Harika bir proje, bayıldığım, hatta kıskandığım bir iş.
Bir kitap. Adı "Asi Kızlara Uykudan Önce Masallar" ama bana göre, sadece asi kızlara değil bütün kızlar için yazılmış.
Üstelik "hayali değil gerçekçi" masallar... Çünkü bu kitapta fantastik olmayan yani olağanüstü güçlere sahip, istediğinde sihir yapıp, sevdiklerini mutlu edip, sevmediklerini hayvana, böceğe döndüren, görkemli saraylarda yaşayıp, göklerde uçabilen, denizlere dalabilen, geçmişe ve geleceğe konan kahramanlar yok.
Bizler gibi etten ve kemikten, sahici kahramanlar var. Yaşamış ve yaşayan. Ve onların hepsi gerçek olan hikayelerini konu alıyor bu masallar. Dünyanın ve zamanın her köşesinden kendilerine dayatılan kurallara ve geleneklere isyan etme gücü bulan güçlü, güzel, yetenekli, akıllı, yürekli ve en önemlisi yaptıklarıyla tarihin akışını değiştiren 100 kadının hikayesi...
Hep Kitap tarafından yayınlanan "Asi Kızlara Uykudan Önce Masallar", Elena Favilli ile Francesca Cavallo tarafından hayata geçirilmiş. Çocuk kitaplarındaki gizli ya da açık cinsiyet ayrımcılığından nefret eden bu ikili, tasarımıyla, sunuluşuyla, içeriğiyle çok farklı kitap hayal etmiş. Bilim, sanat, moda, spor ve siyaset dünyasından 100 ünlü kadının çocukluk günlerini hikayeleştirmeye karar vermiş.
100 ÖZEL KADIN
Bu özel proje için bütçeyi de Kickstarter'da başlattıkları kampanyayla bulmuşlar. Kickstarter, ABD merkezli kar amacı gütmeyen bir bağış şirketi. Genellikle bağımsız yapımcıların kullandığı bu hizmetten çizgi roman, dans, tasarım, moda, film & video, yemek, oyunlar, müzik, fotoğrafçılık, yayıncılık, teknoloji ve tiyatro olmak üzere toplamda 13 farklı dalda sanatçılar ve mucitler yararlanıyor bu bağışlardan.
2014 yılında, 22.252 projenin Kickstarter üzerinden finanse edildiğini, 2016 yılında toplamda 100.000 projenin hayata geçmesine vesile olduğunu da söyleyeyim. Masal kitabı projesi de 24 saat içinde gelmiş geçmiş en yüksek bağışı elde ederek inanılmaz bir rekorun sahibi olmuş.
Kısacası Favilli ve Cavallo, tasarımıyla, sunuluşuyla, içeriğiyle çok farklı kitapta bilim, sanat, moda, spor ve siyaset dünyasından 100 kadının çocukluk günlerini anlatmışlar. Bu kadınlar arasında tarihin akışını ve insanlığın kaderini değiştirenler var.
İlk kadın ressam olarak kabul edilen Artemisia, başına olmadık işler gelmesine karşın resim yapmaktan vazgeçmeyen Frida, tarihin ilk bilgisayar programcısı Ada, bilim kadını Marie Cruie, yazar Virginia Woolf, dünyayı yöneten I. Elizabeth, yaşayan kahraman tenisçi Serena Williams...
ALTERNATİF MASAL
Masallara, dünyaca ünlü çizerler tarafından hazırlanmış olağanüstü illüstrasyonlar eşlik ediyor. Favilli ve Cavallo ikilisinin anne ve babalardan bir ricası var; "Masallarımızı sadece kızlarınıza değil oğullarınıza da okuyun" diyorlar. Çok haklılar. Kitap eleştirmeni Gülenay Börekçi'nin de altını çizdiği gibi "Bir değişim gerçekleşecekse bunun sadece tek bir tarafın çabası ve ısrarıyla olacağını hiçbirimiz düşünmüyoruz zaten, öyle değil mi?" Bir soru da yayıncılarımıza soruyor Börekçi: "Bu tür kitaplar niçin hep çeviri oluyor? Bu örnekten ilerlersek, bizim coğrafyanın olağanüstü kadınları için benzer bir proje niçin üretilmiyor? Bir okur olarak bunu sormak hakkım değil mi?" Valla ben de soruyorum. Zira nice kadınlarımız var hayallerinin peşinden giden. Onların cesaretlerini, kararlılıklarını, neler yapıp yapmadıklarını bütün çocukların bilmesi gerekir.
Söz kızlara masallardan açılmışken Güldünya Yayınları tarafından basılan "Bu Senin Bildiğin Peri Masallarından Değil"den de söz etmek gerek.
Bu kitap da ABD'li yazar Sheri Radford imzalı. Geleneksel peri masallarında yatan ayrımcılığa tepki olarak yazılmış alternatif bir modern masal örneği. Büyürken severek dinlediğimiz peri masallarının karanlık yüzünü fark etmemizi sağlayan kitap bu yeni bakış açısı ihtiyacından doğan, hem çocukların belli cinsiyet kalıplarına daha küçücükken sokulmalarının önüne geçen hem de büyüklere artık nelerin değiştirilmesi gerektiğini hatırlatan bir peri masalı. Çocuklara alınacak en güzel kitaplardan iki örnek...
İlkinin çevirisi Deniz Öztok'un, ikincisi Arzu Karacanlar'ın...