Siz bu yazıyı okuduğunuzda Merkez Bankası "Gösterge faiz oranları" ile ilgili kararını vermiş olacak. Kararı da, çok büyük olasılıkla şuan ki yüzde 6.50 olan oranın korunması yönünde olacak. Zaten her yayımladığı raporda "Gösterge faiz oranlarını bu seviyede tutacağım" diyor Merkez Bankası... Nedenlerini ise, oldukça makul gerekçelere dayandırıyor. Gösterge faiz oranlarının aynı düzeylerini korumasından öte, önemli olan mevduat, kredi ve tahvil bono faiz oranları gibi diğer faiz oranlarının gösterdiği paralelliğin bozulmaması.
Merkez Bankası faiz kararlarında iki temel parametreye konsantre oluyor. Birincisi iktisadi toparlanmanın hızı, ikincisi ise enflasyonun seyri. Tabii bu iki parametre, aralarında güçlü nedensellik ilişkisi içinde hareket ediyorlar.
Öncelikle Merkez Bankası'nın iktisadi toparlanmanın hızını nasıl bulduğuna değinelim... İktisadi toparlanmanın yavaş ve kademeli olduğunu savunuyor Merkez Bankası. Çünkü, özel tüketim zayıf seyrini koruyor, uluslararası iktisadi koşullara bağlı olarak dış talebin büyümeye katkısı oldukça sınırlı düzeyde kalıyor.
TOPARLANMA HIZI
Merkez Bankası, 2009 yılı son çeyreğindeki yüzde 6 gibi yüksek büyüme oranının da kendilerini ikna edememiş olmasının ardında, kamu kesimi harcamalarının ivmelenerek büyümeye aşırı etki yapmasının bulunduğunu belirtiyor. Doğru... Kamu kesimi, son çeyrekte hem aramal hem de nihai mal tüketimlerini artırdı. Ayrıca, kamu sağlık harcamalarını da öne çekerek geçen yılın son çeyreğine sığdırmıştı. Dolayısıyla, tüm bu veriler ışığında Merkez Bankası şu yorumu yapıyor; son büyüme oranından kamu harcamaları arındırıldığında "İktisadi faaliyetlerdeki toparlanma hızında" yavaşlama eğilimi görülüyor.
Faiz kararında rol oynayan ikinci faktör olan enflasyon da her ne kadar yüksek görünse de henüz faizler açısından tehlike sinyali vermiyor. Son aylardaki enflasyon artışının çoğunlukla gıda fiyatlarındaki belirgin artıştan kaynaklandığı gerçeği Merkez Bankası'nı enflasyon konusunda rahatlatıyor açıkçası. Daha açık bir ifadeyle, enflasyondaki artış geçici nitelikte ve orta vadede belirlenen hedeflerle uyumlu bir patikaya yerleşme olasılığı da yüksek.
Aynı zamanda, iktisadi toparlanmanın yavaş ve kademeli yol kat etmesi de enflasyonun ivme kazanmasını engelliyor. Toplam talep koşullarını da eklersek enflasyonun faiz oranlarının yükseltilmesi zeminini oluşturamayacağını söyleyebiliriz.
Tüm bu tespitler doğrultusunda Merkez Bankası'nın yüzde 6.50 olan gösterge faiz oranını bir süre daha, en azından iki çeyrek daha, koruyabileceği öngörü yapabiliriz.
PARALELLİK KORUNUR MU?
Gösterge faiz oranlarının bu seviyede kalması durumunda kritik soru şu: Kredi, tahvil ve bono faiz oranları da mevcut düzeylerini koruyabilir mi?
Merkez Bankası kriz öncesi dönemde yüzde 16.75 olan faiz oranlarını çıkış süreci içinde 1025 baz puan aşağı çekmişti. Faiz indirimine ilk olarak mevduat faiz oranları katılmış ve iki hanelerden yüzde 9'lara kadar gerilemişti. Birkaç ay gecikmeli olarak tahvil ve bono faiz oranları devreye girdi. 2008'de yüzde 25'ler civarında olan tahvil faizleri de mevduatlarda olduğu gibi tek haneye düştü. En sondan kredi faizleri geldi risk algılamaları bahane edilerek. Bugünlerde 25 Ocak 2012 gösterge tahvilin faiz oranı 9.10-9.50 bandında dalgalanıyor.
Merkez Bankası kriz yönetiminde gösterdiği başarısının mükafatını kredibilitesini yükselterek aldı. Piyasa aktörleri ve bankacılık sektörü Merkez Bankası'nın uyguladığı para politikasına ve faiz kararlarına güveniyor. Bu yüzden diğer faiz oranlarının kısa vadeli faiz oranı ile paralelliğinin bozulmayacağını söyleyebiliriz.