Şirketlerde yaşanan tartışmaların en önemlilerinden birisi de çalışanların istemedikleri birimlere gönderilmesi ya da iş yeri şartlarında değişiklik yapılması sonucu yaşanıyor. İş Kanunu'nda 'çalışma şartlarında esaslı değişiklik' kavramı da düzenlemeler arasında yer alıyor.
Bu düzenleme işçilere yer değişikliği ve şartları zorlaştırarak baskı yapmak isteyen kötü niyetli işverenlerin önüne geçiyor.
Çalışma şartlarındaki esaslı değişiklik sayılması için yapılan uygulamanın işçinin aleyhine olması ve durumunun ağırlaştırılmasına bakılıyor. Aleyhte değişikliğin işçinin ücret ve benzeri haklarında, mesleğinde, statüsünde gerçekleşmesi gerekiyor.
Örneğin maaşlarda sözleşmeye aykırı bir indirim yapılması, yine görev tanımında olmayan bir işin yaptırılması, sözleşmede yazan pozisyondan başka bir pozisyonda çalıştırılması esaslı değişiklik kavramı içinde sayılıyor.
Çokça rastlanılan işçinin evinden uzak bir şubede çalışmaya zorlanması da esaslı değişiklik kavramında değerlendiriliyor.
İşyerindeki şartlarda değişiklikler de çalışanın aleyhine bir durum oluşturursa bu durumda esaslı değişiklik sayılıyor.
Örneğin dinlenme sürelerinin azaltılması, yemek hizmetinin kaldırılması...
Bütün bu durumlar çalışan için İş Kanunu'nun 22. maddesindeki haklarını kullanma imkanı tanıyor. Bu madde de özetle;
"İşveren, çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir.
Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından 6 işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz.
İşçi değişiklik önerisini bu süre içinde kabul etmezse, işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını yazılı olarak açıklamak ve bildirim süresine uymak suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir.
İşçi bu durumda 17 ila 21'inci madde hükümlerine göre dava açabilir. Taraflar aralarında anlaşarak çalışma koşullarını her zaman değiştirebilir" deniliyor.
8 MAAŞ TAZMİNAT
Değişikliği kabul etmediği için çıkartılan işçi ise 21. madde ile işe dönüş hakkını kullanabiliyor. 1 ay içinde işe başlatılmaz ise 8 brüt maaşı bulan tazminat alabiliyor. Yine 17. madde ile bildirim sürelerine uyulmaması dolayısıyla tazminat alabiliyor.
EN AZ YÜZDE 60
SSK ve BAĞ-KUR'dan 3365 gün pirimim var.
Sinir hastasıyım çalışamıyorum malulen emekli nasıl olurum 30.04.1969 doğumluyum. (Oktay)
Hastalığınızın çalışma yeteneğinizi engelleyip engellemediğinin doktor raporuyla tespit edilmesi gerekiyor. Malulen emekli olabilmek için çalışma gücünün en az yüzde 60 oranında kaybı isteniyor. Bu durumda doktor raporlarıyla tespit ediliyor.
Alınacak rapor da tek başına yeterli olmuyor. Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu'nun da bu raporu onaylaması gerekiyor. Öncelikle bir SGK müdürlüğüne giderek başvuruda bulunmanız ve hastaneye sevkinizi istemeniz gerekiyor.
PRİM YETERLİ DEĞİL
Babam 1956 doğumlu.
Sadece 800 günü var. 7 çocuk sahibi. Askerliği de borçlansa emekli olabilir mi? Çetin Irmak
Emeklilik için yıl, yaş ve prim şartlarının üçünün de bir araya gelmesi gerekiyor. 9 Eylül 1999 sonrası sigortalı olanlarda ise yıl şartı istenmiyor.
Bu kez yaş ve prim devreye giriyor. Babanızın ilk sigorta tarihini yazmamışsınız ama 800 günle emeklilik mümkün değil.
Askerlik borçlanması yapsa bile en az 3.600 gün gerekir.
Erkeklerin çocuklarıyla ilgili bir borçlanma imkanları yok.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM
1974 doğumluyum 2008 Nisan sigorta başlangıç tarihim. Sigortadan önce iki sigortalı olduktan bir çocuğum oldu. Ne zaman emekli olurum.
Çocuklarımdan dolayı pirim borçlana bilir miyim?
(Fatma)
İşe giriş tarihinize göre emeklilik şartlarınız 7 bin gün ve 58 yaş. Priminizi yazmamışsınız.
Sigortadan sonraki çocuğu borçlanarak 720 gün kazanırsınız.
Prim ve yaş şartı dolunca da emekli olursunuz.
18.10.1993 tarihinde sigortalı oldum. 1973 doğumluyum. Emeklilik şartlarım nedir? Şebnem ÖZGEN
20 yıl 50 yaş ve 5675 prim günü şartlarınız var. Primi yazmamışsınız. Yıl tamam yaş 2023'de dolacak. Primde tamamlanırsa emekli olursunuz.
25.12.1969 doğumluyum.
18.05.1989 tarihinde sigortalı oldum. 6500 günüm var. Abdulkadir ŞİMŞEK
25 yıl 51 yaş ve 5450 gün şartlarınız var. Prim ve yıl tamam. 25.12.2020 tarihinde emekli olursunuz.