Aslında başlık ince ayar yerine ince karar olabilirdi. Çünkü Haziran toplantısından çıkan faiz indirimi doğrudan enflasyon hedeflemesi rejimine uygun şekilde mevcut orana göre değil, enflasyonu etkileyene faktörlerin gelecekteki olası seyrine göre oldu. Bu yüzden enflasyonun zirvede olması, toplantıdan 1 hafta önce kurların yeniden sıçrama yapması Merkez Bankası'nın önünde engel olarak değerlendirilmedi.
Geçenlerde piyasa aktörlerinin eğitiminde katılımcılara şöyle bir yorum yaptım; Tabi önce tahtaya faiz kararını etkileyen radarındaki faktörleri yazıp değerlendirme yaptıktan sonra... Bu unsurlar 25 baz puan marj açıyor Merkez Bankası'na. Ancak enflasyon ve finansal istikrarı etkileyen faktörlerdeki düzelmenin önümüzdeki aylarda da devam edeceği beklentisini göz önüne alırsa bir 25-50 baz puanda oradan gelir ve toplam 50 ya da 75 baz puan indirim ile politika faiz oranını yüzde 9 yada yüzde 8.75'e getirebilir. Gerçekten de Merkez Bankası bizi yanıltmadı ve politika faiz oranını yüzde 8.75 seviyesine indirdi.
Kararının altında yatan gerekçelerin detaylarına değinmeden önce birkaç ekleme yapalım diğer faizlere yönelik...
Faiz koridoru aynı
Politika araç bileşenlerinden faiz koridorunda bir değişikliğe gitmedi, borç verme faiz oranı ile borç alma faiz oranı arasındaki 400 baz puanı korudu. Piyasa yapıcılar için bu ara 350 baz puan, borç vermenin yüzde 12 yerine yüzde 11.5 olması yüzünden. Aynı şekilde geç likidite penceresinde de bir değişiklik yapmadı. Bu arada geç likidite penceresini likiditenin son merci olarak tanımlıyoruz. Daha açık bir dille, saat 16'dan sonra likidite ihtiyacı olan bankalar likiditenin son merciine başvurup yüzde 13.5 gibi oldukça yüksek faizle kaynak temin edebiliyorlar. Araç bileşimlerinden zorunlu karşılıklarda da mevcut seviyeler korundu.
Gelelim gerekçelere... Listenin başında bulunan enflasyonla başlayalım. Enflasyon Haziran itibarıyla aşağı gelmeye başlayacak. Haksız sayılmaz Merkez Bankası. Zira sadece baz etkisi bile yılın kalan 6 ayda enflasyonun yüzde 7.5'ler seviyelerine inmesini sağlayabilir. Geçmiş enflasyon verilerine ve bu verilerden türetilen grafiğe baktığımızda tam bir sinüs eğrisi görüyoruz. Zirve yapıyor ve yaklaşık 5-6 ay gibi bir sürede aşağı çekiliyor, baz etkisiyle... Benzer hareketin yineleneceğini düşünürsek, 3 Temmuz tarihinde düşüşe geçecek olan enflasyon her ay Merkez Bankası'nın faiz indirimi için yer açacak.
Zaten Başkan Başçı kademeli indirimlerin süreceği sinyalini net bir şekilde vermişti. Bir sonraki toplantısında, yani 17 Temmuz'da 50 baz puan indirim ile 8.25 seviyelerine hazırlanabiliriz şimdiden. Kredi hacmindeki artışın yüzde 15 oranlarına çekilmesi, cari açığın tansiyonun düşmesi, büyüme hızında bir sorun görünmemesi gibi faktörlerde Merkez Bankası'nın elini rahatlatıyor.
Kur baskısı yok!
Asıl önemli olan unsur şu... Gelişmiş ülke merkez bankaları öyle gevşek politikalar uyguluyor ki kur üzerinde ciddi bir basınç oluşmuyor. Biraz açalım... Eğer TL değer yitirirse yani kur fırlarsa Merkez Bankası faiz indiremez. ABD ekonomisinden yüzde 2.9 küçülme geldi. Bu da sıfır faizin bir yıl daha devam edeceği anlamına geliyor. Kısacası, yabancı sermaye hareketlerinde ve kur oynaklığında bir sıkıntı yaratmayacak. Böylece Merkez Bankası'nın manevra alanı genişleyecek ve sadece enflasyona odaklanması yeterli olacak.
Satır arasında kalan kritik bir detayı atlamayalım... Irak ve Suriye gibi jeopolitik faktörlere karşın Merkez Bankası temkinli durmayı tercih ediyor ve bu yüzden yüzde 12'yi koruyor.
Sözün özü, siyasi baskılara göre değil tamamen ekonominin gerçeklerine göre karar vermeye çalışıyor Merkez Bankası... Umarız böyle de gider...