Azerbaycan ve Ermenistan arasında 27 Eylül'de başlayan ve üç ateşkes girişiminin hepsinin dakikalar sonra bozulmasıyla süren çatışmalar 10 Kasım'da imzalanan "kalıcı ateşkesle" durdu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan tarafından Dağlık Karabağ'ın Ermeni işgalinden kurtuluşu için imzalar atıldı.
ORTAK BARIŞ GÜCÜ DEVREDE
Varılan anlaşmayla Rusya'nın cephe hattı ve Laçin koridoru boyunca, hafif silahlı 1960 asker, 90 zırhlı personel taşıyıcı, 380 otomobil ve özel aracının yer aldığı askeri birliklerle barış gücü görevi üslenmesi öngörüldü. Bu kapsamda bölgeye sevk edilen Rus askerleri kurdukları kontrol noktalarında göreve başladı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev'in talebiyle bölgede konuşlanacak ortak barış gücünde Türkiye'nin de yer alacağı duyuruldu. Azerbaycan'ın işgal altındaki topraklarını kurtarmak için başlattığı harekat süresince uluslararası arenada haklı mücadelesinde Bakü'nün yanında yer alan Türkiye, sahada da oyun kurucu ve sonuç belirleyici önemli bir aktör olduğunu ortaya koydu. Türkiye'nin sadece Doğu Akdeniz'de, Libya'da, Suriye'de değil Kafkasya'da etkinliğini ortaya koyması stratejik anlamda da son derece önemli. Türkiye sahada Azerbaycan'a verdiği destekle ABD, Fransa ve Rusya'dan oluşan Minsk grubu gibi bölgede yaklaşık 30 yıldır çözüm üretmeyen büyük bir gücü etkisiz hale getirdi. Ermenistan saldırılarının başladığı günden bu yana Azerbaycan'a verdiği destekle bölgedeki çatışmaların seyrini değiştiren Türkiye şimdi de Mehmetçik eliyle huzurun tesisi için Karabağ'da görev yapacak.
TEZKERE MECLİS'TEN GEÇTİ
Önceki gün Türk askerinin Azerbaycan'a gönderilmesine ilişkin Başkan Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla Meclis'e gönderilen tezkere, TBMM Genel Kurulu'nda AK Parti, MHP, CHP ve İYİ Parti'nin desteğiyle kabul edildi. Azerbaycan Milli Diriliş Günü'nde kabul edilen tezkereye göre Azerbaycan'da Rusya ile kurulacak ortak merkezde Türk askeri görev yapacak. Tezkere, Türk Silahlı Kuvvetleri personelinin 1 yıl süreyle bölgede görev yapmasına imkan veriyor. Ortak merkezde gerekli görülürse sivil personel de görevlendirilecek. TSK'nın Azerbaycan görevinin sınırı ve kapsamı Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek.
TÜRKİYE İÇİN KAZANIM
Dağlık Karabağ'da 44 gün süren askeri harekatın ardından yapılan anlaşmaya göre, Azerbaycan'la Nahçıvan'ı birleştiren yeni bir koridor oluşturulacak. Ermenistan'ın İran sınırına yakın topraklarında açılacak koridor ile Türkiye ve Azerbaycan tam bir asır sonra ilk kez kara yolu ile birbirine bağlanacak. Anlaşmanın 9. maddesine göre bölgenin ekonomik ve ulaşım bağlantılarındaki engeller kaldırılacak. Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ve Azerbaycan'ın batı bölgeleri arasında ulaşım ve iletişim ağları inşa edilecek. Türk dünyasının bütünlüğü açısından da büyük önem arz eden bu koridor sayesinde 1920'den bu yana kopuk olan Türkiye ve Türki cumhuriyetler arasındaki köprü yeniden kurulacak.
100 YIL ÖNCESİNİN HAYALİ GERÇEKLEŞİYOR
MİLLİ Mücadele döneminde Gazi Mustafa Kemal Atatürk, bölgenin kaderini belirleyecek bir anlaşma için heyet gönderirken onlara şu sözleri söylemişti: 'Nahçıvan Türk kapısıdır. Bu hususu nazarıitibara alarak elinizden geleni yapınız.' 10 Kasım'da yapılan anlaşmayla Atatürk'ün vizyonu 100 yıl sonra hayata geçmiş oldu.
TARİHİ İPEK YOLU YENİDEN CANLANACAK
EKONOMİ ve turizm alanlardaki ilişkiler bakı-mından yeni bir devrin kapısı olan Nahçıvan koridorunun açılması, Dağlık Karabağ'daki zaferin ardından ulaşım alanında da Bakü-Tiflis-Kars güzergahına güçlü destek oluşturarak tarihi İpek Yolu'nun canlanma-sına katkı sağlayacak.
MAYIN TEMİZLEME FAALİYETİ BAŞLADI
AZERBAYCAN ile Ermenistan arasında imzalanan ateşkes anlaşması çerçevesinde Dağlık Karabağ'da konuşlanan Rus barış güçlerinin, bölgede mayın temizleme çalışmasında yer alacağı belirtildi. Bu kapsamda Rusya'nın İl-76 uçakları ile Ulyanovsk-Vostochny Havaalanı'ndan Karabağ'a özel teçhizat ve takviye birimler gönderildiği açıklandı.
ERMENİSTAN'DA ERKEN SEÇİM ÇAĞRISI
TARİHİ hezimetin ardından protestolarının arttığı Erivan yönetiminin görevi bırakması isteniyor. Tepkilerin odağındaki Başbakan Paşinyan göreve devam edeceğini açıklarken, Ermenistan Cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan, polis güçleri komutanı Gurgen Dallakyan'ı görevden aldı. Sarkisyan ayrıca gerçekleştirdiği siyasi görüşmelerde çoğunluğun Paşinyan'ın gitmesi ve erken seçimlerin yapılmasından yana olduğunu ifade etti.
ERMENİLERE 10 GÜN EK SÜRE VERİLDİ
İMZALANAN anlaşma gereği 10 Kasım 2020 itibariyle Dağlık Karabağ çatışma bölgesinde tarafların bulunduğu noktalarda kalmaları, ayrıca Ermenistan'ın Ağdam ilçesini 20 Kasım, Kelbecer'i 15 Kasım, Laçin'i ise 1 Aralık'a kadar Azerbaycan'a iade etmesi öngörüldü. Ancak Azerbaycan, Dağlık-Karabağ'da tarihi hezimet yaşayan Ermenistan'a geri çekilmesi için ek süre tanıdı. İklim ve doğa koşulları nedeniyle Kelbecer'in boşaltılması için Ermenistan'a 10 gün ek süre verildi. Bu sürenin sonunda yerinden edilen Azerilerin de Karabağ toprakları ve çevredeki ilçelere BM Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin kontrolünde geri dönmesi planlanıyor.
ZÜMRÜT YILMAZ