Ocak başında ciddi şekilde ivmelenen daha doğrusu uçuşa geçen dolar ayın ortalarında 3,94 ile zirve yapmıştı.
Doların TL'de olduğu gibi diğer para birimleri karşısında da değer kazanmasının temel nedeni Clinton'ın yerine Trump'ın Amerika başkanı seçilmesi idi. Çünkü Trump'ın seçim kampanyasında verdiği sözler gerçekten Amerikan ekonomisine momentum kazandıracak güce sahipti. Türkiye'ye özgü kur artışının diğer bir nedeni de iç siyasi gelişmelerdi.
Uzun süre zikzaklar yapan dolar TL kuru son birkaç aydır sadece aşağı yönlü trend izlemeye başladı. Oysa kurun bir ya da birkaç üst seviyeye çıktıktan sonra geri gelmesi pek gördüğümüz bir gelişme değil. Geçmiş yıllara baktığımızda hemen hemen her yükselişin tamamında az bir gerilemenin ötesine geçmeden çıktığı seviyelerde kalmış.
Peki hızla yükselen dolar neden hızla geri geldi ve geri gelmeye devam ediyor?
TRUMP'IN HESAPLARI
Birincisi Amerikan ekonomisi beklenen performansı gösteremiyor.
Beklentiler Trump'ın uygun zamanlamayı yakalayarak hem gelir hem de kurumlar vergisinde indirim yapması yönündeydi.
Gerçekten kademeli vergi indirimi başlamış olsaydı bir taraftan işgücü piyasasında tam zamanlı istihdam edilenler artacaktı diğer taraftan tüketimin artmasıyla talep enflasyonu FED'in orta vadeli beklentisi olan yüzde 2 ile uyumlu hale gelecekti. Tabi büyüme hızı da yüzde 3'lere gelecekti.
Trump'ın vaatleri şimdilik yerine gelmediği gibi koltuğu da hafif sallanmaya başladı FBI başkanını görevinden azletmesiyle...
Sonuçta piyasa aktörleri baktılar Trump'ın icraatlarından fazla umut yok, önceki alışkanlıklarına geri döndüler. Bu ay kaç istihdam bekleniyordu, kaçı gerçekleşti ya da konut satışları ne oldu gibi soruların yanıtlarına odaklandılar.
İkincisi Türkiye'nin enflasyon oranının yüksek seyretmesi... Enflasyonun yükselmesi kaçınılmaz olarak Merkez Bankası'nı faiz artırmaya zorluyor. Yatırımları kösteklememek ve tüketici kredileri artış oranını yüzde 15'lerin üzerine çıkarmamak için politika faiz oranı yerine geç likidite penceresinde faiz artırımı ile fiyat istikrarı ana hedefine yönelmeye çalıştı. Böyle ya da böyle nihayetinde ağırlıklı ortalama fonlama oranı yüzde 12'lere çıkınca piyasa faiz oranları da paralel olarak yukarıya geldi.
Şöyle basit bir hesap yapalım yabancı yatırımcılar açısından...
Dolar 3,70'ler seviyesinde iken 100 dolar ile Türkiye piyasasına giriş yapsın sıcak para. Dolarını TL'ye çevirdiğinde elinde 370 lira olacak. Yüzde 14'den banka mevduatına yatırdığında aylık yaklaşık 4 lira 30 kuruşu olacak.
Anaparaya eklediğimizde 374,30 liraya çıkacak ve bugünkü kurdan yani 2,50'den yeniden dolara geçtiğinde 106,9 doları olacak.
Yani hem yüksek faiz hem de düşük kurdan dolar bazında sadece bir ayda yüzde 6,9 gelir elde edecek. Hiçte fena sayılmaz.
Bunu Amerikan tahvillerinden ya da mevduatından ancak 2-3 yılda kazanabilirdi.
İŞTAH ARTIYOR
Dolayısıyla enflasyon yüzünden TL'nin getirisinin yüksek olması dolar yerine TL'nin tercih edilmesini sağlıyor. Tam da sıcak paranın hoşlandığı iklim... TÜİK'e göre Mayıs ayında enflasyon yüzde 11,72'ye çıktı. Özel kapsamlı TÜFE verileri de yüzde 9,19 ve 9,38'lerde...
Bu yüzden yüksek faizler bir süre daha devam edecek gibi...
Bu durumda hem yerli yatırımcının hem de sıcak paranın TL'ye karşı iştahı da artacak.
Jeopolitik risklerin hafiflemesi, spekülatif işlemlerin artması ve Türkiye ekonomisinin en kötüyü geride bırakmaya hazırlanması gibi bazı nedenleri de ekleyebiliriz.
Ancak saydığımız gerekçeler önümüzdeki günlerde yön değiştirebilir.
Örneğin Trump koltuğunu güçlendirip vergi reformu sinyali verebilir. Enflasyon düşüşe geçebilir.
Ortadoğu'da siyaset kazanı ısınabilir. Bu yüzden son söz şu; kurların ateşi tam olarak düşmedi.
Döviz cinsi borçlanmalara dikkat...