Pek çoğumuzun gözünde benzer sahnelerin canlandığına eminim: Beli ağrıyan günlerce sert yatakta üstelik kıpırdatılmadan yatırılırdı. Çünkü ağrının bu şekilde yok olacağına inanılırdı. Günümüzde bunun tam tersi bir anlayışın hakim olduğunu dile getiren Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Kerime Çıtakoğlu, "Bel fıtıkları, disk bozuklukları, kireçlenmeler ve zorlanmalar sonucu oluşan bel ağrılarında istirahat çok kısa süreli olmalı, ardından ilaç ve fizik tedavi, elektrik tedavisi, sıcak veya soğuk uygulama, egzersizler yapılmalıdır. Uzun süre hareketsiz kalmak, kas ve kemiklerin zayıflamasına neden olur. Uzun süreli yatak istirahati disklerin beslenememesine ve yıpranmasına yol açar. Çok kısa sürede hastanın ayağa kaldırılması ve hareketli hale getirilmesi bunların önlenmesinde çok önemlidir" diyor. Özel Çıtakoğlu Fizik Tedavi Rehabilitasyon Dal Merkezi hekimleri Dr. Yelda Kacar ve Dr. Kerime Çıtakoğlu ile bel ağrısı, nedenleri ve tedavisi ile ilgili bilgi verdi. -Bel ağrısı nedir?
Bel ağrısı birçok hastalığın sonucunda görülen bir belirtidir. Bel ağrısı, anatomik olarak bu bölgede bulunan tüm yapılardan; kaslar, diskler (omuzlar arasında bulunan yastıkçılar), bağ dokuları, eklem ve kemiklerdeki değişikliklerden kaynaklanabilir. Bunun yanında kireçlenme, fıtıklar, bel zorlanmaları, bazı romatizmal hastalıklar, infeksiyöz (mikrobik hastalıklar), osteoporoz, kanser, yumuşak dokuların etkilendiği psikosomatik (stres sonucu oluşan) rahatsızlıklar, böbrek, mide, barsaklar, safra kesesi gibi iç organ hastalıkları da bel ağrısı nedeni olabilir.
-Bel ağrısının toplumumuzda görülme sıklığı nedir?
Toplumumuzda bel ağrısı, mikrobik hastalıklardan sonra ikinci sırada görülmektedir. Bazı araştırmalara göre bel ağrısına kadınlarda, bazılarına göre de erkeklerde daha fazla rastlanmaktadır.
ŞOFÖRLER VE HEMŞİRELER
-Bel ağrısı en çok kimlerde görülür?
Bel ağrısı en sık ağır vasıta sürücülerinde görülüyor. İkinci sırada ise hemşireler yer alıyor. Ağır bedensel iş gücü gerektiren işler, uzun süreli oturmayı veya araç kullanmayı gerektiren mesleklerde de bel ağrısı sık görülüyor.
Psikososyal faktörler ise hem bel ağrısına yol açıyor hem de kişinin iyileşmesini engelliyor. Özetlemek gerekirse bel ağrısında kişinin genetik yapısı, mesleki faktörler ve psikolojik durumu ön plana çıkmaktadır.
-Kadınların bel ağrısına karşı daha hassas olduğunu söyleyebilir miyiz?
Kadınlarda bel ağrısının daha sık görülme nedenlerinin başında fiziksel olarak kas yapılarının daha zayıf olması gelmektedir. Ayrıca gebelik sırasında kısa bir dönemde kilo artışı ve postür değişikliği de kadınlarda bel ağrısı nedeni oluyor.
-Bel ağrısı hangi durumlarda tedavi edilmelidir?
* 2-3 günden fazla sürerse,
* Hafif ağrı şiddetlenirse,
* Ayakta, bacakta uyuşma ve karıncalanma, duyuda azalma, güçsüzlük
* İdrar, büyük abdest kaçırma
gibi durumlar olduğunda vakit geçirmeden mutlaka doktora gitmek gerekir.
-Bel ağrısı nasıl tedavi edilir?
Bel ağrılarında tedavi nedene yönelik olmalıdır. Öncelikle kesin tanı konmalı ve buna göre tedavi yapılmalıdır. Bel ağrısı tedavisi altta yatan nedene göre yapılmazsa birincil hastalığın ilerlemesine yol açar, bu da ölümcül sonuçlar doğurabilir.. Örneğin kanser hastası, mide-barsak hastası, böbrek ve benzeri gibi hastalar ilgili hekimlerce mutlaka tedavi edilmelidir. Osteoporoza bağlı bel sırt ağrıları varsa kesinlikle osteoporoz tedavi edilmelidir, yoksa kırıklar oluşabilir. Bunlar da ciddi sonuçlara yol açabilirler.
-Egzersizlerin bel ağrısının giderilmesindeki rolü nedir?
Egzersizler bel ağrısının tedavisinde çok önemli bir tedavi aracıdır. Öncelikle karın ve sırt kaslarının güçlendirici egzersizler önerilmektedir. Yüzme son derece yararlıdır. Yürüme, jimnastik, aerobik gibi kondisyonu artırıcı egzersizlerin çok olumlu etkileri olmaktadır.
-Bel ağrısından korunmak için hangi önlemleri alabiliriz?
Gün içindeki bazı aktivitelerimize dikkat etmek de bel ağrısı riskini azaltır. Öne eğilirken dizleri bükmek, kaldırma işlemini yavaş yapmak, kaldıracak nesneleri vücuda yakın tutmak, yükleri simetrik taşımaya çaılşmak gibi basit önlemler alınmalıdır. Sigara içenlerde omurlar arası disklerde beslenme bozukluğu oluşmaktadır. Bu nedenle sigara içilmesi bel ağrısı nedeni olabilir.
Tümöre bağlı bel ağrısı geceleri şiddetleniyor
-Bel ağrısının niteliğinden, sebebini anlamak mümkün müdür?
Bel ağrısı altta yatan sebebe göre değişik seyir gösterir. Yaş ve deformasyona bağlı ağrılarda hareket etmekle ve yürümekle ağrı artar, dinlenmekle geçer. Kemik tümörlere bağlı bel ağrıları ise geceleri artar, aktivite ile çok bağımlı olmayan ağrılar olur. Felç, idrar, büyük abdest kaçırma durumları omurilik tümörlerinde, zedelenmelerinde görülebilir. Bunun yanında ileri derece sinir basısı olan durumlarda görülebilir. Bulgular birkaç günde ortaya çıkabileceği gibi aylar ya da yıllar sonra da ortaya çıkabilir.