FED'in bir toplantısı sonrasında yapılan açıklamalar ve tutanaklar ile bir sonrası birbirini tutmuyor.
Bu tutarsızlığı iyi niyetle değerlendirmek istersek "koşulların hızla değiştiğini, dolayısıyla değişen ekonomik parametrelere göre faiz kararları ile ilgili onlarda mecburen görüşlerini değiştiriyorlar" diyebiliriz.
Ama bu kadar kör gözün parmağına misali bir durumda sadece polyannacılık yapmış oluruz. Gerçek şu; FED beklenti yöneterek piyasaları yönlendirmeye çalışıyor. Hepimiz biliyoruz ki, FED'in önemsediği ekonomik veriler bırakın hızla değişmeyi uzun süredir hemen hemen aynı seviyelerde yatay seyir izliyor.
Büyüme, enflasyon ve işsizlik oranları bir yılı aşkın süredir sırasıyla yüzde 1, yüzde 1 ve yüzde 4,7'lerde...
Geleneksel Jackson Hole toplantısı bekleniyordu piyasa aktörleri tarafından...
Malum hem yazın verdiği rahatlık hem de Ağustos ayında toplantısı olmadığı için geçen sürede piyasalara rehavet çökmüştü. Bu yüzden FED Başkanı Yellen'ın Eylül toplantısı ile ilgili vereceği ipuçları önemli idi.
Bir parantez açalım detaylara girmeden önce...
Her yıl ağustos ayında yapılan Jackson Hole toplantısının neden önemli olduğunu kısaca hatırlayalım.
Bu toplantıya gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin merkez bankalarının başkan ve üst düzey yöneticileri ABD'nin Wyoming Eyaleti'nde yer alan Jackson Hole Vadisi'nde buluşuyorlar.
Aslında önceleri Kansas toplanma yeriymiş ve Kansas Fed organize ediyormuş.
Merkez bankaları temsilcilerinin verecekleri sinyaller ve mesajlar açısından hayati önem taşıyor bu toplantılar.
GÜÇLÜ DOLAR
Bu yılki toplantının teması "gelecek için güçlü para politikaları çerçevesinin yeniden çizilmesi" idi. FED Başkanı gelecek için ne düşünüyor? Para politikalarını sıkılaştıracak mı? Daha kestirme soru ise "Eylül'de faiz artırımı planlıyor mu?" Yellen'ın verdiği mesajlara gelelim...
Bence en dikkat çekeni şuydu; 2014 ortalarından beri doların değer kazanması ihracatı sınırlıyor.
FED toplantılarını analiz ederken benim de özellikle vurgulamaya çalıştığım konu bu... Amerika'nın yarattığı aylık ortalama 190 bin iş imkanıyla iç talebi canlandıramaz.
Kredi kanalını açabilir de bir seçenek ama nereye kadar... Krizden bu yana başvurduğu temel politika bu zaten. Bu yüzden tasarruf oranı bizim gibi yerlerde sürünüyor ve dış açığın bir türlü önüne geçemiyor. İşte bu yüzden doların kısa vadede güçlenmesi FED'in işine gelmez.
MESAJ NEYDİ?
Diğer mesajları yan yana getirebiliriz tek teke ele almaktansa...
Çünkü son tutanakla oldukça benzer...
Hane halkı tüketimi yukarı yönlü hareketini koruyor.
Buna karşın iş dünyası yatırımlardan halen imtina ediyor.
Büyüme hızı istikrarsız, bir ay diğer ayı tutmuyor.
(Tamamen Yellen'ın konuşmasından çeviridir son cümle). Enflasyon orta vadeli hedefimiz olan yüzde 2'in altında ve işgücü piyasasındaki iyileşme süregidiyor.
Yellen sunumunda ilginç bir tablo kullandı diğer durgunluk dönemleri ile son dönemi karşılaştıran... Son hariç 8 durgunluk dönemine yer vermiş, 1957, 1960, 1969, 1973, 1980,1982,
1990 ve 2001... Tümünde para politikaları gevşetilmiş ve dolar enjekte edilmiş.
Sadece 1980 ve son durgunlukta ekonomi istihdam yaratabilmiş. Durgunluk süresinde 12 aylık ortalama enflasyon zirvesinde ise yine son dönemde ve 2001 yılında enflasyon yüzde 2'nin üzerine çıkmamış.
Yerim hemen dolmuş.
Son söz ne derseniz? Yellen her zaman olduğu gibi aynı mesajı vermeyi tercih etti;
"Eylül'de faiz artırabiliriz de artırmayabiliriz de" Şaşırmadınız değil mi?