Ağız, Diş, Çene Hastalıkları ve Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Gülten Ünlü Kavak, "Estetik diş hekimliği; hastanın yüzü ile uyumlu ve doğal görünümlü olarak yapılan, kozmetik uygulamaları da içeren tedavi seklidir. Diş tedavisinden sonra hastanın memnuniyeti sadece tedavinin başarısına bağlı olmayıp, ulaşılan estetik sonuçla da yakından ilgilidir. Estetik konusunda mutlaka hastanın da görüşü alınmalı, istekleri not edilmelidir. Ayrıca estetik sağlanırken biyolojik ve fonksiyonel bakış açıları da ihmal edilmemelidir" diyor.
-Estetik uygulama hangi durumlarda yapılır?
* Dişlerde birçok sebebe bağlı oluşan renklenmelere ya da koyu ve renkli dişlere
* Kazalara bağlı kırılan ön bölge dişlerine
* Birçok neden bağlı olarak meydana gelen ön diş çürüklerine
* Diş etleri çekilmelerinden dolayı kötü görünüme sahip dişlere
* Diş eti tedavilerinden sonra dişlere estetik şekillendirilme yapılması
* Ön bölgede birçok sebebe bağlı olarak kaybedilen dişlerin dudak ve yüz estetiğine uygun olarak şekillendirilmesinde
Estetik diş hekimliği uygulamaları nelerdir?
* Beyazlatma (bleaching)
* Veneer ( kompozit veya porselen laminate)
* Full porselen kuronlar veya köprüler
* Dişin rengiyle uyumlu porselen dolgular
* Diş eti şekillendirme
* Ortodonti
* Profesyonel diş temizliği
BEYAZLATMA
Öncelikle tıbbi endikasyon gereği olarak ve bir de estetik olarak uygulanan dişlerin rengini açma işlemidir. Estetik olarak çok ciddi koyu tonlu dişlerde hastanın psikolojisini de düzeltmek için beyazlatma yapılabilir. Beyazlatma işlemini hastanın durumuna ve vakanın gidişatına göre birkaç teknikle yapmak mümkündür. Beyazlatma işleminde geri dönüşüm olabilir. Yani bu işlemin birkaç yılda bir tekrar edilmesi gerekebilir.
-Dişler neden renklenir?
Floroziz ve tetrasiklin renkleşmeleri, genetik ve sistemik faktörler ile oluşur. Bunun yanında, boya veren gıdaların alınımı, sigara, çay ve kahvenin aşırı tüketimine bağlı olarak diş yüzeyinde meydana gelen dış renklenme ve yaşa, kullanılan bazı ilaçlara, yapılan diş tedavilerine bağlı olatak iç renklenmeler olabilir. Dış renklenmeler düzenli diş fırçalamaya rağmen oluşmaya devam ediyorsa, diş taşı temizliği ve bunu takiben polisaj ( dişi parlatma) işlemi ile lekelerden kurtulmak mümkündür. İç renklenmelerden kurtulmak basit temizlik işlemleri ile mümkün değildir. Hem bu renklenmeleri gidermek, hem de dişimizin doğuştan gelen sarı tona daha yakın olan rengini ağartmak için beyazlatma (bleaching) işlemi yapılmaktadır.
-Beyazlatma tipleri nelerdir?
Beyazlatma tedavisi; hastanın evde kendi uygulayarak ya da ofiste hekim tarafından uygulanarak tamamlanır. Ev tipi uygulamada, hekim tarafından basit bir ölçü ile oluşturulan kalıpların içine, düşük konsantrasyonlu jel hasta tarafından yerleştirilir ve hekim tarafından bildirilen sürelerde uygulanır. Çok ciddi renklenme olmayan bireylerde tek başına tercih edilebilir. Rutinde ofis tipi beyazlatmayı takiben uygulanır. Ancak, bu tip beyazlatmayı, hastaların herhangi bir yerden kendi başına temin ettikleri, dental uygulamalarda yeri olmayan, gerek diş parlatma ürünleri gerekse diş beyazlatma jelleri olarak marketlerde sunulan ürünlerle yapılan beyazlatmayla karıştırmamak gerekmektedir. Beyazlatma işlemi bir tedavidir ve sadece diş hekimleri tarafından uygulandığı takdirde zararsız, güvenli bir uygulama olur. Ofis tipi beyazlatma ise, önceden diş taşı temizliği yapılmış, dişetlerinin sağlıklı olduğu dişlerde 30-45 dk gibi kısa bir sürede optimum beyazlığa ulaşılabilen bir beyazlatma tipidir. Daha etkin ve konsantrasyonu yüksek bir jel ve tercihen U.V ışığı veren bir beyazlatma cihazı ile etkili beyazlatma yapmak mümkündür.
-Diş beyazlatmanın zararı var mıdır?
Diş beyazlatma işleminin yan etkisi olarak, bazı bireylerde 24-48 saat süren hassasiyetler görülebilmektedir. Ancak hekiminizin uygulayacağı hassasiyet giderici jel ve macunlarla bu durum azaltılmaya çalışılır. Dişlerde kalıcı hasar ve minede tahribata yol açmadığını bildirilmektedir.
-Beyazlatma işleminden sonra nelere dikkat edilmesi gerekmektedir?
Beyazlatma işleminden sonra 1-2 hafta süre ile dişe renk verecek yiyecek ve içeceklerden uzak durmanız gerekmektedir. Kahve, çay ve sigaranın yoğun kullanımı elde edilen rengin uzun dönem korunmasını tamamen engellemektedir. Bu alışkanlıkların bırakılamadığı durumlarda hem diş taşı temizliğinin, hem de beyazlatma işleminin yılda iki kere tekrarlanması uygun görülmektedir.
-Beyazlatma işlemi ne kadar süre etkisini korur?
Tamamen kişinin ağız, diş bakımına bağlı olarak 2 yıldan az olmayacak sürede beyazlık korunacaktır. Yine kişinin düzenli fırçalama alışkanlığı olması, ve her 6 ayda bir dişhekimi kontrolüne gitmesi bu süreyi daha yukarılara çekecektir.
-Porselen laminate nedir?
Parlayan ışıltılı bir gülümse için porselen laminateler oldukça uygundur. Dişi tamamen kesip kaplamak yerine geçen bu uygulama hem zamandan tasarruf hem de bazı durumlarda dişe tel takılmasına gerek kalmaz. Laminateler ince bir porselen tabakasıdır, ölçü alındıktan sonra laboratuarda hazırlanır ve dişin ön, yani görünen yüzüne yapıştırılır. Dişin sadece ön yüzünde küçük bir hazırlık yapılır. Böylece doğal dişiniz zarar görmez. Laminateler son derece doğal göründükleri için, hayal ettiğiniz kalıcı estetik sağlanmış olur.
-Kompozit laminate nedir?
Porselen laminatelerde olduğu gibi dişin sadece ön yüzünde sınırlı miktarda aşındırma yapılır. Ölçü alınmadan ağız içerisinde direkt olarak diş rengindeki kompozit dolgu maddesi ile belli oranlardaki renk, sekil ve pozisyon bozuklukları düzeltilebilir. Çok daha kısa sürede (tek seansta) gerçekleştirilen ve fiyatı porselen laminatelere göre çok daha uygun olan bir yöntemdir. Bir diş için ortalama 20-30 dakika gereklidir ve hemen sonuç alınır.
-Diş eti şekillendirme nasıl yapılır?
Diş boylarının kısa olması sebebiyle; diş etlerinin aşırı göründüğü ya da diş etlerinin asimetrik olduğu durumlarda estetik olarak düzeltilmesidir. Uzmanlar tarafından yapılan uygulamalar ile diş boyları uzatılabilir veya diş eti simetrik hale getirilebilir.
-Porselen kaplama kimlere yapılabilir?
* Herhangi bir nedenden dolayı dişini ya da dişlerini kaybetmiş
* Kırık, renklenmiş ya da sekli değişmiş dişlere sahip
* Ortodonti tedavisi görmek istemeyen
* 18 yaşından büyük herkese porselen kaplama yapılabilir.
Metal destekli
Metal destekli porselen kaplamalar adından da anlaşılabileceği gibi, yapım aşamasında porselenin altına metal alaşım konularak yapılırlar. Diş dokusuna uygun, gerekli dayanıklılığa sahip Krom-Kobalt ya da Krom-Nikel alaşım kullanılarak yapılan metal destekli kaplamalarda, metal üzerine yerleştirilen porselen altında bulunan metalden etkilenir. Alt yapıdaki metal, ışığı geçirmediği için mat bir görünüm ve diş eti hizasında da koyu renkte bir hat oluşturur. Bu nedenle metal destekli kaplamalar özellikle ön bölgedeki dişlerde estetik açıdan tavsiye edilmez.
Zirkonyum
Günümüzde estetik beklentilerin artmasıyla metal destekli porselen kaplamaların yerini tam seramikler diye adlandırılan zirkonyum alt yapılı metal desteksiz kaplamalar almıştır. Zirkonyumların yapımında amaç daha doğal, daha estetik sonuçlar elde etmektir. Doğal dişler ışığı geçirir, belli bir saydamlıkları vardır. Metal destekli porselenler alt yapıdaki metal sebebiyle ışığı geçirmez ve daha mat bir görüntü sunar. Zirkonyum ise doğal dişin ışık geçirgenliğine sahiptir, böylece daha doğal görünümler sunar. Zirkonyum tamamen doku dostudur, alerji riski yoktur, dişeti ile uyumu metal destekli porselenlere göre daha iyidir. Metal destekli kaplamalarda, metalin rengi hastanın dişetine morumsu lekeler seklinde yansıyabilir. Ama zirkonyumda dişeti çekilse dahi diş-dişeti sınırı estetik görünümünü korur.
-Dezavantajları nelerdir?
Zirkonyum destekli porselenlerin tek dezavantajı maliyetinin metal destekli porselenlere göre yüksek olmasıdır.
Ne zaman uygulanır?
Madde kaybı çok olan dişlerde, eksik diş varlığında, özellikle estetiğin daha önem kazandığı ön bölgelerde zirkonyum destekli porselenler uygulanmaktadır.
Zirkonyum destekli porselen kaplamaların avantajları:
* Doğal dişe çok yakın estetik görünüme sahiptir.
* Metal destekli kaplamalara göre çok daha estetiktir.
* Işığı yansıtır.
* Alt yapı olarak beyaz renkli alaşım kullanıldığı için, diş eti hizasında koyu renkli hat oluşmaz.
* İnsan vücudu ile yüzde 100 uyumludur. Alerjik reaksiyona neden olmaz.
Full porselen kaplamalar
Güçlendirilmiş porselenden yapılırlar. Adından anlaşıldığı gibi alt yapıda metal ya da herhangi bir başka madde kullanılmamaktadır. Diğer porselen kaplamalara oranla daha yüksek maliyete sahip olan full porselen kaplamalar, doğal dişe en yakın estetik görünüme sahiptirler.
Laminate Kaplama (Laminat Veneer)
"Yaprak porselen" de denilen, Laminate estetik sorunları olan ön dişlerde, porselenden hazırlanan tabakanın dişlerin ön yüzlerine yapıştırılması ile yapılan estetik bir uygulamadır. Porselenden yapılan bu kaplamalar ince, yari geçirgen bir tabakadır. Mevcut bir diş üzerine mükemmel bir uyum ve hassasiyetle hazırlanıp yerleştirilirler. Diş yüzeyinden çok ince bir tabaka kaldırıldığı için dişe zarar verme düzeyi minimumdur. Çok ince olmaları ve metal içermemeleri sebebi ile estetik olarak çok başarılıdır.
-Laminate kaplama kimlere yapılabilir?
* Estetik olarak dişlerinin görünümünden memnun olmayan,
* Ortodontik tedavi olmak istemeyen,
* Ön bölge dişlerinde kirik ya da ayrıklık olan
* Ön bölge dişlerinde renkleşme olan kişilere uygulanabilir.
Yaprak porselen yaptırdıktan sonra uzun süre kullanmak istiyorsanız, ağız bakımınıza dikkat etmeniz gerekiyor. Ayrıca çok sert gıdaları ısırmamanız ve tırnak yeme gibi alışkanlıklarınızdan vazgeçmeniz kaplamalarınızın ömrünü uzatmaya yardımcı olacaktır.