Bugün Dünya Böbrek Günü... Uzmanlar sağlıklı böbreklere sahip olmak için tuzun azaltılmasını ve yeterli su içilmesini öneriyor. Ayrıca böbrek hastalıkları açısından riskli grupta yer alanların da kontrollerini düzenli yaptırmaları gerekiyor
Dünyada 8 yıldan bu yana her yıl mart ayının ikinci perşembe günü, "Dünya Böbrek Günü" olarak kutlanıyor. Türk Nefroloji Derneği de bu çerçevede böbrek sağlığı ve hastalıkları konusunda toplum bilincini artırmak ve kronik böbrek hastalığının insan sağlığı ve ülke ekonomisi üzerindeki ağır yükü hakkında kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla "Sağlıklı Yaşam İçin Böbreklerinizi Koruyunuz" teması ile tüm haftaya yayılan çeşitli etkinlikler düzenliyor.
Bu yılki etkinliklerde özellikle kalıcı böbrek hasarına ve ölüme neden olabilen önemli bir sorun olan "akut böbrek hasarı"nın önlenmesine de dikkat çekiliyor. Türk Nefroloji Derneği'nin böbrek hastalıkları ile ilgili paylaştığı bilgiler şöyle:
SİNSİCE İLERLİYOR
Kronik böbrek hastalığı, küresel bir salgın halini almış olan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Tüm dünyada erişkinlerin yaklaşık yüzde 10'nda böbrek hastalığı bulunduğu tahmin edilmektedir. Türk Nefroloji Derneği'nin gerçekleştirdiği CREDIT çalışması, Türkiye'de erişkinlerin yüzde 15.7'sinde çeşitli evrelerde böbrek hastalığı bulunduğunu göstermiştir.
Kronik böbrek hastalığı sıklıkla sinsi seyreder. Düzenli tarama yapılmadıkça erken evrelerde teşhisi zordur.
DİYALİZ VE NAKİL
Farkındalığının ve erken tanısının düşük olması nedeniyle, hastalık sıklıkla son dönem böbrek yetmezliği evresine ilerler. Son dönem böbrek yetmezliği gelişen hastaların yaşamını sürdürebilmesi için diyaliz ve böbrek nakli tedavilerinin uygulanması gerekir. Bu tedavilerin global maliyeti 1 trilyon doların üzerindedir. Ülkemizde diyaliz uygulanan veya böbrek nakli yapılmış yaklaşık 65.000 hasta bulunmakta ve sağlık bütçesinin % 5'den fazlası bu hastalar için harcanmaktadır.
İDRAR TESTİ YETER
Kronik böbrek hastalarında ölüm ve maluliyet riskleri sağlıklı bireylerden 10-30 kat daha yüksektir. Yüksek maluliyet oranları ve kötü yaşam kalitesi, bu hastaların aile ve sosyal yaşantılarını da olumsuz etkiler ve ekonomik üretkenliklerini engeller. Kronik böbrek hastalığı basit ve ucuz kan ve idrar testleri ile kolayca teşhis edilebilir. Erken evrede saptandığında hem kronik böbrek hastalığına özgü genel önlemler, hem de altta yatan veya eşlik eden hastalıklara yönelik tedavi yaklaşımları ile ilerlemesi engellenebilir veya geciktirilebilir. Üstelik, riskli bireylere yönelik etkin tarama ve tedavi ile hastalığın gelişimi önlenebilir.
Önlemek mümkün
Kronik böbrek hastalığının olumsuz sonuçlarını engellemenin en etkin yolu hastalığın tedavisinden çok önlenmesine dayalı önlemler almak. Bu bağlamda, sağlıklı yaşam tarzı değişikliklerinin toplum tarafından benimsenmesi ve uygulanması hastalığın büyük oranda kontrolünü sağlıyor. Bunun için,
Düzenli egzersiz yapmalı,
Sağlıklı beslenmeli ve ideal vücut ağırlığımızı korumalı,
Tuzu azaltmalı,
Yeterli su içmeli,
Sigaradan ve aşırı alkol tüketiminden kaçınmalıyız.
Kimler risk altında?
Kronik böbrek hastalığı için risk altındaki kişilere yönelik düzenli tarama ve etkin tedavi ile hastalığın gelişimi önlenebilir veya ilerlemesi engellenebilir. Kronik böbrek hastalığı için en yüksek risk faktörleri;
Şeker hastalığı
Tansiyon yüksekliği
Kalp-damar hastalıkları
Obezite
İleri yaş
Ailede böbrek hastalığı varlığı