Geçen haftaki yazımızda limited şirket ortaklarının Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) prim borçlarından sorumluluğunu anlatmış idik. Bu hafta ise, anonim şirket ve şahıs şirketlerinin ortaklarının SGK prim borçlarından sorumluluğunu inceleyeceğiz.
Anonim şirket ortaklarının, şirketin SGK'ya olan prim ve prime ilişkin borçlarından dolayı sorumluluklarını anlamak ilgili Kanun maddelerini irdelemek gerekir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 365. maddesinde "Anonim şirket, yönetim kurulu tarafından yönetilir ve temsil olunur" hükmü amirdir. 5510 sayılı Kanunun 88. maddesinde ise yukarıda belirttiğim gibi SGK primleri ve diğer alacakları haklı bir sebep olmaksızın ödenmez ise tüzel kişiliğe haiz işverenlerin şirket yönetim kurulu üyeleri de dahil olmak üzere üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri ile kanuni temsilcileri işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.
Yine 6183 sayılı Kanunun 35. maddesine göre ise tüzel kişilerin mal varlığından tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacakları, kanuni temsilcilerin şahsi mal varlıklarından tahsil edilir denilmektedir.
Belirttiğim bu üç kanun maddesi birlikte değerlendirmeye alındığında anonim şirket yönetim kurulu üyelerinin şirketin ödenmeyen prim ve prime ilişkin borçlarından dolayı şirket ile birlikte müştereken ve müteselsilen şahsi mal varlıkları ile sorumlu olduğu görülmektedir. Yani anonim şirketin ödenmeyen prim borçlarından dolayı SGK yönetim kurulu üyelerinden borcun tamamını isteyebilmektedir. Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olmayan ortakları hakkında herhangi bir kanun hükmü bulunmadığından dolayı bu ortaklar ödenmemiş borçlardan dolayı sorumlu tutulmamaktadırlar.
KOLLEKTİF ŞİRKETLERDE
Kollektif şirket ortaklarının SGK'ya olan borçlara karşı sorumluluklarını incelediğimizde ise yine 5510 ve 6183 sayılı Kanunlarda geçen hükümler saklı kalmak şartı ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanuna bakmamız gerekmektedir. Ticaret kanunumuzun 236. maddesine göre kollektif şirket ortakları şirketin borç ve taahhütlerinden dolayı müteselsilen ve bütün malvarlığı ile sorumludur. Ayrıca ilgili kanuna göre bir kollektif şirkete yeni ortak girdiğinde, bu kişi, ortak olma tarihinden önce doğmuş olsa bile, şirketin borçlarından ve taahhütlerinden diğer ortaklarla birlikte müteselsilen ve bütün malvarlığı ile sorumlu olmaktadır. Kollektif şirketin borç ve taahhütlerinden dolayı ilk olarak birinci derecede şirket sorumludur. Ancak, şirkete karşı yapılan icra takibi semeresiz kalmış veya şirket herhangi bir sebeple sona ermiş ise, yalnız ortak veya ortakla birlikte şirket aleyhine dava açılabilir ve takip yapılabilir.
KOMANDİT FİRMALARDA
Komanditer ortakların şirket borçlarından dolayı bir sorumluluğu bulunmamakta, komandite ortakların şirket borçlarından dolayı sorumluluğu ise kollektif şirket ortakları gibi olmaktadır. Buna göre komandite ortaklar tıpkı kollektif şirket ortakları gibi şirketin ödenmeyen prime ve prime ilişkin borçlarından dolayı müteselsilen ve bütün mal varlığı ile sorumlu tutulmaktadır.
Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket, sermayesi paylara bölünen ve ortaklarından bir veya birkaçı şirket alacaklılarına karşı bir kollektif şirket ortağı, diğerleri bir anonim şirket pay sahibi gibi sorumlu olan şirkettir. Yine ticaret kanunumuza göre anonim şirketlerin yönetim kurulunun görevleriyle sorumluluklarına ilişkin hükümleri, yönetici olan komandite ortaklar hakkında da geçerlidir.
Bu itibarla baktığımızda, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerdeki komandite ortakların anonim şirket yönetim kurulu üyelerinde olduğu gibi şirketin ödenmeyen prim ve prime ilişkin borçlarından dolayı şirket ile birlikte müştereken ve müteselsilen şahsi mal varlıkları ile sorumlu olduğu görülmektedir.