Op. Dr. Ahmet Ümit Evran, "Kepçe kulak, çocukta davranış bozukluklarına bile neden olabiliyor. Çevreden gelen alaycı sataşmalar, çocuğun toplumla sağlıklı bir iletişim kurmasına engel oluyor. Bu durumda çocuk ya saldırgan oluyor ya da depresif olup içine kapanıyor" diyor
Kepçe kulak anomalisinin, işitmeyi etkilemediği için anne babalar tarafından, acilen çözülmesi gereken bir sorun olarak algılanmadığını belirten Op. Dr. Ahmet Ümit Evran, "Kepçe kulak, ilkokul dönemi öncesinde mutlaka ameliyatla düzeltilmelidir. Bu yapılmazsa yaşıtlarının alaycı sözlerine maruz kalan çocuğun ruh sağlığı bozulabilir ve bu durum tüm hayatını olumsuz etkileyebilir" diyor. Özel Ento Kulak Burun Boğaz Dal Merkezi'nden Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Ahmet Ümit Evran'la kepçe kulak ameliyatları hakkında konuştuk.
-Kepçe kulağın önemi nedir?
Kepçe kulak anomalisi, günümüzde önemi yeteri kadar fark edilemeyen, çocukta davranış bozukluklarına bile neden olabilen bir sorun. Çevreden gelen alaycı sataşmalar, çocuğun toplumla sağlıklı bir iletişim kurmasına engel oluyor. Bu durumda çocuk ya saldırgan oluyor ya da depresif olup içine kapanıyor. Kepçe kulak fonksiyonel olarak bir sorun çıkarmadığı, işitmeyi olumsuz etkilemediği için, anne baba bunun ciddiyetini kavrayamıyor. Oysa ki okula giden çocuk, anne baba değil. Çocuk okula gidiyor, arkadaşları "Kepçe Ayşe, kepçe Mehmet" diye sataşıyor. Anne baba bunu bilmiyor. Çocuk kendini dışlanmış hissediyor, asosyal olabiliyor ve yetişkin hayatını dahi etkileyebilecek çok ciddi psikolojik sorunlar yaşayabiliyor. Bu nedenle, kepçe kulağın çok ciddi bir sorun olduğunu, her şeyden önce ebeveynlerin kavraması gerekiyor.
LÜKS DEĞİL İHTİYAÇ
-O halde kepçe kulak operasyonlarını, diğer estetik operasyonlardan ayırmak gerek...
Kesinlikle. Mesela Almanya'da burun estetiği, dudak estetiği, göz kapağı estetiği gibi kozmetik gerekçelerle yapılan estetik müdahaleleri sigorta ödemiyor. Ama kepçe kulakla ilgili yapılan müdahaleyi karşılıyor. Çünkü kepçe kulakla ilgili yapılan müdahaleyi, kozmetik amaçlı yapılan bir girişim değil, çocuğun bozulan veya bozulma olasılığı olan kişiliğindeki olası yıkıcı etkileri önlemek için yapılan bir müdahale olarak kabul ediyor.
-Ülkemizde durum nedir?
Türkiye'de SGK ödemiyor.
- Ödenmesi tartışmaya açılmalı mı?
Bence de açılmalı. Kepçe kulak, fonksiyonel bir sorun yaratmadığı, çocuğun işitmesini bozmadığı için ne kadar ciddi bir sorun olduğu henüz tam olarak kavranabilmiş değil. Halbuki çocukta kalıcı sorunlar yaratıyor. Yetişip gelen bir gencin gözle görünür bir fiziksel defektinin, onun ruhsal sağlığını nasıl etkileyeceği konusunda daha duyarlı olmamız gerekiyor.
KIZLARDA DAHA ÇOK
-Kepçe kulak, kız ve erkek çocuklarda ne oranda görülüyor?
Almanya'da çalıştığım yıllarda, Hannover'de bir araştırma yapmıştım. Literatürdeki rakamlar da benim yaptığım araştırmaya yakın sonuçlar veriyor. 90 hasta üzerinde yaptığım çalışmada cinsiyet olarak kızlarda biraz daha fazla olduğunu görmüştüm. Benim çalışmamda vakaların yüzde 63'ü kız, geri kalanı erkekti. Literatördeki diğer çalışmalar da buna yakın. Yani kepçe kulak vakalarının yarıdan biraz fazlası, kızlardan oluşuyor. Yaptığım çalışmada ırsiyetin etkisini de yüzde 42 bulmuştum. Literatürde yüzde 50'ye yakın bir oran var. Yani iki tane kepçe kulaklı çocuğun bir tanesinin anne ya da babasında yine aynı durum söz konusu.
-Kepçe kulak ameliyat kaç yaşında yapılmalı?
Kepçe kulak estetiği her yaşta yapılabilir ama en uygun yaş, ilkokula başlama yaşlarıdır. Hem kulağın anatomisinin gelişmesi tamamlansın hem de çocuk okula başlamadan bu ameliyat yapılsın ki çocuk sıkıntı yaşamasın. Eğer çocuk okula başlamışsa da, sömestr veya yaz tatilinde yapılmasını öneriyoruz. Çünkü ameiyat sonrasında çocuk 10 gün bandaj taşıyacak.
-Ameliyat hakkında biraz bilgi verir misiniz?
Bu ameliyatlar lokal anestezi ile de, genel anestezi ile de yapılabilir. Ama daha çok çocuklarda yaptığımız için genel anesteziyi tercih ediyoruz. Bir kulak aşağı yukarı 45-60 dakika sürer, iki kulak için 2 saat sürecek bir operasyonda lokal anestezi ile çocuğun kıpırdamadan durması zor. Ama yetişkinler arzu ederlerse tabii ki lokal anestezi ile yapılabilir.
Kepçe kulak anomalisi sıklıkla ya "anthelix" denilen, kulak kepçesindeki Y şeklindeki kıvrımın düz olmasından kaynaklanır ya da "cawum" denilen yuva, yani çukur büyüktür. Bazen ikisi birden görülür.
Sorun o kıvrımın oluşmaması ile alakalı ise arkaya doğru kıvrılır. Eğer "cawum" dediğimiz çukurluğun büyük olmasından kaynaklanıyorsa, bu alan küçültülür.
-Ameliyatın riskleri nelerdir?
Anestezi almak her vakada bir risktir. Bunun dışında ameliyat işitmeyi etkilemez. Kulak enfekte olabilir, ödem görülebilir. Bunlar erken komplikasyonlardır ve geçicidir. Tatsız olan geç komplikasyonlardır. Hasta 10 gün bandajı taşır, 10. gün açarsınız hasta mutlu, doktor mutlu... Ama hasta 6 ay sonra gelir, kulağın birisi kalkmış! Geç komplikasyon olarak bu kötü bir durum tabii ki. Ameliyat sonrası sonuçları uzun vadede görmek gerek. Yoksa bandajı açtığınızda sonuç güzel olacaktır. Mühim olan 6 ay sonra, 2 sene sonra ne olacağı...
DOKUNULMAMIŞ GİBİ
-Kepçe kulak ameliyatlarında sonuçlar her zaman yüz güldürücü oluyor mu?
Kepçe kulak operasyonlarında hastanın memnuniyeti, doktorun memnuniyetinden daima daha fazladır. Hasta aynaya karşıdan baktığı için, kulak kafatasına yaklaşmışsa mutlu olacaktır. Ama doktorun bakışı bu değildir. Doktor yandan bakar ve baktığında çok naturel bir kıvrım görüyorsa sonuçtan memnun kalır. Kozmetik cerrahide prensip; burun kulak veya başka bir organ, hiç fark etmez... Sanki hiç ellenmemiş, dokunulmamış, hiç ameliyat olmamış gibi görünmesidir.
-Ameliyat sonrası dönem nasıl geçiyor hastalar açısından?
Hasta ameliyat sonrasında birkaç saat konrol altında tutulduktan sonra evine gönderilir. 10 gün bandajla dolaşır ve bu 10 gün içinde sosyal aktivitelerde hiçbir kısıtlama olmaz. Kulağa darbe alınmasını istemeyiz sadece. Bu süreçte ağrı sızı da olmaz. 10 gün sonra bandaj açılır. Bu tür girişimlerde, cerrahın en büyük ödülü, ameliyatın 10. gününde kulaktaki bandajın açılması sonrasında çocuğun aynaya ilk bakışında yüzüne yayılan sevinci görmektir.
3-4 YAŞINDA BELLİ OLUR
-Bebeklerin uyurken kulağının kıvrılması, kepçe kulak nedeni olabilir mi?
Bu yaygın bir inanıştır ama doğru değildir. Çünkü kepçe kulak anomalisi, büyük bir sıklıkla kulak kıvrımının oluşmamasından, daha az görülen sıklıkla da kulak çukurunun oluşmamasından kaynaklanır. Kepçe kulak, anne babanın yaptığı herhangi bir hata ile oluşmaz. Tamamen kalıtsal bir şeydir ve yapısal olarak kulak kepçesindeki kıvrımın veya çukurun oluşmasındaki yetersizliklerle alakalıdır.
-Anne babalar kepçe kulak sorununu ilk ne zaman fark edebilir?
Kepçe kulak, çocukta 3-4 yaştan itibaren kendini belli eder.
-Anne baba, "Çocuğum 3 yaşında da sosyal açıdan sıkıntı yaşamasın. ameliyat için ilkokul yaşını beklemeyelim" derse, ameliyatın daha erken yaşta yapılma imkanı olabilir mi?
Hayır. Çünkü kulağın bir gelişme hızı var. Bu açıdan 3 yaş çok erken. Daha sonra büyümede bir takım sıkıntılar ortaya çıkabilir.
-En erken ne zaman müdahale edilebilir peki?
5-6 yaş civarında. Hatta 6 yaştan önce pek yapılmaması lazım.