İtiraf ediyorum; tek çocuklu bir ebeveyn olarak, evdeki "mecburi oyun arkadaşı" olmak çok da hoşuma gitmiyor. Şöyle ayağımı uzatıp çayımı yudumlarken, sevdiğim diziyi izlemek elbette daha cazip. Böyle zamanlarda çocuğu avutmanın en pratik yolu da telefon, tablet, bilgisayar... Peki bu her akşam mı, her zaman mı? Elbette hayır. İpin ucu kaçarsa, bu işin bağımlılığa kadar gideceği muhakkak.
Doçentliğinden beri tanıdığım sevgili arkadaşım Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Profesör Doktor Zeki Yüncü, bu konuda Ege Ajans'tan genç meslektaşlarım Seray Açar ve Asena Karcıer'e çok güzel bir röportaj vermiş.
AZ AMA ETKİN
Çağın yeni hastalığı internet bağımlılığı konusunda her çocuğun risk altında olduğuna işaret eden sevgili Zeki'nin anlattıklarını sizlerle de paylaşmak istedim:
Çocukların, ne istediğini ve nasıl keyif alabileceğini bilerek, bilgisayarı "olabildiğince az ama etkin" kullanan bireyler olarak yetiştirilmesi gerekiyor.
Aileler çocuklarını sokaktan korumaya çalışırken, internet aracılığıyla bilinmeyen bir coğrafyaya atabiliyor. Çocuğun masa başında ve göz önünde olması aileye daha güvenli gelebiliyor. Çocuk, sokakta ailenin manipüle edebileceği riskler yerine internet teknolojisini kullanarak bilinmedik risklerle karşı karşıya kalabiliyor.
"YASAKLAMAYIN"
Teknoloji bağımlılığı; kişinin internette geçirdiği zamanın günlük işlevselliğini olumsuz şekilde etkilemeye başlaması. Burada önemli olan çocuğun internette ne yaptığı ve ne kadar vakit geçirdiği.
Çağımız teknoloji çağı olduğu için, çocuğun ödevlerini veya sosyalleşmesini internet üzerinden yapıyor olması, bu riski daha da artırıyor ve normalleştiriyor.
Teknoloji bağımlılığı ile mücadelede hedef sıfır internet değil, "yararlı internet" kullanımı olmalı.
Dolayısıyla bizim internet ve bilgisayarı çocuklara çok iyi sunmamız ve onların iyi birer kullanıcı olmasını sağlamamız gerekiyor.
GÜNÜ PLANLAYIN
Çocukların arkadaşlarıyla sosyalleşmesini internet üzerinden sağlamaya başlaması da bir risk faktörü. Çocuk arkadaşlarıyla buluşup eğlenmek yerine sosyal medya üzerinden arkadaşlarıyla yazışmaya başladıysa, her boş kaldığında cep telefonu ile vakit geçirmeye çalışıyorsa, günün büyük bölümünde oyun seyrediyor ya da oynuyorsa bu bir sorun. Ailelerin bunu hızlıca fark etmesi ve okul sonrası sosyal beceri zaman planlaması yaparak, çocuklarını eksik oldukları alanlarda güçlendirmesi gerekiyor.
ONLARA DAHA ÇOK SAHİP ÇIKMALIYIZ
Prof. Dr. Zeki Yüncü, aynı zamanda Ege Üniversitesi bünyesinde hizmet veren Türkiye'nin ilk Çocuk ve Ergen Bağımlılığı Araştırma ve Uygulama Merkezi EGEBAM'da görevli.
Çocukları uyuşturucudan nasıl koruyacağımız konusunda da kendisine danışacağımız çok şey var.
Türkiye'nin her alanda çocuklarına daha fazla sahip çıkması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Yüncü, "Korumalarımızı ve yatırımlarımızı çocukların geleceğine ışık tutacak şekilde yapmalıyız. Aslında bunu yapacak güce ve bilgiye sahibiz.
Tarihe baktığımızda dünyadaki ilk çocuk bayramını kutlayan ülke Türkiye Cumhuriyeti'dir. Bu çok iyi bir geçmiş ve bu geçmişten gelen öğretinin geleceğe de yansıması gerekir" diyor.