Türkiye ekonomisi açısından bu yıl en hayati rolü ihracat oynayacak.
Tabii ihracat kadar ithalat da önemli. Çünkü ne kadar ihracat yaparsak yapalım, ithalat kalıcı olarak aşağıya gelmeyince dış açık yine karşımıza çıkacaktır.
Yıllardır değişmeyen bir gerçek var.
Türkiye ekonomisi büyüdüğünde ithalat belirgin bir şekilde yükseliyor, daralma olduğunda da ithalat düşüyor. Bu tezi desteklemek için 2009-2012 zaman kesitine bakalım; Küresel krizin etkisiyle 2009 yılında yüzde 4.8 küçülme gerçekleşmişti.
Bu yılda ithalat da yüzde 30.2 aşağı gelmiş. 2010 yılında yüzde 9.2 gibi tarihi büyüme gelmiş tabii baz etkisiyle, ithalat yeniden yüzde 31.7 artmış. 2011 yılı 2010'un tam bir kopyası. Büyüme hızıyla beraber ithalat da atağa kalkıyor ve yüzde 29.8 yükseliyor. 2012 yılında gelen yüzde 2.1 oranındaki düşük büyüme hızı sonucu ithalat da yüzde 1.8 düşüyor.
Kısacası üretim momentum kaybedince ithalat da otomatik olarak aşağı geliyor.
Görüldüğü gibi kronikleşen bu resmin değişmesinde sadece ihracatın artması yeterli kalmıyor aynı zamanda gerek iç pazara gerekse dış pazara üretilen mallarda yabancı girdi kullanımının hızlı bir şekilde azaltılması gerekiyor.
ÇITA YÜKSELDİ
Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre Ocak ayında 13.9 milyar dolar ihracat gerçekleşti. İyi bir başlangıç olduğunu söyleyebiliriz. 2019 yılı için ihracat hedefi 182 milyar dolar düzeyinde belirlendi.
Yani 14 milyar dolar daha fazla ihracat yapılması planlanıyor.
Yüksek hedefe ulaşmak için belirlenen yol haritasının üç önemli sacayağı var.
Birincisi ürün bazında pazar payının artırılması. TİM Başkanı Gülle mümkün olduğunca dünya ticaretinde 1.8 trilyon dolar ile en yüksek paya sahip 200 ürünün 47'sine konsantre olacaklarını açıklamıştı bu hafta başında. Çünkü Türkiye'nin rekabet gücü bu 47 üründe fazlaymış. Buna rağmen alabildiğimiz pay yüzde 2.8'lerde kalıyor.
İkincisi ise ülke stratejileri...
Özellikle dış ticaret açığımızın yüzde 78'ini oluşturan ülkelerle ilgili özel yol haritaları hazırlandı Ticaret Bakanlığı kapsamında.
İthalatın ihracata nazaran daha fazla olduğu, Çin, Almanya ve Rusya gibi ülkelere yönelik ihracat politikaları belirlenecek. Diğer taraftan bu ülkelerden yapılan ithalatın Türkiye'de ikamesi kademeli olarak sağlanacak. Tabii bazı hammaddeler için bu strateji mümkün olmayabilir.
HESAPLAMADA DEĞİŞİKLİK
Üçüncü sacayağı da üretimde teknolojik yeniliklerin hızla adapte edilmesi... Malum sanayi 4.0 kapsamında gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkeler dijital devrimin ve teknolojik yeniliklerin gerisinde kalmak istemiyorlar. Türkiye'de bu gerçekten hareket ederek bu konuyu yol haritası içine dahil etti.
Son olarak bir not ekleyelim.
İhracat verileri 'Özel Ticaret Sistemine' göre hesaplanıyordu. Açık bir ifadeyle gümrük kontrolü altında normal ihracat ve ithalat rejimi, gümrük kontrolü altında dahilde ve hariçte işleme rejimi ve aynı zamanda sınır ticareti kapsamındaki faaliyetler dikkate alınıyordu. Bundan böyle dış ticaret istatistiklerine 21 serbest bölgede gerçekleştirilen ihracat ve ithalatta dahil edilecek. 2018 yılı itibarıyla 21 bölgenin toplam hacmi 8 milyar dolar civarında idi.
Umarız yol haritası kararlılıkla uygulanır.
Zira bu yıl büyüme açısından ihracata çok ihtiyaç var.