Emeklilikle ilgili şartlar her reformdan sonra giderek zorlaşıyor. Dahası yaş şartı kademeli olarak 65'lere kadar çıkıyor. Ancak eski sigortalılar için değişik fırsatlar da var. Özellikle 9 Eylül 1999 ve öncesi sigortalı (4A-SSK) olan çalışanlar için 10 yıllık primle emeklilik imkânı bulunuyor. Burada 10 yıllık prim (3.600 gün) ile birlikte sigortalı olunan tarihten bu güne 15 yıl geçmesi gerekiyor ki, bu zaman da çoktan doldu.
YAŞ DEVREYE GİRİYOR
Böylece sigortalı olduktan sonra fazla çalışma imkânı bulamayan, özellikle kadın sigortalılar için sistem emeklilik imkânı sunuyor. Üstelik bu primleri çalışarak doldurmak da şart değil. Borçlanma imkânı da var. En erken emeklilik için kadınlar 08.09.1981 tarihinden önce işe girmiş ise, 3.600 prim gününü tamamlayarak 50 yaşını doldurduktan sonra başka şarta bakılmaksızın emekli oluyor. Erkekler ise 08.09.1976 tarihinden önce ilk defa sigortalı olmuşlarsa yine 3.600 günü tamamladıktan sonra 55 yaşında başka şarta bakılmaksızın emekli olabiliyor.
Bu tarihlerden sonra 9 Eylül 1999'a kadar işe girenler için ise bu kez yaş ve kademe devreye giriyor. İlk defa işe girdiğiniz tarih ve 3 bin 600'ü tamamladığınız tarihe göre kadınlarda yaş 58'e, erkeklerde ise 60'a kadar yükselebiliyor.
Burada 15 yıl, 3.600 gün ile kadınlarda 50, erkeklerde 55 yaş şartlarından hangisi en son gerçekleşmişse o tarihe göre emeklilik belirleniyor. Tarihlere göre emeklilik durumunu tablomuzdan rahatça görebilirsiniz.
ÇALIŞMAK ŞART DEĞİL
3.600 gün prim şartını tamamlamak için çalışmak gerekmiyor. Erkekler sigortadan sonra yaptıkları askerlikleri kadınlar ise 3 doğumu borçlanabilir. Böylece erkekler 540 gün, kadınlar 2.160 gün kazanabilir.
ÖRNEK HESAP
05.10.1961 doğumlu Bay (A) ilk sigortalılığını 15.07.1987'de yaptırabildi.
15.07.1997'ye kadar çalıştı, 3.600 günü var.
- 5 yıllık sigortalılık süresini 15.07. 2002'de tamamladı.
- 3.600 günü ise 1997'de doldurarak, ikinci şartı da geçmiş oldu.
- 55 yaşına ise 05.10.2016'da bastı. Bu durumda üçüncü şart da yerine gelmiş oluyor.
Son şartın gerçekleştiği tarih yani 2016, tabloda 60 yaşına tekabül ediyor.
Bu durumda Bay (A) 05.10.2021'de emekli olabilir.
25 YIL ŞARTI VAR
Hiç evlenmeyen 02/03/1957 doğumlu bayan akrabam 28/12/2007 tarihinde işe başlamış, 3800 gün çalışmışlığı var. Şu an sağlık sorunları ve yaşlılıktan dolayı çalışamamaktadır. Bunun normal veya malulen veya yaşlılıktan dolayı 'iş göremez' raporu ile emekli olması mümkün mü? Bayram AKAY
Malulen emeklilik için en az yüzde 60 iş göremezlik raporu almanız ve bunun da SGK tarafından onaylanması gerekiyor. Ancak yaşlılıktan dolayı emeklilik, yani kısmi emeklilik şartları farklı. 9 Eylül 1999 tarihinden sonra sigortalı olanlar için kısmi emeklilik için 25 yıl sigorta süresi ve 4500 gün prim gerekiyor. Normal emeklilik için ise 7 bin gün ve 58 yaş şartları var. Bu prim günüyle emeklilik mümkün değil maalesef. En az 4500 güne ulaşması gerekiyor ve o zaman da 2032 yılını bekleyecek.
SON TARİH ÖNEMLİ
Babam 01.01.1963 doğumlu, ilk işe giriş tarihi 03.01.1994. 4A'ya tabii. İsteğe bağlı sigortasını yatırdık ve 3600 gününü askerlik borçlanması ile tamamladık. 3600 günde (kısmi emekli) emekli olabilmesi için 60 yaşını doldurmuş olması gerekiyormuş. Fakat babam 18 ay askerlik yaptığı için 18 ay öne çekerek 03.07.1992 yılında işe girmiş gibi olacak, bu durumda farklı şartlara bağlı olarak daha erken yaşta emekli olamaz mı? Funda GENÇ
Tam emeklilik şartlarında babanız 54 yaş ve 5675 gün şartlarına tabi. Askerlik ile işe giriş tarihini 1992'ye çektiğinizde, şartlar 53 yaş ve 5600 güne düşüyor.
Kısmi emeklilikte ise işe giriş tarihi değil; 15 yıl, 3.600 gün ve 55 yaş şartlarından hangisinin en son tamamlandığına bakılıyor. Babanızın 55 yaş şartı 2018'de tamamlanmış.
Yukarıda detaylarıyla anlattığım yazının sonundaki tabloya göre de 60 yaşında emekli olabilir.