Artık birçok şey sanal... Tabii sanallaşan dünyada dijital paralar da yerini alacaktı. Sürekli dijital para icat ediliyor. Bitcoin, Ethereum, Ripple ve Litecoin gibi onlarca dijital para alım satım ve ticarete konu olmaya başladı. Son olarak Facebook yöneticileri akıllı bir çıkış yaptılar ve kendi kripto paraları Libra'yı ilan ettiler.
İki milyar civarında kullanıcısı olan Facebook'un bu hazineyi göz ardı etmesi düşünülemezdi. İnanılmaz bir müşteri portföyü bilgi ve kolay ulaşılabilirliği ile. Eğer başarabilirse bu zengin platformu dijital para alanında kullanmayı işte o zaman doların tahtı sallanabilecek. Yani euronun yapamadığını belki de Libra yapacak.
Öncelikle bu sistemin nasıl çalıştığını hatırlayalım ardından Libra'nın bu misyonu ne kadar yerine getirebileceğini sorgulayalım.
BITCOIN'DEN AVANTAJLI
Bitcoin ve diğer kripto paralar Blok zinciri adlı bir işlem platformuna dayanıyorlar.
Örneğin Bitcoin 2009 yılında, Satoshi Nakamoto rumuzlu bir kişi tarafından web tabanlı olarak, herhangi bir para otoritesi tarafından kontrol edilmeyen dijital para birimi şeklinde ortaya çıktı. Alışverişlerde ve elektronik platformlarda kullanılabiliyor.
Ancak pek yaygın kullanım alanı olduğunu söyleyemeyiz. Tabi şimdilik.
Aynı zamanda spekülatif amaçlı da kullanılıyor dijital paralar. Ana para birimlerinde, hisse senetleri piyasalarında belirsizliğin artması, gelişmiş ülke tahvillerinin getirilerinin oldukça gerilemiş olması bu tür paraların önemli alternatif yatırım araçları haline gelmesine neden oldu. Bir ara bitcoinden yatırımcıları diğer finansal araçların oldukça üzerinde getiri elde ettiler.
Bir avantajı daha var bu tür paraların.
Aracı kurum üzerinden işlem yapılmak zorunda olmadığından komisyon gibi ek maliyetlerde söz konusu değil alım satımda.
Buraya biraz açıklık getirelim; Geçmişte gerçekleştirilen işlemlerin kayıt altına alındığı platform yada sanal defter blok zinciri olarak adlandırılıyor. Blok zincirine, bir kullanıcının hesabında kalan işlemleri teyit etmek için de başvurulabiliyor. Daha açık bir ifadeyle normal dijital para işlemlerini, halihazırda harcanmış paraları yeniden harcama girişimleri ile ayırmak için söz konusu blok zinciri kullanılıyor.
LIBRA'YI KULLANABİLECEK
Facebook'un hem tasarruf sahibi ve tüketim yapan bireylerden hem de reklam ilişkisi olan firmalardan oluşan toplam 2 milyar civarında kullanıcıya sahip. Reklam veren şirketlerinde katılımıyla Libra'yı yönetmeyi planlıyor Facebook. Bunların içinde Uber, Spotify ve Mastercard gibi dünya devleri de yer alıyor. İşte tam da bu noktada Libra'nın farkı ortaya çıkıyor.
Bu firmaları ticari müşterisi olan Facebook üyeleri Libra'yı bu alanlarda kullanabilecekler.
Diğer taraftan Calibra adlı dijital cüzdan sayesinde platform kullanıcıları kendi aralarında Libra transferi yapabilecekler.
Yani herhangi bir banka hesabına gerek yok transfer için. Tabii bu dijital cüzdan tıpkı kredi kartlarında olduğu gibi doğrulama yöntemiyle güvenlikli olacak.
Diğer para birimleri gibi piyasa mekanizması içinde sadece arz ve talebe bırakılarak çok fazla dalgalanmasına da izin verilmeyecek. Bir yerde piyasadaki Libra kadar oluşturulacak olan rezervde karşılığı tutulacak.
Son olarak doların tahtına geçer mi sorusunun yanıtını verelim. Hızlı yol alacağa benziyor Libra. Ama yine de doların hegemonyasını sarsması pek kolay olmayacak.