Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Merkez Bankası'nın işbirliği ile yaptıkları geçen aya ait "Beklenti Anketi" yayımlandı. Ankete panoramik açıdan baktığımızda ankete katılan ekonomi aktörlerinin "iktisadi faaliyetlerdeki toparlanmanın" süreceğine inandıkları kanısı taşıdıklarını ve bu çerçevede bazı makroekonomik parametreleri ve piyasa verilerini öngördüklerini gözlemliyoruz.
Başta ABD olmak üzere birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerin beklenenden hızlı geçilen toparlanma süreci Avrupa ülkelerinin yaşadıkları bütçe açıkları çıkmazıyla sekteye uğradı. Küresel ekonomide önemli bir ağırlığa sahip Avrupa ekonomilerinde yaşanan can sıkıcı olumsuz gelişmeler acaba diğer coğrafyaları da etkisi altına alır mı sorusu ileriye yönelik belirsizliklerin oluşmasına neden oluyor. Bu yüzden, merkez bankalarının krizde uyguladıkları önlemleri geri çekmeye hazırlandıkları bir dönemde ortaya çıkan bu belirsizlik ortamı aktörlerin ileriye yönelik beklentilerini biraz flulaştırdı.
SIÇRAMA YAŞANDI
Son anketin sonuçlarına göre aktörlerin beklentilerine kısaca değinelim:
- Her ay enflasyonun yükselmesi ve nihayet iki hanelere ulaşması doğal olarak TÜFE beklentilerini de yukarı çekti. Anket katılımcıları, yani ekonominin büyük aktörleri yıl sonu itibarıyla talep enflasyonun göstergesi olan TÜFE'nin yüzde 8.60'a çıkmasını bekliyorlar. Oysa yıl başı itibarıyla TÜFE'nin 2010 yılını yüzde 6.90 ile kapatmasını öngörüyorlardı. Hem gerçekleşen hem de beklenen enflasyon oranları yukarı yönlü revize ediliyor bir süredir. Çünkü, iktisadi faaliyetler toparlanma sürecinde hız kazandı. Stokları eriten firmalar yeni üretimlere başlayınca maliyetlerde ve talepte artış oldu ve sonuçta enflasyon yükseldi. Merkez Bankası enflasyonun izlediği yukarı yönlü seyrin geçici olduğunu enflasyon raporlarında açık bir dille belirtiyor. Her ne kadar bu yıl hedeften sapma olsa da, enflasyon oranı 2011 yılında orta vadeli hedeflerimle uyumlu patikaya geri dönecek diyor Merkez Bankası.
- İktisadi faaliyetlerdeki toparlanma sonucunda, anket katılımcıları Türkiye ekonomisinin yüzde 4.8 bir büyüme oranı yakalayacağına inanıyorlar. Büyümenin hızı konusunda aslında karamsardı aktörler. 2010 yılı Ocak ayında büyümenin sadece yüzde 3.9 olacağını bekliyorlardı. Aslında, herkes yanıldı diyebiliriz. IMF, OECD gibi uluslararası organizasyonların raporlarında da Türkiye ekonomisine uygun görülen büyüme oranı yüzde 4'ler civarında idi. 2009'un son çeyreğinde gelen beklenmedik yüzde 6'lık büyüme, hesapları bir anda değiştirdi. 2011 yılında ise yüzde 4.6 oranında bir büyüme öngörülüyor. Bu durumda, aktörler gelecek yıl büyüme hızının biraz azalacağını iddia ediyorlar.
YATAY SEYİR
- Faiz beklentileri de yukarı yönlü anket katılımcılarının. 6 aylık hazine bonosu faiz oranlarının 3 ay sonra yüzde 8.25'e, 12 ay sonra 9.50'ye yükseleceğini düşünüyorlar. 5 yıllık, yani uzun vadeli devlet tahvilinin faiz oranlarını ise yüzde 11.62'ye revize etmişler. Özetle, tahvil ve bono faiz oranlarının hafif yukarı ve kısmen yatay bir seyir izleyeceğini söyleyebiliriz.
- Aktörler tahvil ve bonoda olduğu gibi Merkez Bankası gösterge faiz oranlarının da çok az yükseleceğini beyan ediyorlar. Şu anda yüzde 6.50 seviyesinde olan gösterge faiz oranı anket katılımcılarına göre yüzde 6.79'a yükselecek. Yani Merkez Bankası faiz artırımına gidecek düşüncesi hakim.
- Son olarak dolar kuru beklentisine bakalım... Faizlerdeki kısmı yükselmenin kurlara da yansımasını bekliyorlar. Yıl başında dolar 1.54 olur derlerken son ankette 1.5613'den kapatır yılı diyorlar.
Dikkat ederseniz beklentiler iktisadi toparlanmanın hızına göre inşa ediliyor. Tüm beklentileri yan yana getirdiğimizde şöyle bir resim çıkıyor karşımıza. İktisadi aktörlerin beklentilerinde bozulma yok, yani iyimser konumlarını koruyorlar.