Sanskritçe'de "bütünlük ve disiplin" anlamına geldiği söylenen yoga ve onun tamamlayıcısı olarak bilinen meditasyon da son yıllarda spor salonlarının, üyelerine sunduğu seçeneklerden biri haline geldi. Yoga ile ilgili çeşitli tanımlamalar var. Bu tanımlamalardan birkaçı şöyle: * Yoga; bizi meydana getiren fiziksel, ruhsal (enerji) ve akılsal vücudumuzu bir bütün olarak algılayarak disipline etmemize yarayan bir çalışmadır.
* Yoga bir din degil, bir yaşama biçimidir. Bize yaşama sanatını öğretir.
* Yoga; kendimizi keşfetmek, huzura kavuşmak, evrensel bütünlüğe ulaşmak için yapılan çalışmalardır.
* Yoga konsantrasyon ve bütünlük demektir.
Beden ve akıl sağlığımızı, seçimlerimiz ve yaşam tarzımızla bizzat kendimiz oluştururuz. Yorgun, sinirli, üzüntülü, isteksiz bir hayat sürüyorsak bunda yaptıklarımızın ve yapmadıklarımızın payı büyüktür. Bu noktada hareketlerimizi ve yaşam tarzımızı tekrar ele alarak değistirmemiz gerekir. İşte yoga bize bu noktada yol gösterir. Yoga yaparak daha kaliteli ve uzun bir yasamı mümkün kılacak denge ve sağlığa kavuşabiliriz. SportZ Club 232'nin Baş Antrenörü Bekir Şeyhoğlu ile yoga ve meditasyonun sporla ilişkisi ve günlük yaşam üzerine etkileri üzerine konuştuk.
-Yoga nedir? Meditasyon nedir?
Yoga için, vücudun temel duruş (postür) düzenlemeleri için yapılan, işin içine mental (zihinsel) antrenmanların da katıldığı ve bir bütün olarak vücudun daha sağlıklı olmasına hizmet eden bir branş diyebiliriz.
Meditasyon da yoganın bir parçasıdır aslında. Şöyle ki, yoga kişiye dinginlik, zihni boşaltma ve bedenini tarama imkanı verir. İnsanlar genelde bedenlerini dinlemiyorlar. Dinlediğinizde farkındalığınız artıyor.
-Yoga ve meditasyonun sağlığımıza ne gibi katkıları olabilir?
Vücudumuz bize her an sinyaller veriyor. Ancak bu sinyalleri günlük yaşantımızda kaçırıyoruz. Yoga ve meditasyon bu sinyalleri algılama, yanlış olanı düzeltme ve daha iyi olma şansı veriyor bize. Meditasyon, zihnin madde dünyasındaki bütün takıntılarından kurtulup, sonsuz bir boşlukta ve sakin bir şekilde yol almasını sağlıyor. Meditasyon ve yoga, gün içinde bedeninizde ve zihninizde oluşan gerginliği atmanıza, zihnin boşaltılmasına ve gereksiz düşüncelerin atılmasına yardımcı oluyor. Böylece konsantrasyon yeteneğiniz artıyor, gün içindeki fiziksel ve zihinsel aktivitelerinizde daha geç yorulmak gibi birçok olanak sunuyor. İkisi birleştiğinde mükemmel bir sentez çıkıyor ortaya. Hayatınızı çok daha dingin ve çok daha anlayışlı bir şekilde yaşıyorsunuz ve karakterinize kadar yansıyan birçok olumlu değişiklik yaşışorsunuz.
-Yoga dendiğinde gözümüzün önüne zor bedensel hareketler, meditasyon dendiğinde ise kolay ulaşılamayacak bir konsantrasyon hali geliyor. Herkes yapabilir mi bunları?
Bu tamamen nasıl ve nereden eğitim aldığınızla alakalı. İnterneti açtığınız zaman meditasyon ve yoga hakkında çeşitli bilgiler ve teknikler görebilirsiniz ve bu noktada size bunları yapabiliyor olmak zor gelebilir. Bu hareketleri bir profesyonel eşliğinde yaptığınızda ise önceden zor dediğiniz hareketleri yapabildiğinizi görebilirsiniz.
Ben bunu araba kullanmaya benzetiyorum. İlk günler debriyajın ayarı, vitesin geçmesi gibi bir sürü şeyi bir arada nasıl yapacağınızı düşünürsünüz. Sonra ders alırsınız ve belli bir süre sonra
fark edersiniz ki başlangıçta sizi korkutan ayrıntıların hiçbirinin farkında bile değilsiniz. Otobana çıkıp 160 km hızla gidebiliyorsunuz. Çünkü bir şeyi öğrendikten sonra her şey artık otomatik olmaya başlıyor.
Ben şuna inanıyorum: bir insan biri işi yapabiliyorsa, bunu siz de yapabilirsiniz. Meditasyon özellikle 3 yaşından itibaren yapılabilen, yaşı olmayan bir teknik.
-İleri yaşlarda da yoga ve meditasyona başlanabilir mi?
Annemi 56 yaşında yogaya başlattım. Anlam veremediğimiz sırt ağrıları vardı. Bel fıtığı başlangıcı dediler. Yatak değiştirdik, ağrı tedavi merkezine gittik ama o sırt ağrısı geçmedi. Yogada "Tibet 5'lisi" diye bir hareket serisi var. Bu beşliye başlattım annemi. İlk başta kaslar alışık olmadığı için zor geldi. Hareketler olması gereken kıvamda ve açıda değildi ama bir haftanın sonunda hem daha az zorlandığını fark ettik, bir ay sonunda ise hareketler çok daha estetik hale geldi.
Meditasyon ve yoga ile ne sırt ağrısı kaldı ve da başka bir rahatsızlığı. Her sabah yoga ve meditasyon egzersizlerini tekrarlıyor. Hala aktif olarak sınıf öğretmenliği yapıyor ve artık çok daha enerjik ve sağlıklı hissediyor. Bunu devlet memuru, hayatı boyunca hiç sporla alakası olmamış 56 yaşında bir kadın başardıysa herkes yapabilir bence.
-Yoga ve meditasyon yapıyor olmak kişiye belli bir yaşam disiplini de getiriyor değil mi? Mesela iştahınızı kontrol edememek gibi bir sorununuz kalmıyor...
Kesinlikle. Çünkü yoga ve meditasyona başladığınızda ilginiz vücudunuza yöneliyor. Vücudunuzu dinlemeye, verdiği mesajları doğru bir şekilde okumaya başladığınızda bedeni de kontrol etmeye başlıyorsunuz. Mesela fazla yemek yemenin vücudunuza rehavet, ruhunuza ağırlık verdiğini görüyorsunuz. Ayrıca yoga ve meditasyonla ilgilendiğinizde bunların yan branşları diyebileceğimiz ayurvedik beslenme, ayurveda gibi branşlara da ilgi gösteriyor ve işin özünü daha rahat kavramaya başlıyorsunuz.
-Sadece yoga yeterli mi yoksa sporla bunu desteklemeli miyiz?
Burada beklentileriniz çok önemli. "Ben bilgisayar başında çalışıyorum, kilomdan memnunum. Sadece formumu korumak, bel ve sırt ağrılarımdan, stresten kurtulmak ve daha sağlıklı olmak istiyorum" diyorsanız sadece yoga yapabilirsiniz. Bunun dışında spor zaten insan hayatında olması gereken bir şey.
Vücut yağı nereden yakacağına kendisi karar veriyor
Fazla kilolar kadar bölgesel fazlalıklar da, hem hanımların hem de erkeklerin ortak derdi. Hal böyle olunca antrenörlere de bu soru sıkça soruluyor. SportZ Club 232'nin Baş Antrenörü Bekir Şeyhoğlu'nun bu soruya ilginç bir yanıtı var: "'Göbeğimi eritmek için kaç mekik çekmem gerek?', 'Kalçamı eritmek için şu hareketi yapsam olur mu?' gibi sorularla her gün karşılaşıyoruz. Mekik çekerek bu iş olsaydı ne dünyada bir tane spor salonu ne de ortalıkta dolaşan bir tek göbekli insan kalırdı. Herkes günde bin tane mekik çekip göbeğini eritirdi."
-Dönme egzersizi ile bel çevresi ve kalça için yapılan egzersizler bu bölgedeki yağı eritmiyor mu?
Maalesef bu hareketler oradaki yağ yakımını sağlamıyor. Bu bölgelerdeki yağ fazlalıkları yapacağınız egzersizle gitmez. Çünkü bölgesel zayıflama diye bir şey yok. Vücut yağı nereye koyacağına nasıl ki kendi karar veriyorsa, nereden yakacağını da yine kendi belirliyor.
-Peki sporun nasıl bir olumlu etkisi var incelmede?
Şöyle bir durum var; spor yaptığınızda yağ yakım oranınız metabolizma hızıyla birlikte artar. Ekstra mekik çekmeye başlarsanız bu durum, vücuttaki hareketlenmeyi oraya yönlendirir ve o bölgedeki kasların çalışmasını sağladığınız için bir toplanma ve düzelme söz konusu olur ama bu kadar. Yapmanız gereken; spor salonunda size özel bir programda yağ yakım egzersizlerini uygulamak. Siz bunu yapacaksınız ve vücut nereden yağ yakacağını kendi belirleyecek. 'Buradan yakalım, şuradan gitsin' diyenlere kartımı gösterip 'Burada antrenör yazıyor, ben plastik cerrah değilim' diyorum.
YARIN: "KİŞİYE ÖZEL EGZERSİZ" KAVRAMI DEĞİŞİYOR