Daha önceki yazılarımızda gerek 5510 sayılı Kanunumuz gerekse daha sonra yürürlüğe giren Kanunlarımız ile dezavantajlı grupların başında gelen kadın sigortalılarımızın çalışma hayatına katılabilmeleri toplumsal yaşamda söz hakkına sahip olabilmeleri adına çeşitli haklar sağlandığından bahsetmiş idik.
Söz konusu çalışmaların başında kadın sigortalılarımızın istihdamı halinde verilen teşvikler gelmekle birlikte ayrıca "Evde Çocuk Bakım Projesi", "Büyükanne Projesi" gibi projeler ile küçük çocuklu kadınlarımızın da bir an önce çalışma hayatına girmeleri hedeflenmiştir.
Bu haftaki yazımızda başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılarımızın hakları konusunu ele alacağız.
EMEKLİLİK ŞARTLARINDA DEĞİŞİM YAŞANIYOR
Prim ödeme gün sayısına ilave gün ekleniyor.
İlk defa 5510 sayılı Kanunla getirilen düzenleme olup, yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunanların, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra yani 1.10.2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına ilave edilmektedir.
Söz konusu ilavenin yapılabilmesi, kadın sigortalının bu durumunu Kurumumuzca yetkilendirilmiş sağlık hizmet sunucularınca düzenlenmiş sağlık kurulu raporu ile belgelendirmesi ve bu raporun Kurum sağlık kurullarınca değerlendirilmesi sonucu çocuğun başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğunun tespit edilmesi koşuluna bağlı bulunmaktadır.
Kadın sigortalılara bu hak Kanunun yürürlük tarihi olan 1.10.2008 tarihinden sonraki süreler için verileceğinden, ilave edilecek sürenin tespitinde Kurumumuz sağlık kurulu kararında belirtilen tarih dikkate alınacaktır.
Örnek vermek gerekirse kadın sigortalının ilk defa 1/1/1994 tarihinde sigortalı olarak çalışmaya başladığını ve 1/12/2016 tarihinde yaşlılık sigortasından tahsis talebinde bulunduğunu varsayalım. Kurum Sağlık Kurulunun 15/05/2009 tarihli kararında sigortalının ağır engelli çocuğunun 1/2/2009 tarihi itibariyle bakıma muhtaç olduğuna karar verilmiş ve sigortalının 1/2/2009 tarihinden itibaren 1900 prim gün sayısının olduğu tespit edilmiş olsun. Sigortalının prim ödeme gün sayısını ise 6500 gün olarak alırsak, aylık bağlama işlemlerinde dikkate alınacak toplam prim ödeme gün sayısı:
Toplam prim ödeme gün sayısına ilave edilecek gün:
1900/4= 475 gün Toplam prim ödeme gün sayısı:
6500+475 = 6975 gün olacaktır.
YAŞ HADLERİNDEN İNDİRİM YAPILIYOR
Ayrıca, yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunanların, Kanunun yürürlüğe girdiği 1.10.2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, emeklilik yaş hadlerinden indirilmektedir.
Bu konuyu da bir örnekle açıklayalım;
Kadın sigortalının doğum tarihi 8/1/1974 olup, emeklilikte aranacak yaş haddi 49'dur. Sigortalı 20/8/2020 tarihinde tahsis talebinde bulunmuş ve ağır engelli çocuğundan dolayı bu kapsamda 3.000 gün hizmeti bulunmaktadır. Bu durumda;
Sigortalının tahsis talep tarihi itibariyle yaşı:
20.12.2020 (tahsis talep tarihi) - 8.1.1974 (doğrum tarihi) 12 gün 11 ay 46 yıl Yaştan yapılacak indirim süresi:
3000/4 = 750= 2 yıl 1 aydır.
Bu durumda, sigortalının tahsis talep tarihi itibariyle yerine getirmesi gereken yaş şartı:
30 11 48 (yaş şartı 49) - 0 1 2 (yaştan yapılan indirim) 30 gün 10 ay 46 yıl yaş.
Bu sigortalımız 30 gün 10 ay 46 yıl yaş şartını tahsis talep tarihinde yerine getirdiğinden bu sigortalımıza aylık bağlanacaktır.
Malul çocuğun ölümü veya bakıma muhtaçlığının kalkması halinde, prim ödeme gün sayılarına ilave ve emeklilik yaş hadlerinden indirim Kanunun yürürlük tarihinden ölüm tarihine veya bakıma muhtaçlığın kalktığına karar verilen sağlık kurulu rapor tarihine kadar geçen hizmetler için söz konusu olmaktadır.