Adı Bob Thissen... 1985, Hollanda doğumlu 'sıra dışı' bir fotoğraf sanatçısı.
En büyük tutkusu terk edilmiş binaları fotoğraflamak. Bu tutkunun peşinde tam 55 ülke gezmiş. Bir röportajında şöyle demiş: "İlham, terk edilmiş binalarda yürürken gelir. Binaların bana ilham vermesine izin verdim."Deklanşöre her bastığında tek bir amacı olduğunu söylüyor: 'Çürümenin güzelliği'ni yakalamak...
Çürümenin güzelliği mi! Tam itiraz edecekken, yaşam hemen hatırlatıyor kendini.
Öyle ya, 'yaşayan' organizma çürür. Hatta yok olmaz da. Sadece dönüşür... Yaşanmışlıklar, eşyanın ve insanın o en doğal, "öylece" hali ve elbette değişim... Thissen'in fotoğraflarındaki nefes kesen etkinin sırrı da burada gizli. Ve elbette gizemin kışkırtıcılığı ve bilinmeyene duyulan merak..
Dile kolay; 55 ülke, onlarca mekan, onlarca hikaye ve her birinin bir fotoğraf karesi tanıklığındaki anlatımı... Thissen'in kendi adıyla kurduğu internet sitesinde pek çoğu mevcut. Bazen tek bir kareye dakikalarca takılıyor insan...
'ÖYLECE' VE MÜKEMMEL
Mesela 2011'de Japonya'da yaşanan Fukuşima nükleer santral faciası. Yüzbinlerce insanın öylece bırakıp gittiği okul, market ve alışveriş merkezleri, duygu olarak hüzünden çok daha fazlasını yaşatıyor insana.
Hala gıcır gıcır diyebileceğimiz metalik gri bir arabanın, etrafını örten otlara teslimiyeti, yıllardır ders işlenmeyen sınıfta, tahtaya yazılan o son yazı, market raflarında yıllardır dokunulmamış binlerce ürün "öylece" duruyor ve tanıklık ediyor yaşananlara.
Terk edilmiş şatolar, zamanının en popüler otelleri, hatta lunaparklar en gözde mekanları sanatçının. Eşyalar çoğunlukla yerli yerinde. Değişen, dönüşen yaşamın kendisi. Işık hep var mesela. Hava, su ve toprak da öyle... Yaşam, o terk edilmiş mekanlarda bile bir çatlak bulup içeriye sızmayı başarıyor her seferinde. Mesela bir otel lobisi. Koltuklar, masa, hatta perdeler öylece duruyor. Belki biraz toz, o kadar!
Daha Thissen'in motivasyonunun temelini oluşturan çürümeye çok var. Bir yandan da onları çürütecek olan ne varsa, kendine kendince bir yer açmaya başlamış bile. Camlardan giren gün ışığı, zemindeki rutubete el vermiş mesela... Gelişigüzelliğin keyfiliğinde biçimsiz ama yemyeşil bir halı gibi kaplamış yosunlar etrafı...
YAŞANMIŞLIK İZLERİ
Bu yazıyı yazarken, masanın üzerinde duran eşyaları inceliyorum uzun uzun. Her şey böylece kalsa; 10 yıl, 20 yıl, 30 yıl sonra bakanlara kim bilir ne duygular yaşatacak.
Yaşadığımız mekanlar, geçtiğimiz sokaklar, yaslandığımız duvarlar, ağaçlar... Yaşanmışlığın izlerini bulaştırdığımız her şey öyle kıymetli ki aslında. Ya da başka bir ifade ile; baktığımız, gördüğümüz, dokunduğumuz her nesne, değerini yaşanmışlıktan alıyor. Basit bir tel tokayı bile "hatırası var" diye saklamamızın başka ne gibi bir anlamı olabilir ki? Hollandalı bir fotoğraf sanatçısı beni nerelere getirdi bakar mısınız?
Fakültedeki Esra (Danacıoğlu) hocamızın kulakları çınlasın. Böyle uzun uzun (ve de tatlı tatlı) anlatır, konuyu iyice dallandırıp budaklandırdıktan sonra da "Hay Allah, lafı yine torbaya sokamadık" derdi.
Diyeceğim o ki; yaşamın kendisi her anı ile bir mucize ve fotoğraf kareleri o mucizenin sessiz tanıkları. O yüzden aile albümleri en kıymetlisi evlerimizin.
Ve geçmişe baktığımızda, gülümseten ne çok şey hatırlıyoruz. "Nerede o eski günler" diyerek andığımız zamanları yaşarken, o güzelliklerin farkında da değildik üstelik. Muhtemelen şimdiki zaman da, gelecekte daha güzel görünecek bize. Bugün ne yaşıyorsak, yarınlar için biriktirdiğimiz anı da odur aslında.
Ne bir eksik, ne bir fazla... Hayata güzel fotoğraflar bırakmak ümidiyle...