Çalışanların ve emeklilerin sorunlarının tüm paydaşlar tarafından masaya yatırıldığı Çalışma Meclisi 5 yıl aradan sonra yeniden toplandı. İki gün sürecek toplantılarda çalışanların tüm temsilcileri yer alacak. İşçileri temsilen TÜRK-İş, HAK-İŞ, DİSK, işverenleri temsilen TİSK, Kamu çalışanlarını temsilen Memur-Sen ve Kamu-Sen, İş dünyasını temsilen TOBB ve esnaf sanatkarları temsilen de TESK toplantılarda yer alacak. Böylece çalışma hayatının tüm paydaşları bir araya gelmiş olacak.
SORUNLAR ÇÖZÜLÜYOR
Türkiye'de çalışma hayatı ile ilgili son 15-20 yıl içerisinde çıkartılan yasal düzenlemelerle birçok sorun çözülmüş oldu.
Bunlara kısaca bakalım:
1) İş Sağlığı ve Güvenliği yasası ile bu konudaki kurallar dünya standartlarına getirildi.
İş kazalarında ölüm olayları azalırken, çalışanların daha çağdaş daha sağlıklı ortamlarda çalışmaları sağlandı.
İşyerlerinde hekim ve iş güvenliği uzmanları bulundurma zorunluluğu getirildi. Çalışanların sağlığı ön plana alındı.
2) Yine Türkiye için büyük bir yara olan taşeron sorunu büyük ölçüde çözülmüş oldu. Kamu kurumlarında ve belediyelerde çalışan 1 milyona yakın taşeron işçi kadroya alınarak özlük haklarındaki eksiklikler giderildi, izin, tazminat gibi kazanımlar elde ettiler.
KADROYA GEÇME HAKKI
3) Kamu kurumlarındaki çoklu yapının ortadan kaldırılması ile ilgili çalışmalar da bu dönemde hız kazandı. 4A-4B- 4C gibi farklı statüler bulunan kamu personel rejiminde iyileştirmeler yapıldı. 4C'li olarak özelleştirmeden gelen işçilere kadro hakları tanınırken 4B sözleşmeliler için de belli şartlarda kadroya geçme imkanı getirildi.
4) Kamuda görev yapanların ek gösterge haksızlıkları ortadan kaldırılarak, emekli maaş ve ikramiyelerini artıran 3600 ek gösterge düzenlemesi hayata geçirildi.
5) Türkiye'de yaşayan herkesi sağlık şemsiyesi altına alan Genel Sağlık Sigortası ile çalışan çalışmayan herkes sağlık hizmetlerine ulaşma hakkına sahip oldu. Bugün devlet ya da özel sağlık kurumlarında TC numarasını söyleyen herkes tedavisini yaptırırken aynı şekilde eczanelerden de rahatça ilaçlarını alabiliyor.
KESİNTİ KALDIRILDI
6) Emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden Bağ-Kurlu esnafın emekli maaşındaki kesinti kaldırıldı.
Büyük bir haksızlık önlenmiş oldu. Hem iş yerini çalıştıran hem de yanında işçi çalıştırıp vergi ve prim ödeyen esnafa yapılan bu haksız uygulama son buldu. Emekli maaşları artık tam ödeniyor.
7) Emekli memurlar ikramiyelerini alırken 30 yıl üzeri hizmetleri paralara yansımıyordu.
Bu haksızlık giderildi ve 30 yıldan fazla hizmeti olan emekli memurlara aradaki farklar güncellenerek ödendi.
8) Pandemi ile hayatımıza giren uzaktan ve esnek çalışma modelleri yasal düzenleme ile güvence altına alındı.
Uzaktan çalışanlar ile işlerine gelenlerin hakları eşitlendi.
9) Yıllarca çalışanların maaşından kesilen Konut Edindirme Yardımı (KEY) paraları tek tek hesaplanarak güncellenip hak sahiplerine ödendi. Milyonlar paralarından umudu kesmiş iken hesaplarında bu ödemeleri gördü.
10) Anneler iki çocuk için borçlanma yapabiliyorlar ve bu haktan Bağ-Kurlu anneler yararlanamıyordu. Bağ-Kurlu annelere doğum borçlanması hakkı getirilirken, çocuk sayısı da üçe çıkartıldı. Bugün bu karar sayesinde yüzbinlerce anne emeklilik imkanına kavuşuyor.
EMEKLİLİK YOLU AÇILDI
11) Yaklaşık 23 yıldır milyonların sorunu olarak ortada duran ve çözüm bekleyen Emeklilikte Yaşa Takılanlar düzenlemesi çıkartıldı. Yaklaşık 5 milyon çalışana emeklilik yolu açıldı, düzenleme büyük bir özveriyle çalışılarak hayata geçirildi.
12) Yılın belli bir bölümünde çalışarak eksik maaş alan geçici işçilerin çalışma sürelerinin 12 aya çıkartılması için çalışma başlatıldı.
13) Milyonlarca emekliye dini bayramlarda yılda iki kez ikramiye ödemesi uygulaması başlatıldı. Emekliler her yıl Ramazan ve Kurban Bayramı öncesinde bu paraları hesaplarında görebiliyor. Bayram ikramiyeleri iki ayrı zamla 3 bin TL'ye çıkartıldı.
14) Sosyal Güvenlik Kurumu bankalarla protokol yaparak tüm emeklilere promosyon ödemesi yapılmasını sağladı. Böylece rekabet ile 10 bin liraya kadar çıkan promosyonlar emeklilere ödeniyor.
Ayrıca kamu çalışanları da çıkartılan bir genelge ile banka promosyonlarını alıyor.
Bugün 40 bin lirayı geçen promosyonlar kamu çalışanlarına ödeniyor.
15) Doğumdan sonra ücretsiz ücretli izin hakları bulunan annelere isterlerse çocuk sayısına göre 6 aya kadar yarı zamanlı çalışma imkanı getirildi. Bu yarı zamanlı çalışma sırasında maaşını da tam alması sağlandı. İsteyen annelere çocuk 5 yaşına gelen kadar da yarım maaş ile yarı zamanlı çalışma yapma hakkı tanındı.
16) Ocak 2022 itibariyle devrim niteliğinde bir karar ile asgari ücretteki gelir ve damga vergisi kaldırıldı. Bununla birlikte daha fazla ücret alanların maaşlarındaki asgari ücret kadar kısım da vergiden muaf tutuldu.
FARKLAR YATIRILDI
17) 31 Aralık 1999 öncesinde emekli olmuş 5 milyondan fazla vatandaşın maaşındaki yanlışlıklar yeniden hesaplandı. Tozlu çuvalların içinden dosyalar tek tek çıkartıldı. Günlerce hesaplama yapılıp farklar emeklilerin hesaplarına yatırıldı ve haksızlıklar giderildi.
18) Pandemi döneminde çıkartılan ek bir düzenleme ile kısa çalışma ödeneği uzatıldı, sadece beyan ile ödendi.
Ayrıca ücretsiz izin için nakdi ödemeler imkanı sağlandı.
Birçok işyeri ve çalışan pandemiye karşı korundu
19) Pandemi ile hayatımıza giren uzaktan ve esnek çalışma modelleri yasal düzenleme ile güvence altına alındı.
Uzaktan çalışanlar ile işlerine gelenlerin hakları eşitlendi.
20) 2022 yılı itibariyle asgari ücret tespit komisyonu Haziran ayında toplantı yaptı ve yılın ikinci asgari ücretini belirledi. 2023 yılı için de çift asgari ücret belirlenerek çalışanlara yüzde 100'ün üzerinde artış yapıldı.
21) Çalışma hayatının önündeki engeller kaldırıldı, iş ve meslek kursları genişledi, istihdam teşvikleri arttı, istihdam Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdı.
