hayatı boyunca, "Laik düşünce, demokratik yaşam, serbest ticaret, ülke ve ülkü birliğinin ve Atatürkçü düşünce" nin savunucusu oldu. Basında binbir atılıma öncülük etti. Örneğin Türkiye'de daktilo makinesini kullanan ilk gazete Yeni Asır oldu. 1930 yılında rotatif-linotip-entertip'li sisteme geçti.
1967'de Türkiye'nin ofset tekniği ile yayınlanan ilk günlük gazetesi oldu.
1980'de bilgisayarla gazete hazırlama teknolojisinde sadece Türkiye'ye değil, Avrupa kıtasına öncülük etti.
İZMİR GAZETECİLER CEMİYETİ'NİN KURULUŞUNDA DA YENİ ASIR ÖNCÜ
İzmir Gazeteciler Cemiyeti'nin kuruluşunda YENİ ASIR'ın yine büyük payı var. 1960 yılında o devrin Başbakan'ı Adnan Menderes seçim öncesi son mitingini muhteşem bir şekilde İzmir'de yapar. O devirlerde Cemiyet Başkanlıkları dönüşümlü.
Ali Şevket Bilgin ile Nihat Kürşat birlikte yönetiyor. Valilikte Başbakan Menderes'i ziyarete giderler. Kabulde Menderes, "Bir sıkıntınız var mı?" diye sorar. Bilgin ile Kürşat, bir cemiyet binalarının olmadığını, işhanının bir odasında ayakta kalmaya çabaladıklarını anlatırlar. Menderes bu kez, "Peki bir yer için teklifiniz var mı ?" sorusunu yöneltir. O zaman Halkevine ait bir bina olan 1.Kordon'daki binayı isterler. Menderes beraberindeki Hasan Polatkan'a seslenir, "Hasan...O binayı İzmirli gazetecilere verdim" der. Ama devir için bir bedel ödemek gereklidir. Sembolik olarak 1000 lira değer biçilir, böylece bina Gazeteciler Cemiyeti'nin olur. Bizler rahmetli Menderes'e ne kadar şükran duysak az .
"YENİ ASIR, BİRÇOK ULUSAL GAZETEDEN ETKİLİ"
Sevgili Emirhan, Yeni Asır senin için ne ifade ediyor? Gazetede göreve başladığın günlerde neler hissettin?
- İzmirli olarak Yeni Asır benim, hayalini kurduğum bünyesinde çalışmak istediğim bir kurumdu.
122 yıllık 3 asıra tanıklık etmiş bir kurumda stajyer olarak göreve başladım. Büyük bir heyecan ve aşkla ilk günden itibaren azimle çalışarak Türkiye'nin marka gazetesinde çalışan olarak kalabilmek için elimden geleni yaptım. Bu süreçte başta Genel Yayın Yönetmenimiz Şebnem Bursalı, Yazı İşleri Müdürümüz Zafer Şahin ve Haber Müdürümüz Erhan Gülenç'in desteğini hissettim. Stajım bitince kadrolu göreve başladım.
TARİHE TANIKLIK EDEN BİR GAZETE
122 yıllık bir gazetede görev yapıyorsun, bu nasıl bir duygu?..
- O gazeteleri incelerken hem tarihe tanıklık edip hem de bu tarihi gazetede çalışmanın gururunu yaşıyorum. İleriki yıllarda Yeni Asır'ın arşivde kalan sayfalarında benim de imzamın yer alacağını bilmenin mutluluğu tarif edilemez. Yeni Asır'ın "Gazetecilik okulu" tabirini bizzat derinden hissettim diyebilirim. Yeni Asır benim ilk profesyonel anlamda iş tecrübem olmasına rağmen tüm müdürlerim ve muhabir arkadaşlarım bana destek oldu. Mesleğe yeni başlayan biri olarak bir an olsun habere ve gazeteciliğe küsmemem ve kendimi geliştirmem için bana destek oldular. Çok teşekkür ederim.
Gürkan ağabey, söylediklerinin bir yerinde "gazetecilik meşekkatli bir meslektir" dedi, "zorluklarını bilmeli ve ona görev davranmalısın" dedi. Genç bir gazeteci olarak sana bu duyguları hissettiren anıların oldu mu?
- Tabii ki. Bana Yeni Asır'a başladığım ilk gün bu işin sevilmeden yapılamayacağını söylediler. Ben de zaman zaman gittiğim haberlerde, uzun süre mesai saatlerinde bunu derinden hissettim diyebilirim.
Yeni Asır'da göreve nasıl başladın, kimin davetiyle geldin?
- Yazı İşleri Müdürüm Zafer Şahin'in takdir ve davetiyle Yeni Asır'da göreve başladım. İlk başta güvenini boşa çıkarmaktan korktum ancak bugün bana güvendiği için kendisine çok teşekkür ediyorum. Umarım güvenini bundan sonra da boşa çıkarmam.
Yeni Asır'da hedefin nedir?
- Yeni Asır'daki hedefim doğru, dürüst habercilik yaparak kamuoyunu bilgilendirmek için gece gündüz çalışmak. Haberciliğimi bir üst seviyeye taşımak için çabalamak.
Ulusal Basın'da çıkan gazetelerle, Yeni Asır arasında fark var mı?
- Ben bir fark göremiyorum. Yeni Asır Türkiye'nin gelmiş geçmiş en büyük bölge gazetesi olarak birçok ulusal basın kuruluşundan daha etkili bir konumda.
GÜRKAN ERTAÇ'TAN GENÇ GAZETECİLERE ÖĞÜTLER
Gazeteci, önce kendisini, sonra da kuruluşunu temsil ettiğini bilerek kılığına, kıyafetine, davranışlarına dikkat etmeli. Temiz kıyafetin, saygıda kusur etmemenin, parayla pulla ilgisi yoktur.
İşinizi seveceksiniz. Bu meslek meşakkatlidir, kerhen yapılmaz. Gazeteci, evlenirken eşine, belli bir mesaisi olmadığını önceden uzun uzun anlatmalı, kabul ettirmelidir. Aksi halde ömür boyu tartışmalar, ayrılmalar sözkonusu olur.
Kesinlikle işinize, randevunuza 10 dakika önce gidiniz. Özellikle trafik bahanesi sizi hiç kurtarmaz. Türkiye'de bu tür bahane ve gecikmeler kabul 
ediliyor ama Avrupa'ya, Amerika'ya gidin sizi kimse beklemez, bir daha da yüzünüze bakmaz.
Hatır ve çıkar karşılığı haber yapmayınız. Bir maddi kaynağı o zaman size sağlayanlar, sonra bedelini kötü ödetirler. Bilesiniz ki, medyadayken dostunuz çok olur, ayrıldığınızda size selam veren bile çıkmaz. Önemli olan apoleti taşırken karakter ve kişiliğinizle iz bırakmaktır.
Yalan (asparagas) haber yapmayınız. Bilesiniz ki en doğru haber, en güzel haberdir.
Spor branşlarının kurallarını az çok bilmelisiniz. Aksi halde basketbol maçında "Goool" diye bağırırsınız, tenis maçında da, "Adam 40-0 öne geçmiş, artık yenilmez" dersiniz. Oysa 40 sayısı teniste sadece bir oyun alındığının ifadesidir ki, fazla önem taşımaz.
Büyüklere saygı, arkadaşlarınıza sevgiyle yaklaşınız. Çünkü ailenizden çok, onlarla hayatınız geçiyor, acıyı, tatlıyı paylaşıyorsunuz.
Kentinize, mülki amirleriyle, sivil toplum örgütleri yöneticileriyle birlikte sahip çıkınız. İzmir, Türkiye'nin incisidir. Ama bizim şehrimize borcumuzu ödediğimiz söylenemez. Hizmet edenleri saygıyla yadediyoruz.
EFSANE MAÇ BİTTİ STATTA GAZETE SATTIK
İzmir'de, Türkiye'de, hatta dünyada ilklere imza atan YENİ ASIR, sporda da inanılmaz bir girişimi başararak tarihe geçmişti. Göztepe'nin Avrupa Kupalarında fırtınalar estirdiği yıllardı. Sarıkırmızılılar şimdiki UEFA Avrupa Ligi karşılığı olan Avrupa Fuar Şehirleri Kupası'nda yarı finale yükselen ilk Türk Takımı olarak tarihe geçmişlerdi.
YENİ ASIR o yıllar Göztepe'yi dopingleyen en büyük yayın organıydı.
Sarı-kırmızılı takımın her deplasmanına kadrolar oluşturarak giderdik.
Türkiye'nin 180 bin tirajıyla ulusal boyutta ün yapmış gazeteleriyle kapışan ve çoğunu geride bırakan YENİ ASIR, 22 Kasım 1967 tarihinde Göztepe'nin, Arda'nın eski takımı ünlü Atletico Madrid'le Alsancak Stadında oynanan maç için de şimdiye dek denenmemiş, mükemmel şekilde ekip çalışması isteyen, en ufak hatanın bile kabul edilemeyeceği bir olayı denemeye cesaret etmiş ve yüzakıyla çıkmayı başarmıştı. Kapalı tribünün önüne portatif tribünler konularak kapasitesi artırılıp 21 bin 170 bilet satılan Alsancak Stadı'nda, iğne atsan yere düşmeyecek bir tablo vardı.
MAÇ BİTTİ, GAZETELER KAPIŞ KAPIŞ
Alsancak Stadı'nda görevli YENİ ASIR Ekibi, Göztepe'nin 3-0'lık tarihi zaferiyle sonuçlanan karşılaşmadan haber, röportaj, yorum ve fotoğrafları dakika dakika merkeze ulaştırdı. Teknik ekip de gazete hazırlanması ve basımı için de teyakkuz halindeydi. Sayfalar bir çırpıda hazırlandı. Matbaada makinistler de tüm hazırlıkları yapmıştı.
Göztepe-Atletico Madrid maçı bitmiş, YENİ ASIR'DA da iş bitmişti.
20 bin gazeteyi yüklediğimiz kamyon, gazeteleri süratle Alsancak Stadına ulaştırdı. Stadın önüne kurulan YENİ ASIR standında ekibimiz Göztepe-Atletico Madrid maçının da yeri aldığı gazeteleri maçtan çıkan İzmirlilere ulaştırdı. Futbolseverler, karşılaşmayı dakika dakika, harika fotoğraflar, yorumlar ve notlarla mükemmel bir şekilde hazırlayan YENİ ASIR'ı kapıştılar. Alsancak'tan umudu kesip o devirde İzmir İtfaiyesi'nin arka sokağındaki gazete merkezine koştular. Gazetenin önüne de stand kurmuştuk.
YENİ ASIR o gece 45 bin satış yaptı.