Çalışma hayatıyla ilgili yasalarımız işverenlerle birlikte çalışan kesimi de koruyan düzenlemeler içeriyor. Zaman zaman ülkemizde bazı sektörlerde toplu olarak işten çıkarmalar olduğuna rastlıyoruz.
Burada bazen çalışanlar haksızlıklara uğrarken, işverenin de kaybı büyük oluyor. 4857 sayılı yasa bu tür durumları düzenleyen özel bir bölüm içeriyor.
Buna göre toplu işten çıkarma; işverenin keyfi olarak arzu ettiği bir biçimde gerçekleşemiyor. İşveren; ekonomik, teknolojik, yapısal ve benzeri işletme, işyeri veya işin gerekleri sonucu toplu işçi çıkarmak istediğinde, bunu en az 30 gün önceden bir yazı ile, işyeri sendika temsilcilerine, Çalışma Bakanlığı il Müdürlüğü'ne ve Türkiye İş Kurumu'na bildirmek zorunda.
Bu bildirimde işçi çıkarmanın sebepleri, bundan etkilenecek işçi sayısı ve grupları ile işe son verme işlemlerinin hangi zaman diliminde gerçekleşeceğine ilişkin bilgilerin bulunması da zorunlu.
FAALİYETİN DURMASI
İşyerinin bütünüyle kapatılarak kesin ve devamlı suretle faaliyetine son verilmesi halinde, işveren sadece durumu en az 30 gün önceden ilgili bölge müdürlüğüne ve Türkiye İş Kurumuna bildirmek ve işyerinde ilan etmekle yükümlü.
İşveren toplu işçi çıkarmanın kesinleşmesinden itibaren 6 ay içinde aynı nitelikteki iş için yeniden işçi almak istediği takdirde nitelikleri uygun olanları tercihen işe çağırır. Mevsim ve kampanya işlerinde çalışan işçilerin işten çıkarılmaları hakkında, işten çıkarma bu işlerin niteliğine bağlı olarak yapılıyorsa, toplu işçi çıkarmaya ilişkin hükümler uygulanmıyor.
Toplu işten çıkartmanın kaç işçi ile gerçekleşeceği de ilgili düzenlemede yer alıyor. Buna göre toplu çıkartmanın söz konusu olabilmesi için işyerinde en az 20 işçinin çalışıyor olması gerekiyor. a) Çalışan sayısı 20 ile 100 işçi arasında ise, en az 10 işçinin, b) Çalışan sayısı 101 ile 300 işçi arasında ise, en az yüzde on oranında işçinin, c) 301 ve daha fazla ise, en az 30 işçinin, işine 17'nci madde uyarınca ve bir aylık süre içinde aynı tarihte veya farklı tarihlerde son verilmesi toplu işçi çıkarma sayılıyor.
İşveren toplu işçi çıkarılmasına ilişkin hükümleri tazminat ödememek, işe geri dönüş gibi hakları kısıtlamak için yapamıyor.
Aksi halde işçinin dava açma hakkı doğuyor. Toplu işçi çıkarma yaparken bu usullere uymayan işyerlerine her işçi için ayrı ayrı para cezası uygulanıyor.
3.600 GÜNDEN EMEKLİLİK
15.09.1981 doğumluyum.
Sigorta başlangıcım 15.05.1999 ve toplam gün sayım 791. Ekim 2006 yılında yurt dışına yerleştim.
3.600 günden emeklilik imkanım var mı? 1 Eylül 1999'dan itibaren yeni yasa ile 3600 gün kaldırıldı diye biliyorum. Ben kanundan yararlanabilir miyim? Hüseyin ÖZTÜRK
Verdiğiniz bilgilere göre 25 yıl 58 yaş ve 5975 gün şartlarınız var. Henüz hiçbir şartınız yerine gelmemiş. 1 Eylül 1999'da 3.600 günle emeklilik kaldırıldı bilgisi doğru değil. 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olmuş her SSK'lının 3.600 günle emeklilik hakkı bulunuyor. Dolayısıyla sizin de var. Sigorta yılı 18 yaşını doldurduğunuz günden başlıyor. Bunun için yurtdışı borçlanması yaparak 3.600 günü tamamlarsanız 60 yaşında emekli olursunuz.
GÜNLERİNİZİ İHYA EDİN
08.07.1993'de öğrenci olarak sigortam yapıldı. Sonrasında BağKur'lu oldum.
Fakat primlerimin tamamını ödemedim. Eskiden e-devlette 10 yıl 1 ay Bağ-Kur'lu görünüyordum. Şu anda sistemde görünmüyor. Bağ- Kur günlerimi geri alabilir miyim? Bedir YALÇIN
Öncelikle belirtelim Bağ-Kur günlerinizi geri alabilirsiniz. 2015 yılında çıkartılan bir kanun ile Bağ-Kur borcu olanlara yapılandırma ya da günlerini dondurma hakkı tanındı. Bu yasadan yararlanmak için başvurmayan Bağ-Kur'lulardan borcu 12 ay ve daha fazla olanların bu borçları silindi ve hizmetleri donduruldu.
Muhtemelen sizin durumunuz da bu kapsamdadır. Emeklilik için bu günlerinizi yeniden ihya imkanınız var. Günlerin tamamını bugünkü fiyatlarla hesaplanacak primleri ödeyerek yeniden alabilir ve emeklilik hesabınızda kullanabilirsiniz.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM
25.06.1971 doğumluyum.
1986 sigorta başlangıcım.
Primim dolu, ne zaman emekli olabilirim? Halil YORÜK
Sigorta başlangıcınız 1986 ve öncesi ise 25 yıl 49 yaş ve 5300 gün sonrasında ise 50 yaş 5375 gün şartlarınız var. İşe girişinize göre yaşınız dolunca emekli olursunuz.
13.01.1990'da sigortalı oldum. Sonra ara verdim. Şu anda 4300 günüm var ve halen çalışıyorum. 1970 doğumluyum.
Hasan ARIKAN
25 yıl 52 yaş ve 5525 gün şartlarınız var. Yılınız tamam prim ve yaş da dolunca emekli olursunuz.
18.10.1971 doğumluyum.
05.03.1990 yılında sigortalı olarak çalışmaya başladım.
Bir çocuğum dünyaya geldi.
5100 günüm var. Yeşim SUCU
20 yıl 46 yaş ve 5375 gün şartlarınız var. Yılınız tamam yaşınız Ekim ayında dolacak. Eğer 275 gün doğum borçlanması yapıp priminizi tamamlarsanız 18.10.2017 tarihinde emekli olursunuz.