Vira Bismillah! Av sezonu açıldı. Tüm balıkçılarımıza bereketli bir sezon diliyorum.
Açılışta Tarım ve Orman Bakanı Dr. Bekir Pakdemirli, "Bakanlığımızın ana hedefi deniz ve iç sulardaki su ürünlerinde, stokları koruma ve kullanma dengesi gözeterek avcılığın sürdürülebilirliğini sağlamaktır" diyerek su ürünleri sektörünün önemine vurgu yaptı.
Ülkemiz için stratejik öneme sahip olan su ürünleri sektöründe bundan sonra ekonomik anlamda daha güzel gelişmeler yaşanacak. Çünkü 1971 yılına ait 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu güncelleniyor. 1 Eylül 2019 av sezonu açılışında konuşan Başkan Recep Tayyip Erdoğan, "Balıkçılarımızın hasretle beklediği Su Ürünleri Kanunu'ndaki değişikliği teknik düzeyde tamamladık. Meclisimizin açılmasıyla beraber milletvekillerimiz gerekli yasa teklifini parlamentomuza sunacak" diyerek müjde verdi.
Bu yasa sektörde sevinçle karşılandı. Meşakkatli olan sektörde aşılması gereken önemli sorunlar var. Mesela balıkçıların boşaltım limanı, muhafaza ve saklama, kurumsal olmayan bir yapı ile kooperatiflerin ve barınakların düzensiz artışı, bilinçsiz ve kaçak avcılık, cezai işlemler, denetim, sosyal güvenlik, KDV vb. sorunlar sektörün kapasitesini ve verimliliği düşürüyor. mevcut yasanın değişmesi tüm sorunları çözüme kavuşturacaktır. Bu konuda diğer ilgili bakanlıkların da gereken desteği sağlaması önemli.
ZİRVEYİ ZORLUYOR
Yetiştiricilikte önemli paya sahip olan ülkemiz, çipura-levrek gibi ürünlerde dünyada zirveye oynuyor. 2017 yılında 276 bin 502 ton olan yetiştiricilik, 2018 yılında yüzde 13,8 artışla 314 bin 537 ton oldu. Geçen yıl 156 bin 681 ton olan ihracatımız da 2018 yılında 177 bin 539 tona yükseldi. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü(FAO), dünya su ürünleri yetiştiriciliğini besin gereksinimin önemli bir kısmını karşılayan temel bir endüstri olarak vurgulamakta. Birleşmiş Milletler dünya nüfusunun 2050'li yıllarda 12-13 milyara çıkacağını ve önümüzdeki 20 yılda hayvansal protein ihtiyacının %20'lik diliminin balıklardan karşılanacağını belirtiyor. Çevre kirliliği ve iklim değişikliğinin denizlerimize verdiği zarar nedeniyle, biyoçeşitlilik kontrol edilemiyor. Öte yandan FAO'nun su ürünleri yetiştiriciliğini dünyanın en hızla büyüyen gıda sektörü olarak belirlemesi üzerine bu alana yönelim de artmakta. OECD ve FAO tarafından hazırlanan Tarımsal Bakış Raporu'na göre, gelecekte su ürünleri üretiminin çoğunluğunun yetiştiricilikten karşılanacağı öngörülmekte.
TÜKETİMDE ARTIŞ
Ülkemizde balık tüketimi nasıl?
TUİK'e göre 2017 yılında kişi başına ortalama balık tüketimi 5,49 kg iken 2018'de %11,8 artış göstererek 6,14 kg'a çıktı. Ancak dünya ortalaması 15, AB ortalaması ise 25 kg. Ucuz, lezzetli, sağlıklı olan bu besin kaynağının yeteri kadar sofralara girmemesi büyük bir kayıp. Balık tüketimini engelleyen en büyük etken evde kötü koku bırakması. Bu anlamda hem teşvik etmek hem de hizmet sağlamak için Tarım ve Orman Bakanlığı ve yerel yönetim işbirliği ile mahallelere balık pişirme evleri kurulabilir. Ayrıca ana sınıfından itibaren eğitimle desteklenebilir. Tüketimi, sorunların tespiti ve çözümleriyle artırabiliriz.
Öte yandan, su ürünleri avcılığında 2017'de 354 bin 317 ton olan oran, 2018'de 314 bin 93 tona geriledi. Bunun ana sebebi iklim değişikliğine bağlı olarak hamsi oranındaki düşüş olsa da bilinçsiz avcılık ve deniz kirliliği de önemli etken.
Su ürünlerinde tüketimin artması, tütsülenmiş balık, lakerda, istiridye, midye gibi katma değerli ürün gruplarının daha da açığa çıkmasında, kısacası ekonomik anlamda ivme kazanmasında ortak sinerjiye de ihtiyaç var.