Kripto para piyasasının yaklaşık yüzde 70'ine sahip Bitcoin son günlerde bir kez daha aşırı dalgalanmaya maruz kaldı. Sadece 1 haftalık süreçteki değer kaybı yüzde 18. Hafta başındaki 1 günlük kaybı ise yüzde 7,69 gibi yüksek orana çıkıyor.
Yazımı kaleme alırken bitcoinin değeri 6 bin 665 dolarlarda idi. Volatilitesi o kadar yüksek ki belki bu yazıyı okuduğunuz sıralarda yeniden bıraktığı 9 binlere çıkabilir belki de 5 binlere gerileyebilir. Her menkul kıymetin olması gereken fiyatını hesaplayabiliyoruz.
Buna teorik fiyat diyoruz. Ulaştığımız değere göre menkul kıymetin aşırı değerli ya da aşırı değersiz olup olmadığına karar verebiliyoruz.
Doların bir endeksi var Kanada doları, euro, İsviçre Frangı, İsveç Kronu, İngiliz Sterlini ve Japon yeninden oluşan sepete karşı duyarlılığını gösteren. Borsaların performanslarını ölçtüğümüz belirlenmiş hisse senetlerinden oluşan endeksleri var. Buradan genel trendi izleyip piyasaların yönünü kestirebiliyoruz.
Yatırım fonları ve bireysel emeklilik fonlarının karşılaştırma ölçütleri var fonun getirisinin ne kadar tatminkâr olduğunu görmek için. Uzattım farkındayım ama son bir örnek;
Merkez Bankası TL için efektif reel kur endeksi hesaplıyor. Türkiye'nin ticaret yaptığı bazı ülke para birimlerinden oluşan sepete göre TL'nin değeri belli oranda görülüyor.
VOLATİLİTESİ ÇOK YÜKSEK
Ancak bitcoin gibi kripto paraların ne yazık ki karşılaştırılacak herhangi bir ölçütü bulunmuyor. Adeta havada asılı duran bir varlık gibi. Örneğin 2017 yılının Aralık ayında 20 bin dolar sınırına erişti değeri. Oysa yıla 1000 doların altında başlamıştı. Yani bir yılda yüzde 1900 değer kazanmış. Zirveden sonra sadece 2 ay sonra 8 bin 500 dolarlara gerilemiş ki bu da yüzde 58 değer kaybı anlamına geliyor. Düşünebiliyor musunuz zirvelere yakın yerden alıp 8500'lerden satan bir yatırımcıyı.
Kısacası söz konusu bu iniş çıkışları bilimsel gerekçe ile açıklayabileceğimiz hiç bir veri yok elimizde. Arzı belli 21 milyon adet.
Yaklaşık 18 milyonu çıkarılmış durumda.
Dolayısıyla fiyatı belirleyen büyük oranda talep...
Eğer aşırı talep fazlalığı olursa bitcoinin fiyatı yükseliyor daha doğrusu fırlıyor. Peki, talebi artıran unsurlar neler? Birçok faktör sıralayabiliriz. Faiz oranlarının gerilemesi ile başta tahvil olmak üzere sabit getirili araçların gündemden düşmesi, küresel büyüme hızının gerilemesiyle emtia ve petrol fiyatlarının uzun süre dipte kalacak olması, bazı jeopolitik riskler nedeniyle hisse senetlerine temkinli yaklaşılması gibi bir dizi neden sayılabilir bitcoin talebini yukarı çeken.
LİBRA TAHTINI ELE GEÇİREBİLİR
Tersi olduğunda yani talep düştüğünde ise bitcoin adeta çakılıyor. Aşırı kar yapanların kar realizasyonuna daha da düşecek paniğine kapılanlar eklenince kısa sürede belirgin bir kayıp olabiliyor. Gerçekten kitle psikolojisine çok açık... Öylesine toplu halde alım ya da satımlar yapılıyor ki haddinden fazla iniş çıkışlar oluyor ve bu yüzünden bitcoin fiyat grafiği tam kalp krizi geçiren bir hastanın EKG'sini andırıyor.
Bitcoin yatırımcıların umudu ABD'nin sermaye piyasası kurulu SEC'de idi. SEC bitcoinlerin yatırım fonlarına dahil edilmesini gündemine almıştı. Kabul edilse bitcoin SEC tarafından tanınan dolayısıyla hızlı bir şekilde kullanım alanı genişleyecek bir kripto para olacaktı. İşte o zaman talep artışının da önü açılacaktı. Ancak SEC 3 borsa yatırım fonunun bu yönde yaptığı başvuruyu birkaç kez görüşülmesini ileri tarihe bıraktı. SEC'in endişesi manipülatif işlemlerin artacağı yönünde. Seneye de büyük olasılıkla Facebook'un dijital parası Libra devreye girecek. Libra'nın ayağı diğer paralara göre daha fazla yere basıyor. Yani değerinin ne kadar doğru olduğunu belirleyecek kriter gösterge olacak. Aynı zamanda birçok alanda da kullanımı gerçekleşecek.
Açıkçası Bitcoin'in pabucu dama atılabilir.
Ama yine de Bitcoin yatırımcıları umutlular.