Annelere son yıllarda çok önemli haklar tanındı.
Özellikle doğum ve çocuk yardımları ile çalışma sürelerindeki avantajlar kadınların iş hayatında daha fazla yer almalarını sağlamış olacak.
Anneler isterlerse doğum sonrasında yarım gün çalışabilecek, isteyen çocuk okula gidene kadar yarım gün de çalışabilecek.
İzinlerin dışında doğum yapan annelere çalışsın çalışmasın çocuk parası ve emzirme ödeneği de veriliyor.
Çocuk parası ilk doğumda 300, ikincide 400, üçüncüde 600 lira. Emzirme parası ise bu yıl 133 liraya çıktı. Her yıl enflasyon oranında zam yapılıyor. Çocuk parası şartsız ödenirken emzirme ödeneğinin bazı şartları da var.
Okurumuz Mutlu PARMAKSIZ da bu konuda bir soru sormuş:
"Ben limited şirkette ortağım. Eşim ev hanımı. Bir kızımız dünyaya geldi. Emzirme parası alamayacağım söylendi. Doğru mudur?"
5510 sayılı yasanın 16. Maddesine göre; 4A (SSK) ve 4B (Bağ-Kur) sigortalılarından, kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadına ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşine, her çocuk için yaşaması şartıyla emzirme ödeneği veriliyor. Kamu görevlileri ise 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu gereğince kendi kurumlarından bu parayı alıyorlar.
Emzirme ödeneğinin şartları şunlar:
-SSK'lı çalışan sigortalılar için, doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması,
-Kendi adına ve hesabına (Bağ-Kur) çalışan sigortalılar için, doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi yatırılmış ve genel sağlık sigortası primi dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması,
-Doğan çocuğun veya çocukların yaşaması.
Gördüğünüz gibi hem SSK hem de Bağ-Kur'lular bu haktan yararlanıyor. Şirket ortakları da Bağ-Kur sigortası primi ödüyor. Bu da yine aynı kanunun 4. Maddesinin b bendinde açıkça belirtiliyor.
ÇALIŞAN EŞE İKİNCİ MAAŞ
Eşim geçen yıl vefat etti. SSK'lı olarak bir iş yerinde çalışıyorum. Ölen babamdan da ayrıca maaş alabilir miyim? Meryem AKSEKİ
Kız evlatlarının anne veya babadan yetim maaşı alabilmeleri için bazı şartlar vardır. Bunlar, evli olmamak, kendi adına sigortalı çalışıyor olmamak ve yine kendi çalışmalarından dolayı emekli aylığı almıyor olmak. Bakıldığında her ne kadar eşinizin ölümünden dolayı evli olmasanız da çalıştığınızı belirtmişsiniz. Bu durumda babanızdan ölüm aylığı alamazsınız. Ölmüş olan eşinizden dolayı eğer bağlanmış ya da bağlanacak ölüm aylığı varsa onu alabilirsiniz. Ölen eşten dolayı ölüm aylığı almaya çalışmak ya da kendi çalışmalarından dolayı emekli olmak engel teşkil etmiyor.
YAZILI BİLDİRİM ŞART
Özel bir şirkette 4 yıldır çalışıyorum. Benim çalıştığım bölümü değiştirdiler. Tazminatımı alıp işi bırakmak istiyorum.
Ne yapabilirim? (ismi saklı)
İşveren; işçilerinin çalışma şartlarında bazı değişiklikler yapabilir. Ancak bu durum işçinin aleyhine ise yasalar bazı haklar tanıyor.
İş Kanunu 22. maddesinde çalışma şartlarındaki esaslı değişikliğin mutlaka işçiye yazılı olarak bildirilmesi gerektiği belirtiliyor. 6 gün içinde kabul edilmeyen değişiklik işçiyi bağlamıyor. İşçi kabul etmezse işveren fesih hakkını kullanabiliyor.
Buna karşılık da 17. madde ile fesih hakkının kötüye kullanıldığını ileri sürebilir ve bildirim süresinin üç katı tutarında tazminat kazanabilirsiniz.
Ayrıca 21. madde gereğince geri dönüş hakkınızı da kullanabilirsiniz.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM
01.02.1999'da sigortalı oldum. 1980 doğumluyum. O günden bu yana çalışıyorum. Ne zaman emekli olurum? Hatice ARSLAN
20 yıl 55 yaş ve 5975 prim günü şartlarınız var. Priminizi doldurup 2035 yılında doğum gününüzde emekli olursunuz.
1973 doğumluyum. Nisan 1991 tarihinde ilk kez sigortalı oldum. Aralıklarla çalıştım. Şu an hala sigortalıyım. 4800 günüm var. Emekli olabilir miyim? Hüseyin KARASU
25 yıl 52 yaş ve 5525 prim günü şartlarınız var. Yılınız tamamlanmış. Çalışmaya devam edip priminizi de doldurun. 2025 yılında doğum gününüzde emekli olursunuz.
15.04.1988 tarihinde sigortalı oldum. 09.11.1967 doğumluyum. 7 bin 300 günüm var. Ne zaman emekli olurum? Metin ŞEKER
25 yıl 50 yaş ve 5375 prim günü şartlarınız var. Priminiz ve yılınız dolmuş. Yaşınız da bu yıl dolacak. 09.11.2017 tarihinde emekli olursunuz.