Henüz atılmış imzalar olmasa da, Türkiye ile Venezüella arasında olgunlaştırılmaya çalışılan kritik bir proje var masaların üstünde. Eğer, proje somutlaştırılırsa, Venezüella'ya petrol karşılığında konut yapacağız. Oldukça önemli olan bu proje ekonomiye birkaç kanaldan katkı yapacak. Özellikle, cari açığın çığ gibi büyüdüğü ve kronik bir sorun haline geldiği dönemde yukarı yönlü baskıyı az da olsa hafifletecek.
Fikir aşamasındaki projesinin doğal olarak kapsamı da belli değil... Yani, ne kadar petrol karşılığında kaç adet konut yapılacağı görüşmeler çerçevesinde belirginleştirilecek. Verilere göre, Venezüella'nın yaklaşık 2 milyon konuta ihtiyacı var. İktisadi kalkınmışlığın düşük seviyelerde kalması ve aynı zamanda gelir dağılımındaki bozukluk, kırsal kesimi ister istemez kentsel kesime doğru göç etmeye zorluyor. Türkiye gibi... Bu yüzden çok sayıda konuta ihtiyacı var Venezüella'nın...
Ancak, bu denli yüksek potansiyele karşın konut sektörü gelişmemiş. Sektör sorunlarının başında kalitesiz malzeme kullanılması ve konut kredi piyasasının derin olmaması geliyor.
100 BİN KONUT!
İhtiyacın yüzde kaçının Türk müteahhitleri tarafından yapılacağı ve karşılığında kaç varil petrol alınacağı bu ay içinde Bakan Çağlayan'ın yapacağı ziyarette belirlenmeye çalışılacak. Şu aşamada iş hacmi 2 milyar dolar ile 20 milyar dolar arasında gibi görünüyor. TOKİ'nin tahmini ilk aşamada 100 bin konut ile 7 milyar dolara ulaşmak. Enerji Bakanı Yıldız ise beklentisinin "günlük 200 bin varil üretim yapan bir sahanın yüzde 10'luk bir pay" olduğunu beyan etmişti. Günlük 20 bin varil petrol...
Projenin ekonomiye yapacağı katkılara da bir göz atalım...
Aslında, Türkiye iki ülke arasında yapılacak anlaşma ile birden fazla kuş vuracak. Birinci kuş cari açık ile ilgili... İktisadi açıdan Türkiye'nin Venezüella'da konut inşa etmesi, hizmet ihracatı yapılması anlamına geliyor. Mal ticareti gibi, Türkiye'nin yurtdışına verdiği hizmetler sonrasında ülkeye döviz girişi, hizmet aldığında da döviz çıkışı söz konusu oluyor. Dolayısıyla, müteahhitlik hizmeti sonrasında gelen döviz cari işlemler dengesine pozitif etki yapıyor. Aynı zamanda, konut karşılığı petrol geleceğinden ve cari işlemlerin en büyük kalemi olan dış ticaret dengesi, petrol ithalatının makul fiyattan yapılması sonucu rahatlayacağından yine cari işlemlere artı bir katkı daha gerçekleşecek.
ALT SEKTÖRLER
İkinci kuş ise Türkiye'de müteahhitlik sektörünün canlanması. Konut sektörünün en temel özelliği, altında 100'den fazla alt sektörü barındırması. Daha açık bir ifadeyle, inşaat sektörü ile beraber diğer bazı ilgili sektörler de pastadan pay alabilecek. Düşük olsa bile, kullanılacak malzemelerin bir kısmının hatta işgücünün de Venezüella'ya ihraç edilmesi olasılığı bulunuyor.
Üçüncü kuş volatilitesi iyice artan petrol fiyatlarının kısmen sabitlenmesi. Krizden çıkış sürecinde yeniden tırmanışa geçen petrol fiyatları birkaç yıl bu seviyeleri koruyacak gibi görünüyor. Hem hükümetin hem de IMF gibi uluslararası kuruluşların 2011 yılı için öngörüleri 80 dolar civarı idi. Ancak, gelişmekte olan ülkelerin beklentilerden hızlı büyümesi petrol fiyatlarını 90-100 dolar bandına taşıdı.
Çin de, değişik yöntemlerle petrol fiyatlarını sabitlemeye çalışıyor. Birkaç yıl önce, krizden bunalan Rusya'ya yaklaşık 25 milyar dolar kredi verdi. Neye karşılık biliyor musunuz? Uzun vadeli belli bir fiyattan petrol alım anlaşmasını imzalattı Rusya'ya. Böylece, petrol fiyatlarındaki artışa karşı kendisini korumuş oldu. Akıllıca değil mi?
Sonuçta, her ne kadar heyecanlansak da, yukarıda değindiğim kuşları vurabilmek için ortada taşın olması gerekiyor. Henüz taş yok... Bekleyip, Şubat ayı içinde Bakan Çağlayan, TOKİ ve sektör temsilcilerinin Venezüella'ya yapacakları ziyaret sonuçlarını görmeliyiz.