Perşembe günü Para Politikası Kurulu bir kez daha yeni Başkan Murat Uysal başkanlığında toplanacak. Politika faiz oranının geçen toplantıda olduğu gibi aşağı çekilmesi için hem içsel hem de dışsal faktörler uygun. Merkez Bankası'nın faiz kararında ilk dikkate aldığı faktör enflasyonun seyri... Çünü birincil hedefi fiyat istikrarını sağlamak. İkincil hedef olarak da finansal istikrarı göz önünde bulunduruyor. Türkiye İstatistik Kurumu'nun açıkladığı Ağustos ayı enflasyon rakamları enflasyonda gerilemenin devam ettiğini gösteriyor. Aslında beklenen sonuç diyebiliriz. Güçlü bir baz etkisi devreye girecekti. Nitekim maliyet enflasyonu göstergesi Yİ-ÜFE geçen yılın aynı ayına göre yüzde 13,45 seviyesine kadar gerilemiş. 2018 yılının Ağustos ayında yüzde 32,13'lerde olduğu için baz etkisi ile belirgin bir şekilde aşağı gelmiş. Talep enflasyonu TÜFE de geçen ay yüzde 15,01'e inmiş.
ENFLASYON ALAN AÇTI
Enflasyonun düşüşünde iki temel unsur rol oynuyor. Birincisi ithal girdi maliyetlerinin azalması, tabi kurların bulunduğu seviyelerden kaynaklı, ikincisi ise bir süredir iç talebin zayıf seyri... Bir kez daha vurgulamakta fayda var; Merkez Bankasına göre enflasyondaki düşüşün yanı sıra "beklentilerin kısmen düzelmiş olması ve buna bağlı olarak geriye dönük endeksleme mekanizmalarının gevşemiş olması ileriye yönelik enflasyona pozitif etki yapmaya devam edecek." Kısacası içsel faktörler Merkez Bankasının faiz indirimini destekler nitelikte.
Gelelim dışsal faktörlere...
Dışsal faktörler listesinin başında doğal olarak FED'in alacağı olası aksiyonlar geliyor. Olası aksiyonlar vurgusunun nedeni malum; Merkez Bankası'nın toplantı takviminin FED'in toplantı takviminin önünde olması. Merkez Bankası'ndan bir hafta sonra yani 17-18 Eylül'de de Federal Açık Piyasa Komitesi toplanıyor.
18 Eylül Çarşamba günü Türkiye saati ile akşam 9'da kararlarını duyuracaklar.
Merkez Bankası faiz indirecek. Ancak Komitenin faiz indirim olasılığı oldukça güçlü değil. Açık bir ifadeyle bu toplantılarını pas geçebilirler.
ZAMANLAMA VE ORAN
İşte bu yüzden Merkez Bankası'nın faiz indirim oranı hayati önem taşıyor. Niyet açık. İç talep yoluyla büyüme hızının ivmelendirilmesi. Merkez Bankası açık bir şekilde bankalarının kredi hacimlerinin genişlemesini istiyor. Bunun için geçenlerde TL nakdi krediler yıllık büyüme oranlarına göre zorunlu karşılıkları kademelendirdi.
Kredi hacmini yukarı geçen bankalara uygulayacağı zorunlu karşılık oranını yüzde 2'ye çekti. Aynı zamanda nemalandırma oranını da yüzde 15'lere kadar yükseltti.
Tamam, niyet bu... Ancak kaş yaparken göz çıkarmaması gerekiyor Merkez Bankası'nın. Enflasyon oranı üzerine koyacağı "risk primi oranını" rasyonel ve gerçekçi belirlemesi lazım... Yüzde 15 artı yüzde 3 civarı da risk primi olursa yüzde 18 dolaylarında bir politika faiz oranı TL'den dövize ikameyi engellemek için yeterli olabilir. Eğer şimdiden 300 baz puan ya da civarı faiz indirimi gelirse kur faktörü yeniden enflasyon üzerine kabus gibi çökebilir. Faizlerin makul seviyelere çekilmesi zaten tartışılmasına gerek olmayan bir konu... Evet, Merkez Bankası faiz indirimine gidecek. Gitmeli de...
Tabi indirim oranını kuyumcu terazisi ile belirlemek kaydıyla...