Uluslararası derecelendirme kuruluşlarından Fitch de geçen hafta notumuzu aşağı çekti. Sadece bir kademe düşürmesine rağmen aldığı kararın etki açısından anlamı biraz fazla. Çünkü yatırım yapılabilir nottan spekülatif not kategorisine gelmiş oldu bu aksiyon ile... Bu da doğal olarak yabancı yatırımcıların yatırım iştahlarının azalması anlamına gelecek...
Aslında finansın temel kuralı olan "yüksek risk, yüksek getiri" önermesinden hareket edersek şu algoritmayı kurabiliriz; Notun inmesi ile risk düzeyi yükselecek, sonuçta risk seven yatırımcılar yüksek getiri amacıyla Türk finansal enstrümanlarına daha fazla ilgi ve talep gösterecekler.
Neden olmasın?.. Risk seven yabancı tasarruf sahipleri için uygun iklimden bahsedilebilir.
Fonlara Etkisi
Ancak madalyonun bir de diğer yüzü var. Mevzuat boyutu...
Bir yatırım ya da emeklilik fonunun diğer bir ülke menkul kıymetlerine yatırım yapabilmesi için o ülkenin kredi notunun en az bir ya da iki uluslararası kabul görmüş derecelendirme kuruluşu tarafından "yatırım yapılabilir" nota sahip olması gerekiyor.
Dolayısıyla her ne kadar bir fonun risk iştahı tavan yapsa dahi mevzuat gereği yukarıdaki bahsettiğimiz algoritmaya dayalı tercih yapması mümkün görünmüyor.
Tam kesin olmamakla beraber fon kapsamında olup mevzuatlarla yapacağı menkul kıymet yatırımları sınırlı olan fon tutarının kabaca 10 milyar dolar civarında olduğu tahmin ediliyor.
Tam bu noktada not etkilerine ara verip Fitch'in not indirimine esas teşkil eden gerekçelerini hatırlayalım...
Yüksek ve orta dereceli faktörler şeklinde iki grupta belirlemiş gerekçelerini... Fitch "siyasi ve güvenlikle ilgili gelişmelerin ekonomik performans ve kurumsal bağımsızlık" üzerinde yaptığı olumsuz etkiyi yüksek dereceli faktör olarak tanımlamış raporunda.
Orta dereceli faktörleri de şöyle sıralamış;
-Net dış borçların milli gelire oranının son not artırımından bu yana yüzde 30,4 seviyesine ulaşması...
Not yükseltmesinde etkili olan bu parametre 2012'de yüzde 22,7'lerdeymiş.
-Büyüme hızının belirgin oranda gerilemiş olması... Fitch, 2016-2018 yılları arasında ortalama büyüme hızının yüzde 2,3'lerde seyredeceğini öngörüyor.
-Enflasyonun yükselmesi ve alınan önlemlerin belirlenen enflasyon hedefine ulaşmada yetersiz kalması...
-Dış finansman zafiyetinden kaynaklanan stresin şiddetlenmesi...
Zayıf Etki
Fitch sanırım abarttığının farkında olsa gerek birazda pozitif faktörlere vurgu yapmak istemiş.
Örneğin cari açığın milli gelire oranının yüzde 4,8'lerde olmasının finansal risk yaratmayacağı ya da ödemeler dengesi krizini tetiklemeyeceği tespiti yapıyor raporunda...
Bir övgüde özel kesime gelmiş.
Özel sektörün geniş ve yayılmış bir ekonomik faaliyet alanına sahip olduğu belirtiliyor.
Etkilere geri dönersek...
Zamana yayılan ancak zayıf veya sınırlı diyebileceğimiz bir etki izleyebiliriz. Özellikle kur cephesinde...
Yeni yabancı portföy sermaye girişlerinde sınırlama olacağından gerek borsada gerekse kurlarda bir miktar olumsuz yansıma olabilir.
Geçen hafta Fitch'in not indirimi piyasalar tarafından fiyatlandığından bu hafta ortasına kadar tam tersi hareketler göreceğiz ancak zaman dilimini açtığımızda yeniden borsanın aşağı, kurların yukarı hareket olasılığı artacak.
Mali performans güçlü olduğundan tahvil faiz oranlarına belirgin bir etki yapmayacaktır.