Tüm piyasa aktörleri üç aşağı beş yukarı tahmin edebildiği FED'den gelecek kararları bekliyor. İlk başlardaki heyecanla gerilim filmi seyreden izleyici formatından çıktı, filmin sonunu bilen sakin seyirci şeklini aldı. Patlamış mısır ve kolasıyla kalan dakikaların keyfini çıkarıyor, adrenalin salgılamadan... Bu akşam Türkiye saati ile 21'de FED toplantısında beklenen kararlar büyük olasılıkla şunlar olacak; Üçüncü parasal genişleme çerçevesinde tahvil alımlarının aşağı çekilmesi ve politika faizinin aynı seviyede kalması... Ancak, yaklaşık 2 ay aradan sonra yaptığı bu toplantı sonrası Başkan Yellen konuşma yapacak. İşte bu yüzden bugün sonlandıracağı toplantı biraz kritik önem taşıyor.
Mayıs ayında toplantı yapmamıştı FED. Aynı zamanda, Ağustos ve Kasım aylarını da pas geçecek. Son toplantısının tutanakları yani detay tespitleri web sitesinde yayımlandı. Her toplantı sonrası değerlendirme yapmak için başvurduğumuz "toplantı tutanaklarında" kayda değer tespitlerine ve bazı ipuçlarına değinelim...
EKONOMİK GELİŞMELER
FED'in kararlarında göz önünde bulundurduğu birkaç temel parametreden enflasyon sakin seyrini koruyor. Üstelik FED'in orta vadeli öngörülerinin altında... Kırmızı çizgiyi tam olarak yüzde 2'nin yarım puan üstüne koymuştu. İlginçtir gerek raporlarında gerekse tutanaklarında "Enflasyon oranının yüzde 2.5'a ulaşması durumunda rota değiştirip sıkılaştırmaya gideriz" demiyor, "Yüzde 2'nin yarım puan üstü" diyor. Bu nüanstan almamız gereken mesaj "Yüzde 2'de silik bir kırmızı çizgi var, bu sınırı aştığında algım biraz değişebilir. Yüzde 2.5 oranında da tam frene basarım."
Kısa bir hatırlatma... FED'in bir önceki toplantısına ait tutanaklarında enflasyonu şöyle değerlendirmişti...
Henüz enflasyon komitenin uzun dönemli beklentilerinin oldukça altında seyrediyor. Bu yüzden enflasyonun yüzde 2'lerin altında kalması ve düşük seviyelerde direnç oluşması ekonomik faaliyetler açısından da risk oluşturuyor.
İkinci parametre istihdam... İşsizlik oranı yüzde 6.7'lerde. Çok az sıçrama yapmasının nedeni hem işgücüne katılım oranında artış olması hem de istihdam edilenlerin nüfusa oranının yükselmesi... İlginç bir detay dikkat çekiyor tutanaklarda... Yarı zamanlı çalışanların sayısında belirgin bir artış söz konusu olmuş. Bu arada işsizlik sigortası başvuruları da azalmış.
YELLEN NE DER?
Üçüncü parametre ekonomik faaliyetlerin hızı... FED'e göre ekonomik faaliyetlerin bulunduğu seviyeler büyüme işaretleri veriyor. Aynı zamanda, hanehalkı harcamaları ve şirketlerin sabit yatırımları son aylarda hızlandı. Ama konut sektörünü canlandırmaya yetecek seviyelerde değil hanehalkı harcamaları. Yine de mevcut gözlemlere göre ekonomik büyüme hızı çok az da olsa yukarı çıkmaya devam edecek gibi görünüyor.
Tutanakların geneline bakarsak... FED genişletilmiş para politikalarının pozitif yönlü etkilerinin görülmeye başladığını, maksimum istihdam seviyesi ve fiyat istikrarı ana hedefleri bakımından ekonomik faaliyetlerin biraz daha hızlanması gerektiğini vurguluyor.
Son toplantı tutanaklarından özetlediğimiz bilgiler ışığında şu beklentileri oluşturmamız yanlış olmaz. Haziran'da bir 10 milyar dolar daha azaltım kararı ile tahvil alım miktarı 35 milyar dolara geriler. Diğer taraftan sıfır seviyelerindeki politika faiz oranını da korur. Eğer Başkan Yellen 2015 yılının ortalarına kadar sıfır seviyelerindeki faiz oranlarını koruma kararını biraz öteye götürürse işte o zaman ekmek kadayıfının üstüne kaymağı koymuş olur piyasalar açısından...