Merkez Bankası sıcak parayı soğutmak ve kredi hacmindeki genişlemeyi durdurmak için geçen yılın sonlarında bir dizi önlem almıştı. Sıcak paranın soğutulması için "politika faiz oranını" yüzde 7'den yüzde 6.50'ye çekmişti. Amaç, diğer gelişmekte olan piyasalardaki enstrümanlarla getiri farkını azalmak ve böylece yabancı sermayenin iştahını kapatmaktı. Başkan yardımcısı Başçı, bu aşamada fiyat istikrarının yanı sıra "finansal istikrarın da" önemli olduğunu vurgulamış, uygulayacakları para politikalarında finansal istikrarı da göz önünde bulunduracakları mesajı vermişti.
Enflasyonun yukarı yönlü baskı altında olmaması ve para politikaları için yeterli hareket alanını tanıması Merkez Bankası'nı finansal istikrar odaklı kararlar alması yönünde cesaretlendirmişti. Bu yüzden, baz senaryo yerine "senaryo 1'in" izlenmesi öngörülmüştü. Senaryo 1'i ve sadece birkaç hafta önce Merkez Bankası'nın yaptığı öngörüyü hatırlayalım... Parasal genişleme sürecine, FED, İngiltere Merkez Bankası (BoE) ve Japonya Merkez Bankası'ndan (BoJ) sonra, Avrupa'daki borç problemlerinin hızla büyümesini müteakip Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) da aldığı kararlar ile katılmış olması ve aynı zamanda gelişmekte olan ülkelerin kredi riskindeki nispi iyileşme sonucunda bu ülkelere sermaye akımlarının güçlenmeye devam etmesi de olasılığı yükseliyor.
FAİZ İNDİRİMİ
Diğer taraftan, küresel ölçekte, parasal ve mali genişleme sonucunda piyasaya sürülen yüksek miktarlı ve düşük maliyetli likidite, risk iştahındaki artışla birlikte, gelişmekte olan ülke finansal varlıklarına olan talebi artırıyor. Gelecek enflasyon ile ilgili tahmini de şöyle Merkez Bankası'nın, Türkiye ekonomisinde halen kaynak kullanımının düşük düzeyde olması ve ithal girdi fiyatlarını aşağı yönde etkileyecek maliyet şoklarının nihai ürün fiyatlarına yansıma eğiliminin güçlü olması nedeniyle, sermaye girişlerinin hızlanması durumunda kısa vadede enflasyon üzerinde aşağı yönlü riskleri artırıyor.
Tüm bu öngörüler ışığında Merkez Bankası ne yapacağını da net ve şeffaf bir şekilde açıklıyor: "Böyle bir durumla karşılaşılması halinde 'politika faizleri geçici olarak baz senaryoda öngörülene kıyasla daha düşük seviyelere çekilebilecektir' senaryosu yeniden güncel hale gelmiştir. Böyle bir durumda, geçici faiz indirimleriyle eş güdüm içerisinde kredi büyümesini yavaşlatmak amacıyla faiz dışı araçların sıkılaştırıcı yönde, etkili bir biçimde kullanılması yerinde olacaktır."
YÜKSEK KREDİBİLİTE
Kriz öncesi, krizde ve çıkış sürecinde yerinde ve zamanında aldığı aksiyonlarla "kredibilitesini" yükselten Merkez Bankası, kararlı tutumundan biraz uzaklaşan bir duruşla, son faiz ve faiz dışı araçlarla ilgili uygulamalardan çok memnun kalmadığı izlenimi veriyor. Para Politikası Kurulu'nun Aralık ayı toplantı özetinde, faiz indiriminin bu yılın ilk aylarında da devam edeceği tespiti yapılıyordu. Yani dün yapılan toplantıdan 25 ya da 50 baz puan indirimin sinyali veriliyordu. Yazımı kaleme aldığım şu saatlerde henüz faiz kararı açıklanmadı. Dolayısıyla ben de sizlerle beraber öğreneceğim. Başkan Yılmaz'ın bu hafta içinde yaptığı açıklamalar olmasa, indirimin geleceğini rahatlıkla yazabilirdim. Ancak, Başkan'ın "Faiz indirimi cari açığı tetikliyor" açıklaması kafalarımızı karıştırdı.
Zaten piyasa aktörlerinin yaşadığı kafa karışıklığı borsa, kur ve faiz üçgenine de yansıyor. Bir ara yüzde 7'in altına gerileyen gösterge faiz oranları yüzde 7.53'e kadar çıktı. Bu gelişme tahvil yatırımcılarının faizlerin düşmeyeceği beklentisini teyit ediyor aslında... Ekonomi aktörleri nezdinde belirsizliklerin minimize edilmesi için şeffaflık ilkesi çerçevesinde alacağı aksiyonları geniş perspektife yayan ve mümkün olduğunca ileriye doğru projeksiyon yapan Merkez Bankası bu uygulamalarından taviz vermez. Faizleri bir indireceğim, bir indirmeyeceğim derse piyasalardaki volatilitede yükselir.
Sözün özü, son virajda biraz yalpalayan Merkez Bankası umarız yüksek kredibilitesini korumayı başarır.