Dünyada temiz kaynaklar ve güvenli gıdaya erişim imkanı hızla azalırken, önlenemeyen gıda israfı da mevcut durumu daha kötü hale getiriyor. Türkiye'de de durum farksız. Her yıl milyonlarca ton yiyecek çöpe giderken, evde yiyecek bitmeden pazar ve marketlere koşan insanlar ihtiyacı olmayan bir sürü şey satın alıyor. Birleşmiş Milletler (BM) son verilerine göre Türkiye'de her yıl 11.3 milyon tondan fazla gıda israf ediliyor. Bu her yıl kişi başına evlerde 93, restoranlarda 28, satış noktalarında 16 kilogram yiyeceğin çöpe atıldığı anlamına geliyor.
DÜNYAYI 7 KEZ DOLANIR
Verilere göre dünya genelinde her yıl toplam 931 milyon ton gıda israf ediliyor. İsrafın yüzde 61'i evlerde yapılıyor. Dünya genelinde israf edilen gıdanın toplamı, dünyanın etrafını 7 kez dolanacak TIR kuyruğu anlamına geliyor.
İHTİYAÇTAN FAZLASI SATIN ALINIYOR
Araştırmadaki bir başka soru da "Alışverişte fazladan yiyecek alır mısın?" oldu. Bu soruya yüzde 3 "her zaman", yüzde 13 "sıklıkla", yüzde 37 "bazen", yüzde 32 "nadiren", yüzde 15 "hiçbir zaman" yanıtını verdi. Bu da insanların yaklaşık yarısının gıda alışverişlerinde ihtiyacından fazla aldığını gösterdi.
BİTİP BİTMEDİĞİNE BAKILMADAN YENİSİ ALINIYOR
TÜRKİYE'DEKİ gıda israfının boyutlarını araştıran bir çalışmaya katılanların yüzde 27'si evlerinde gıda israfı yaptığını belirtti. Geri kalan ise israftan başkalarını sorumlu tuttu. "Alışveriş için evde yiyeceklerin bitmesini bekler misiniz" sorusuna yüzde 15 "her zaman", yüzde 34 "sıklıkla", yüzde 31 "bazen", yüzde 16 "nadiren", yüzde 4 de "hiçbiri" yanıtını verdi. Evindeki yiyecekleri bitirmeden alışverişe çıkmayanların oranı yüzde 20'lerde kaldı. Yüzde 80'e yakın grup markete, pazara gitmek için yiyeceklerinin bitip bitmediğine pek de dikkat etmiyor.
TABAKLAR GEREKSİZ YERE DOLUYOR
TABAKLARA gereğinden fazla yiyecek almak da israfı artıran sebeplerden. Türk halkının misafir ağırlama şekli (çeşit çeşit ve yenmeyecek kadar çok tabaklara konulan yiyecekler), restoranlardaki yarısı çöpe giden ikramlar ise israfın en önemli nedenleri arasında yer alıyor. "Tabağınıza gereğinden fazla yiyecek alıyor musunuz?" sorusuna ise yüzde 1 "her zaman", yüzde 3 "sıklıkla", yüzde 16 "bazen", yüzde 48 "nadiren", yüzde 32 "hiçbir zaman" yanıtını verdi. Bu da yüzde 20'lik bir grubun israfa eğilimli olduğunu ortaya koydu.
ZÜBEYDE YALÇIN