Türkiye tarımında çok tartışılan konulardan biri de yem sektörüdür.
Türkiye'de yem sektörü yıllardır sürekli büyüyor. Türkiye Yem Sanayicileri Birliği (TÜRKİYEM-BİR) Başkanı M. Ülkü Karakuş ise yaptığı açıklamada, son 20 yılda yüzde 350 büyüyen sektörün 25 milyon tonluk bir üretime ulaştığını söylüyor. Ama tabii bu sorunlarla birlikte büyüme şeklinde gerçekleşiyor. Çünkü bazı ithal ürünlerin fiyatının yükselmesiyle artan maliyetler üreticiyi bir hayli zorluyor
DÜNYADA YEDİNCİ SIRADA
Karakuş, sektörün performansını şöyle anlatıyor: "Biz Türkiye yem sektörü olarak 2018 yılında 25 milyon ton civarında karma yem üreterek Avrupa Birliği'nde birinci sıraya yerleştik. Bu rakamlarla dünya sıralamasında ise Almanya'nın önünde 7'nci sırada yer alıyoruz. Dünya karma yem üretiminde Çin 188 milyon ton ile birinci, ABD 177 milyon ton üretimle ikinci sırada yer alıyor.
Üçüncü sırada 69 milyon ton karma yem üretimiyle Brezilya üçüncü, 39 milyon tonluk üretimle Hindistan ve Rusya 4 ve 5'inciliği paylaşıyor. Bir basamak önümüzde yer alan Meksika'nın yıllık üretimi 35 milyon ton olarak gerçekleşti. Türkiye olarak 2019 yılında üretimimizin en az 1 milyon ton daha artırmasını bekliyoruz.
Bunun her yıl artarak devam edeceğine inanıyorum. Bu arada küçük işletmeler yerini büyük işletmelere bırakıyor. 35-40 milyar liralık cirosu olan bir sektörüz."
MALİYETLER ZORLUYOR
Yem maliyetlerini etkileyen en önemli unsurun ham madde fiyatları olduğu ortada. Bu durum karşısında Karakuş şunları söylüyor: "Geçtiğimiz yıl özellikle döviz kurunda yaşanan ciddi artışlar ve dalgalanmalar, yem ham madde fiyatlarının bir önceki yıl 2017'ye göre yüzde 34 artmasına sebep oldu. Yem ham madde fiyatlarındaki en önemli artışı Eylül 2018'de yaşadık. Bu aydaki yem ham maddelerinin ortalama fiyatları 2018 başına göre yüzde 57 daha fazla gerçekleşti. Ham madde fiyatları 2019 başlangıcında da bir miktar arttı ancak fiyatlarda geçtiğimiz yıla kıyasla daha stabil bir seyir beklemekteyiz. Hayvancılığımızın yaşadığı sorunlar yem satışlarının gerilemesine yol açıyor."
ÜRETİM DAHA DA ARTMALI
Karakuş son olarak şu değerlendirmeyi yapıyor: "Türkiye'de son 20 yılda hububat, yağlı tohum ve yem üretiminde yaşanan artışlar önemli. Fakat hububat artışımız bu süre zarfında sadece yüzde 1 olmuş. Yağlı tohum üretimimiz yüzde 67 artarken karma yem üretim artışımız yüzde 358 seviyelerine ulaşmıştır. Ancak her yıl yarım milyon ton artan ithalatımızın bugün hammadde karşılığı 3,5 milyar dolardır. Ve hızla büyüyen yem sektörüne ülkemiz bitkisel üretimi yetişememektedir.
Türkiye olarak kırsalda yaşamı özendirmemiz lazım. Tarımsal lobi güçlendirilmeli, üniversite sanayi işbirliği mutlaka geliştirilmeli ve kamu planlı bir şekilde ticaretten çekilmelidir. Kamu düzenleme ve denetlemeyi yapmalıdır.
Bunu tam yaptığı sürece kamunun ticaretle uğraşmasına gerek kalmaz." Ülkü Karakuş'un açıklamalarında dikkatimi çeken şu sözle yazıyı tamamlayayım; "Tarımda sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi için hayvancılığımızın otla buluşturulması gerekir."