Ekol Kulak Burun Boğaz Dal Merkezi'nden Op. Dr. Aykut Erdem Dinç, kulak kireçlenmesinin tedavisi olan bir hastalık olduğunu, ancak ameliyattan olumlu sonuç almak için geç kalınmaması gerektiğini belirtiyor. Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Aykut Erdem Dinç, daha çok "kulak kireçlenmesi" olarak bilinen otosklerozin belirtileri ve tedavisi hakkında bilgi verdi. -Kulak kireçlenmesi nedir?
Kulak zarında görüntünün normal olmasına karşılık işitmeyi sağlayan kemikçiklerde kireçlenme olması ve bu durumun iletim tipi bir işitme kaybına yol açması otoskleroz, kulak kireçlenmesi olarak adlandırılır. Hastalık, işitme kaybı ile seyreder ancak kulak zarı bu sırada normal görünür.
-Ne sıklıkta görülür?
Otoskleroz normal popülasyonun yüzde birinde vardır ama klinik olarak görünür hale gelmesi binde birdir. Kadavra çalışmalarında popülasyonun yüzde birinde görülür ama işitme kaybı derecesine ulaşması binde bir oranındadır.
KADINLARDA DAHA SIK GÖRÜLÜR
-Kulak kireçlenmesinin sebebi nedir ve kimlerde daha sık görülür?
Genetik bir hastalık. Çok sebebi bilinmiyor ve kadınlarda daha çok görülüyor.
Yeme, içme ve yaşam alışkanlıkları ile çok ilişkisi olmayan, sebebi de çok fazla bilinmeyen, tamamen genetik bir hastalık diyebiliriz.
-Her iki kulakta birlikte mi görülür?
Genellikle tek kulakta görülür. İki kulakta görüldüğü durumlar da vardır ama çok daha nadirdir bu oran.
-Kulak kireçlenmesinin sık görüldüğü yaş aralığı nedir?
Genellikle orta yaş ve üzerinde görülüyor. Genç yaşlarda daha nadirdir. İlerleyici bir hastalık olduğu için hasta genç yaşlardayken belirtileri fark etmeyebilir. Yaş ilerledikçe, özellikle, özellikle 30'lu yaşlardan sonra kireçlenme arttıkça hasta işitme kaybını hisseder hale gelir ve kulak burun boğaz hekimine başvurur.
AKINTI VE AĞRI OLMAZ
-Hastalar hangi şikayetlerle doktora başvuruyor?
Genel olarak telefonla konuşurken, televizyon izlerken, sohbet ederken bir taraftan duymadıklarını veya daha az duyduklarını fark ediyorlar. Hastalığın yol açtığı tek şikayet işitme kaybıdır zaten. Kulakta akıntı olmaz, ağrı olmaz. Çok nadiren çınlama olur.
Daha çok kuru, akıntısız, ağrısız bir kulakta işitme kaybı ile başvurulur.
-İhmal edilmemesi gerekiyor tabii ki...
Tabii. Çünkü tedavi erken dönemde yapılırsa başarı şansı da artıyor. Kireçlenme iç kulağı etkilerse ameliyattan verim elde etme şansı düşüyor. Çünkü iç kulaktaki kireçlenmeler ameliyatla geri döndürülemiyor. Ama orta kulaktaki kireçlenme, o kemik alınıp yerine piston yerleştirildikten sonra düzeliyor.
TANI AMELİYATTA KONULUYOR
-Teşhis nasıl konulur?
İşitme kaybı ile başvuran hastalarda öncelikle kulak muayenesi yapılır. Kulak kireçlenmesinde kulak zarı normal görünür ve normal görünen kulak zarında işitme testi yapılır. İşitme testi otoskleroz hakkında fikir verir ancak hastalığın kesin tanısı ameliyatta belli olur. Hekim işitme testine göre hastaya "Sizde yüzde 95 ihtimalle otoskleroz var ama kesin olarak ameliyat sırasında belli olacak" şeklinde bir açıklama yapar. Ameliyatta kulak zarını kaldırılıp bakıldığında kireçlenme görüldüğünde tanı konulur ve o kemik değiştirilerek tedavi tamamlanır.
-Ameliyatta kirecin temizlenmesi ile mi tedavi gerçekleşir?
Kireçlenmeye maruz kalan bölge alınarak tamamen saf dışı bırakılır ve yerine o kemiğin işlevini görecek, kireç tutmayacak bir piston (protez) yerleştirilir.
-Zor bir ameliyat mı?
Aslında kolay bir ameliyat ancak çok küçük de olsa işitmeyi kaybettirme riski var. Ama bu risk çok çok düşük. Zaten bu risk ameliyat sırasında belli eder kendini ve bu durumda da ameliyat sonlandırılır. Ameliyat genel anestezi altında, hasta uyutularak yapılır. Kulak zarı kaldırılır ve kireçlenmiş kemik kırılıp dışarı alınır ve iç kulağa bir delik açılarak piston protez yerleştirilir. Protez düzgün yerleştirildiği zaman da yüzde yüz bir iyileşme sağlanır. O yüzden çok yüz güldüren, yerinde bir ameliyattır. Duymayan hasta yeniden duyabilir hale gelir.
-Hastalar ameliyattan ne kadar süre sonra yeniden duymaya başlar?
Ameliyat sonrasında iyileşmeyi hızlandırmak için kulağa bir tampon konulur ve bu tampon 10 gün kalır. Tampon çıkarılınca hasta işitmesindeki iyileşmeyi hemen fark eder. Ameliyattan Üç ay sonra işitme testi yapılır ve duymadaki iyileşme bu testle de doğrulanmış olur.
-Ameliyatsız tedavi mümkün mü
Otosklerozun yol açtığı şikayet işitme kaybıdır. Eğer hasta ameliyat olmak istemezse işitme cihazı önerilir. Ama bu bir tedavi olarak algılanmamalı. İşitme cihazı ile sadece hastanın daha iyi duyması sağlanır. Otoskleroz yaşla ilerlediği için cihaz da zamanla yetersiz hale gelebilir. Bu nedenle cihazın aralıklarla yeniden ayarlanması ya da değiştirilmesi gerekir.
Otosklerozun ilaçla tedavisi konusunda da çeşitli çalışmalar yapılmış ama yan etkilerinden dolayı ilaç tedavisi önerilmiyor. Bu nedenle kesin tedavi cerrahidir ve hastalık cerrahi ile tam olarak tedavi edilebilir.
-Ameliyat sonrasında ağrı olur mu?
Ağrı görülmez ancak ameliyattan sonraki 2-3 gün hafif baş dönmesi olabilir. Bu sürenin sonunda baş dönmeleri de geçer. Hasta ameliyat gününü hastanede geçirir. Takılan protezin yerinden oynamaması için hastanın hareket etmemesi gerekir. Daha sonra normal hareketlerini yapabilir durumda evine gidebilir.
Pilotlar ameliyat için emekliliği beklemeli
-Kulağa takılan piston protez birtakım yaşamsal kısıtlamalara neden oluyor mu?
DALIŞ YAPILAMAZ
Otoskleroz cerrahisi sonrasında hasta kesinlikle dalamaz. Çünkü basınçtan denge sistemi oldukça etkilenir ve kişi dalarsa boğulma riski yaşar. Hastalar ameliyat sonrası yüzebilirler ancak dalış kesinlikle sakıncalı.
Yine basınç değişimlerinde kulakta ani tepkiler oluşabileceği için, yolcuların can güvenliği açısından pilotlarda bu ameliyat yapılmaz. Bu durumda pilotların ya mesleği bırakmaları ya da ameliyat için emekli olmayı beklemeleri önerilir. Uçak yolculuğu konusunda ise bir kısıtlama söz konusu değil. Bunun dışında bir ay boyunca ameliyatlı kulağın sudan korunması ve bir ay boyunca ıkınma gerektiren hareketler yapılmaması isteniyor.