Dünyada ilk kez 1960'lı yıllarda tanımlanan lazer teknolojisi, bugün diş hekimliği uygulamalarına getirdiği yeniliklerle oldukça yüz güldürücü sonuçlar veriyor. Lazerle yapılan tedavilerin, diş hekimliğinin tüm dallarını kapsadığını dile getiren Dr. Dt. Ufuk Tiyanşan,"Örneğin dişteki çürük doku, lazer teknolojisi ile rahatlıkla temizlenebiliyor. Lazerin sadece çürüğü seçerek temizleme özelliği sayesinde sağlam dokuya hiçbir zarar vermeden işlem tamamlanabiliyor" diyor. Dr. Dt. Ufuk Tiyanşan, lazerin diş tedavilerine getirdiği yeniliklerle ilgili sorularımızı yanıtladı.
-Klasik yöntemlerle yapılan çürük temizleme işlemi çok fazla ses veren, dönen metal aletlerle yapılıyor değil mi? Lazerle yapılan çürük temizliğinin farkı nedir?
Aynen öyle. Bu dönen aletler yüksek devirde döndüğü için bir ısınma meydana geliyordu ve bu ısınma da ağrıya sebep oluyordu. Lazer uygulamalarında böyle bir sorun yok. Lazer seçici özelliği sayesinde sadece çürük doku üzerinde çalışıyor. Tabii farklı lazerlerin de farklı seçicilik özellikleri var. Mesela Erbium lazer sert doku lazeridir. Dokuyu bozmadan küçük patlamalarla, dokuyu kendi yapısıyla bozuyor. Bu da mekanik bir baskı yaratmadığı için ısı meydana gelmiyor. Isı meydana gelmediği için ağrı olmuyor ve anesteziye gerek kalmıyor.
-Lazerin çıkardığı ses ve dişe teması hastada nasıl bir his uyandırıyor?
Lazer dokuda suyu bularak çalıştığı için, hastalar bu suyun çıkardığı baloncuk patlamasına benzer çok küçük bir ses duyuyor. Bu da kişiyi rahatsız etmiyor.
-Dolgu yapılacak dişlerin tedavisinde de lazerden yararlanılıyor mu?
Çürük temizliğinin ardından dişte mine ve dentin tabakası üzerinde bir pürüzlendirme yapılır ki, üzerine konulacak dolgu bir şekilde dişe yapışsın. Bunun yapılabilmesi için geçmişte özel kimyasallar kullanılıyordu. Bu da bir şekilde dişe mikro düzeyde de olsa zarar veriyordu ve en önemlisi, eski klasik yöntemlerle yapılan çürük temizliği ve dolgu yeri açılmasında dişten çıkan malzemelerin oradan tam atılamaması söz konusu olabiliyordu. Bu da dolgunun ileriye doğru tutuculuğunu azaltan ve "sekonder çürük" dediğimiz ikincil çürüklerin oluşması için olumsuz bir alt yapı oluşturuyordu. Lazerin en önemli özelliklerinden biri de mikroorganizmaların tamamını dişten uzaklaştırması. Böyle olunca da dolgunun tutuculuğu ve kalıcılığı daha iyi sağlanmış oluyor. Dişin pürüzlendirilmesi işleminin ardından da bilinen şekliyle dolgu tamamlanıyor.
-Dolgu işlemi sırasında da lazerden yararlanılıyor mu? Işık veren bir aletin dolgu yapılan yere tutulduğunu görüyoruz...
Dolgu aşamasında lazerden yararlanılmaz. Hastaların dolgu tedavisinde gördüğü mavi bir ışıktır ve sadece koyulan kompozit dolgunun katalizörüdür. Yani o maddeyi donduran, sertleştiren morötesi bir ışıktır ve lazer ışını ile hiçbir ilgisi yoktur.
-Dişetlerinde lazerle neler yapılabiliyor?
En basitten başlayacak olursak diş taşı temizliği lazerle yapılamıyor. Çünkü dişeti bölgesinde sert (diş) ve yumuşak doku (dişeti) birbirine çok yakındır. Klasik yöntemlerle diş taşı temizliği yapıldıktan sonra "Nd YAG lazer" dediğimiz yumuşak doku lazeri ile diş eti cebinin içerisindeki kalan mikroorganizmaların yok edilmesi ile klasik temizliğin üzerine bir artı sağlanmış olur. Böylece diş etleri kısa sürede çok daha sağlıklı hale gelir.
Ağızda aft çok görülen bir sorun. Lazer, bir veya iki seansta aftı yok edebiliyor. Lazer aynı zamanda dudakta çıkan viral kaynaklı uçuklarda da etkili. Çoğu kişide vücut direnci düştüğü zaman çıkan uçuklar, en fazla 3-4 dakikalık ağrısız bir lazer uygulaması ile ve tek seansta en son safhaya getiriliyor. Yani 7 günlük periyod pas geçiriliyor ve uçuk en son safhaya getiriliyor. Bu işlemin bir başka avantajı da bir daha o bölgede uçuk çıkmıyor olması.
-Şişkin, kızarık, koyu renkli diş etlerinin görünümünün düzeltilmesinde de lazer kullanılabiliyor mu?
Bazı kişilerde, özellikle esmer kişilerde diş etlerinde "melanin pigmentasyonu" dediğimiz koyu renklenmeler olur. Lazerle bir veya en geç iki seansta peeling dediğimiz yöntemle yine anestezi kullanmadan ve ağrı hissi olmadan oradaki melanin pigmenti kaldırılıyor ve daha açık renkte, pembe bir diş eti elde ediliyor.
-Kanal tedavilerinde lazerden yararlanılıyor mu?
Kanal tedavisi gerektiren dişlerde çürük ve çürüğe yol açan mikroorganizmalar sinire kadar ulaşmıştır. Daha ilerlemiş safhalarda çene kemiği içerisinde iltihabi odak başlamıştır. Kanal tedavisinde de mikroorganizma ile savaşıyoruz. Eski sistemde dişin bu bölgesine 100-120 mikron kadar ulaşabiliyorduk. Oysa dişin anatomisinde yan dallar var. Oralara ulaşılamayabiliyordu. Lazerle bu yan dallara da ulaşma şansımız var. 200 mikronluk bir fiber uçla 4 seans aynı gün yapılıyor ve bu seanslar çok kısa sürüyor. Lazer uygulandığı zaman kanal içerisinde tam bir dezenfeksiyon sağlanıyor.
YARIN: İMPLANT VE LAZER