Türkiye'de çalışanların güvencelerinden birisi de işsizlik maaşı. İŞKUR kendi istek ve kusuru dışında işten çıkartılan, ya da haklı fesihle ayrılan çalışanlara son 3 yıldaki prim gün sayılarına göre 10 aya kadar maaş ödüyor. Bu maaşın sınırları geçerli asgari ücrete göre belirleniyor ve en düşüğü brüt asgari ücretin yüzde 40'ı en yükseği ise yüzde 80'i kadar oluyor. Bu yıl rakamlar 711 lira ile 1.422 lira olarak belirlendi.
Bundan sadece damga vergisi kesiliyor. Bu parayı almak için mutlak surette İŞKUR'a başvurmak gerekiyor. Başvurular eskiden doğrudan yapılırken şimdi internet ortamında da oluyor.
Ancak burada çalışan için 30 günlük kritik bir süre var.
İşten ayrıldıktan sonra en geç 30 gün içinde İŞKUR'a müracaat şartı var. Bu süreyi geçirmemek hak ettiğiniz parayı tam olarak almanız demek. Bu süreyi ne kadar geçirirseniz alacağınız para o kadar azalacak. Örneğin bir çalışan son üç yılda 900 gün prim biriktirmişse ona 8 ay maaş verilecek. Eğer 30 gün yerine 60 gün sonra başvurursa maaşı 7 aya düşecek. Burada bazı mücbir sebepler, (hastalık, yakının vefatı gibi) kurumca geçerli sayılıyor.
İKİNCİ MAAŞ İMKANI
İşsizlik maaşı alırken iş bulunursa bu kez sistem değişiyor. İş bulan sigortalının işsizlik ödeneği kesiliyor. Bulduğu işten de çıkartılırsa bu kez kalan kısmı almaya devam ediyor. İşsizlik ödeneği almak için söylediğimiz gibi haksız veya sebepsiz yere işten çıkmak ya da haklı fesih şartlarıyla kendi ayrılmak gerekiyor.
Bunun dışında, Son üç yıl içinde en az 600 gün sigortalı olarak primin ödenmiş olması ile işten ayrıldıktan önceki 120 gün içinde primin ödenmiş olması isteniyor.
KAÇ AY MAAŞ ALINIYOR
Alınacak işsizlik maaşının süresini de ödenen primler belirliyor.
Buna göre son 3 yıl içinde 600 gün prim ödeyene 6 ay, 900 gün prim ödeyene 8 ay ve 1080 gün prim ödeyene 10 ay maaş ödeniyor.
HESAP NASIL YAPILIYOR
İşsizlik maaşı hesaplanırken son 4 aydaki brüt maaşınızın ortalaması alınıyor. Bunun yüzde 40'ı işsizlik maaşı olarak ödeniyor.
Ancak işsizlik maaşı geçerli asgari ücretin yüzde 80'inden fazla olamıyor. Bu yıl için rakam 1.422 lira.
EMEKLİYE TAZMİNAT
2007 yılında emekli oldum ve emekli ikramiyemi aldım. Aynı iş yerinde ertesi gün işe girişim yapıldı. Emeklilikten sonra 10 yıla yakın çalıştığım bu işyerinden kendi isteğimle ayrılsam kıdem tazminat alabilir miyim? Hüsnü Cemal KUTLU
'Emekli ikramiyemi aldım' sözünüzden kastınız emekli olana kadar yaptığınız çalışmaların kıdem tazminatı mı tam anlaşılmıyor.
Ama emekli olduğunuzda kıdem tazminatını almışsanız ve aynı işyerinde yine çalışmaya başlamışsanız istifa ederseniz son 10 yılın tazminatını alamazsınız.
Emekli çalışanlar için şartlar diğer çalışanlardan farkı yok. Emekli olduğunuzda tazminat almamışsanız ve tekrar devam etmişseniz istifa ederseniz emekli olduğunuz tarihe kadar olan tazminatınızı bugünkü ücretiniz üzerinden alırsınız.
Bağ-Kur kaydı yoksa
Annem 2000 yılında vergi mükellefi oldu. Ancak o tarihte herhangi bir SSK/Bağkur girişi yapılmadı. 2008 yılı ekim ayında otomatik Bağkur girişi yapılmış. 2016 yılında prim ödemeye başladı.
2000 yılından bu yana geriye dönük Bağkur'u tescil ettirme hakkı var mı? Dava mı açmalı mı ? Sevgi TOZLU
Maalesef geriye doğru toplu ödeme imkanı bulunmuyor. Bağ- Kur kaydının olmadığı dönemler için dava hakkı her zaman var.
Emeklilik için ise maalesef geçmiş dönemlerde Bağ-Kur ödemesi yapmış olsa bile 3.600 günle emeklilik imkanı olmuyor. Bağ- Kur'da kısmi emeklilik için her durumda en az 5400 gün gerekiyor.
Haklı fesih gerekiyor
29.10.2015'te ise başlayıp 28,02.2017de istifa ettim işsizlik maaşı almam mümkün mü acaba? (Pınar)
İşsizlik maaşı almak için son üç yılda en az 600 gün prim ödenmesi gerekiyor. Bunun dışında da kendi kusurunuz dışında işten çıkartılmanız lazım. Her istifa eden de işsizlik maaşı alamıyor. Haklı fesih şartlarının oluşması lazım.
Ne zaman emekli olurum?
01.04.1987 girişliyim 1480 ödenmiş günüm var.16.11.1959 doğumluyum.
Yusuf ERTENİ
25 yıl 50 yaş ve 5375 gün şartlarınız var. Priminiz eksik.
3.600 güne tamamlarsanız bu kez 60 yaşında emekli olursunuz.
04-1982 girişliyim. Doğum tarihim 1966. Ne kadar prim yatırmalıyım?
Kemal KAFADAR
25 yıl 46 yaş ve 5075 prim günü şartlarınız var. Yaş ve yıl dolmuş primde tamamlanınca emekli olursunuz. 3.600 günden ise 60 yaşında emekli olursunuz
1962 doğumluyum sigorta girişim 01.05.1984 tarihlidir toplam gün sayım 4180. Kadir ÇELEBİ
25 yıl 48 yaş ve 5225 gün şartlarınız var. Yaş ve yılınız dolmuş. Primi tamamlayıp emekli olabilirsiniz.
1988 doğumluyum ilk sigorta girişim 2008'de. 2850 günüm var. Özlem BAŞARAN
İşe girişiniz 30 Nisan 2008'den önce ise 7000, sonra ise 7200 gün ve 58 yaş şartıyla emekli olursunuz