Şubat ayında Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yapılan "Tüketici Güven Endeksine" göre tüketicilerin ileriye yönelik ekonomiye bakışları kısmen iyimserleşti. Bir önceki aya göre tüketicilerin ekonomiye güvenlerinde yüzde 3.3 artış olmuş.
Genelde 7 bin kişiyle yapılan anket geçen ay 7 bin 983 fert ile gerçekleştirilmiş. Görüşme yapılan kişilere hem ekonomiyle ilgili mevcut durumlar hem de ileriye yönelik beklentileri soruluyor. Yanıtlar gerçekten ilginç;
- Tüketiciler ekonominin genel durumda düzelme olduğu kanısındalar. Bir önceki aya göre ekonomiye güvenlerinde yüzde 3.98 yükselme olmuş. Aralık-Ocak ayları arasında ekonomiye bakışları yine pozitifmiş ancak düzelmenin yavaş olduğu sonucunu verecek görüş bildirmişler.
- Mevcut genel ekonomik durum hakkında pozitif olan tüketiciler gelecek ekonomik duruma daha ılımlı bakıyorlar. Katılımcılar ileriye yönelik ekonominin genel koşullarındaki düzelmenin hızlanacağını düşünüyorlar. Daha önce gelecek ekonomiye güvenlerindeki artış oranı yüzde 1.63 iken, son ankette bu oran yüzde 5.53'e kadar tırmanmış.
TASARRUF DÖNEMİ
- İlginçtir, tüketiciler ankette satın alma güçlerinin arttığını söylüyorlar. Ocak ayında da benzer yaklaşım içindelerdi. Lakin Şubat ayında, sadece 1 aylık sürede, alım gücünde hızlı artış olduğu ortaya çıkıyor.
- Yine ilginç bir sonuç da tüketim eğilimlerine yönelik verilerden geliyor. Tüketiciler geçen ayki ankette, ileri dönemde dayanıklı tüketim malı almak istemediklerini beyan ederlerken, bu ay tüketim iştahlarının kabardığını öne sürüyorlar. Özellikle, konut ve dayanıklı tüketim malı alma konusunda... Ankete katılanlar bir önceki dönemde gelecekte konut alma eğilimlerinin yüzde 12.98 azaldığını açıklamışlardı. Bir ayda ne olduysa Şubat'ta konut alma eğilimlerinde yüzde 10.88 yükselme olmuş. Bir aylık değişim oranı yaklaşık yüzde 24'lerde.
- Gelecekte iş bulma konusunda da umutlular ankete katılanlar; son birkaç aydır iş bulma olanaklarının yükseldiğine inanıyorlar.
- Tüketiciler bir taraftan tüketim eğilimlerinin arttığını söylerken diğer taraftan gelecekte tasarruf etme ihtimalinin yükseldiğini açıklıyorlar. Gelirlerin artmadığı koşullarda hem tüketimlerini hem tasarruflarını nasıl artıracaklarını doğrusu merak ediyorum.
BEKLENTİ YÖNETİMİ
Son anketle ilgili yukarıda özetlediğim mevcut ve geleceğe yönelik beklentilerin iyimserleşmesine yönelik bulgulara en çok Merkez Bankası sevinecek. Çünkü, para politikalarının başarısında ekonomi aktörlerinin beklentisi çok önemli rol oynuyor. Düşük faiz politikalarının sonucunda piyasaya verilen likiditenin tüketiciler tarafından istenen adrese gittiğini söyleyebiliriz.
Bu aralar bir dizi veri açıklanıyor. İşsizlik, sanayi üretim endeksi, kredi kartı ve bireysel krediler ile ilgili veriler ve enflasyon rakamları ardı ardına geliyor. Gerçekten verileri yan yana koyduğumuzda birbirini tamamlayamıyor. Yani, verilerin kendi içlerinde tutarlılığı zayıf olduğu gibi birbirilerini destekleyecek sonuç ve bulgular içermiyorlar.
Neyse, klasik bardağın dolu ve boş tarafı döngüsüne girmeyelim. Tabiki krizden sonra zayıf da olsa toparlanma var, bu çerçevede düzelen veriler de geliyor. Ancak, hiç değişmeyen gerçeği şu fıkra iyi açıklıyor: Sürekli dayak yiyen boksör aralarda hocasından "Çok iyisin, sürekli rakibini dövüyorsun" sözleri duyuyormuş. Surat kanlar içinde ama hep aynı sözler... Sonunda dayanamamış, ben rakibimi dövüyorsam, başka biri daha var o da beni çok kötü dövüyor...
Gelen yoğun maillerden halkın da böyle düşündüğünü buradan hatırlatalım.