Pandeminin ilk aşamasında belirsizlik ve paniğin yoğunlaşması ile tasarruf sahipleri tarafından altına resmen saldırı olmuş ancak gelişmiş ülke merkez bankalarının gereken radikal önlemleri geç kalmadan almaları ve küresel likidite seviyesini neredeyse iki katına çıkarmaları ile yatırımcılar biraz yatışmıştı. Dolayısıyla paniğin yerini daha risk alabilen cesur bakış yaklaşımı alınca altın liderliğini hisse senetlerine kaptırdı. Yerinde saymaya başlayan hatta biraz da gerileyen altın fiyatları yatırımcıların aklının karışmasına ve altın alımı için fiyatların uygun olmadığı algısına neden oldu.
Bir süredir telefonlarım durmuyor, yığınla da elektronik posta alıyorum. İki soru ön plana çıkıyor; "Altın fiyatları çok yükseldi, bu seviyeden altın alınır mı?" ve "altın fiyatları çok yükseldi, altınımı bu seviyeden bozdurayım mı?" Soruların yanıtlarını vermeye çalışayım. Önce fiyatı etkileyen verilere bakalım.
TALEP VE ARZ GERİLEMİŞ
Üçüncü çeyrekte altın talebi belirgin bir şekilde geriledi. 892 ton ile 2009 yılından bu yana çeyrek itibarıyla en düşük talep seviyesine geldi. Böylece yılın ilk 3 çeyreğinde toplam altın talebi 2 bin 972 tonda kaldı ki bu da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10 talepte düşüş anlamına geliyor.
Altın talebinin alt kırılımlarını izlediğimizde toplamı olumsuz etkileyen kısmın çoğunlukla mücevher altın talebinden geldiğini görüyoruz. Temmuz-Ağustos ve Eylül döneminde 333 ton mücevher altın talep edilmiş. 2019 yılının üçüncü çeyreğindeki mücevher altın talebinin yüzde 29 daha azı. Gerçekten kayda değer bir gerileme söz konusu. Nedeni malum; sosyal kısıtlamalar, ekonomilerin yavaşlaması ve mücevher için fiyatların yüksek olduğu algısının ağır basması.
Buna rağmen neden altın fiyatları 1.900 dolarların fazla altına inmiyor sorusu aklınıza gelebilir. Evet, altın fiyatları çok az düzeltme hareketi yapıyor. Çünkü bireysel yatırımcılar, borsa yatırım fonları gibi kurumsal yatırımcılar ve bazı merkez bankaları halen altına sıcak bakıyorlar. Bar ve koin gibi standart altınlara olan talep sıçrama yaparak 3. çeyrekte 222 tona, 2020 yılının ilk 9 ayında ise 629 tona gelmiş.
En fazla yatırım amaçlı altın talebi ise Çin ve Türkiye'den gelmiş. Altına dayalı borsa yatırım fonları da net alıcı konumunu koruyarak portföylerine bu yılın ilk 3 çeyreğinde 1000,3 ton altın ekleyerek toplam 3 bin 880 ton büyüklüğü ulaşmışlar.
Son olarak arz cephesindeki gelişmeye de değinelim. Pandemi nedeniyle başlarda uygulanan sınırlamalar yüzünden madencilikle elde edilen altın miktarında yüzde 3 azalma gerçekleşmiş yılbaşından Eylül sonuna kadarki süreçte. Buna karşın sisteme geri dönen (recycle) altın miktarında yüzde 6 artış olmuş.
FİYATI KUR BELİRLEYECEK
Dikkat ederseniz arz tarafı da altın fiyatlarının belli seviyede kalması yönünde hareket ediyor. Sonuçta altının dolar ons fiyatı dar bir bantta dalgalanacak gibi görünüyor.
Ancak TL gram fiyatını iki faktör etkileyecek. Birincisi Türk yatırımcıların altın talepleri, ikincisi dolar TL kuru. Küresel düzeyde pandemi ilan edildikten sonra altının dolar ons fiyatı yüzde 29 yükselirken Türkiye'de aynı süreçte yüzde 62 artmış.
Bu farkın büyük nedeni kuşkusuz kur seviyesinin yukarı gelmesi.
İki sorunun yanıtına gelirsek... En azından yılsonuna kadar yatay gidecek, fazla dalgalanmayacak küresel altın fiyatları Türkiye'de kurlara bağlı bir patika izleyecek. Eğer kurlar yükselirse büyük oranda altın da yükselecek.
Kurlar yerinde sayarsa altının fiyatı küresel düzeye paralel bir şekilde yataylaşacak.
Bana sitem edeceksiniz biliyorum ama yanıtı size bırakıyorum; Kur tahmininize göre altın alımına karar verin ya da mevcut altın pozisyonunuzu gözden geçirin.